Chuyên gia dinh dưỡng "mách" chế độ ăn, vận động cho con trong mùa dịch

Mùa dịch khi nhiều tỉnh thành đặc biệt các thành phố lớn như TP. HCM, Hà Nội phải thực hiện giãn cách xã hội đã khiến cho đời sống, sinh hoạt của người dân bị đảo lộn. Với trẻ nhỏ, việc phải ở nhà thường xuyên đã khiến cho các trẻ mất không gian vui chơi, học tập. Vì thế vào mùa dịch nhiều ông bố bà mẹ bỗng trở thành “siêu nhân” khi vừa phải làm việc tại nhà, vừa phải để mắt trông nom con nhỏ.

Chị Lan Phương (quận 3, TP.HCM) chia sẻ: “Ở chung cư hầu như nhà nào cũng vậy, đóng cửa để các con chơi trong nhà, khiến các bé bức bối, việc giải trí hầu như phụ thuộc vào xem tivi hoặc chơi game. Vợ chồng mình chỉ biết chiều con vì công việc online cũng khá bận rộn, lại không có người trông”.

Trong không gian sinh hoạt chật hẹp, giờ giấc sinh hoạt bị đảo lộn, các con thức khuya, dậy muộn, giải trí bằng tivi, thiết bị thông minh… khiến nhiều phụ huynh lo lắng con trẻ sẽ phát tướng, đồng thời không tăng trưởng chiều cao.

“Bình thường bé trai nhà mình hay đi bơi, đá cầu lông với các bạn trong xóm, nhưng hai tháng nay chỉ quanh quẩn ở nhà. Thời gian rảnh mình rủ rê con phụ lau nhà, rửa bát nhưng thấy con vẫn ù lì, béo bụng, tăng cân. Mình sợ con béo phì, chậm phát triển chiều cao” – chị Hà My (Bình Thạnh, TP.HCM) bộc bạch.

Các hoạt động giải trí lành mạnh như chơi lego, cờ cá ngựa, đọc sách… nên được khuyến khích trong mùa dịch

Chia sẻ về nỗi lo nguy cơ trẻ phát tướng, không phát triển chiều cao mùa dịch, Thạc sĩ dinh dưỡng Trương Nhật Khuê Tường, Khoa Dinh dưỡng - Tiết chế Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cho biết, vốn dĩ Việt Nam được xem là 1 trong những quốc gia lười vận động nhất thế giới. Phần lớn các bậc phụ huynh còn chưa định hướng đúng đắn cho con trẻ về việc vận động thể chất. Hơn nữa, việc này luôn xếp sau các mối quan tâm khác của phụ huynh.

“Thông thường, tại trường, các bé sẽ được kết hợp việc học tập, vui chơi, thể dục thể thao ngoài trời, chưa kể các hoạt động ngoại khoá, sinh hoạt câu lạc bộ… sẽ giúp cho các bé phát triển thể chất, tư duy về cuộc sống và kĩ năng sống.

Tuy nhiên, trong mùa dịch bệnh, trường lớp đóng cửa là một thiệt thòi lớn cho trẻ. Rất khó để các phụ huynh có thể tạo điều kiện cho trẻ có không gian chơi ngoài trời. Việc tập luyện thể chất cũng bị hạn chế và các hoạt động giải trí thụ động lại gia tăng như xem tivi, chơi game…. Chưa kể, khi trẻ không có nhiều hoạt động đốt cháy năng lượng trong ngày nhiều dẫn đến việc tích tụ năng lượng và tăng cân, đồng thời không phát triển được chiều cao tối đa”, Ths Khuê Tường chia sẻ.

Ths Trương Nhật Khuê Tường cho biết thêm, ngoài nguyên nhân đến từ hoạt động thụ động mùa dịch, các bậc cha mẹ cũng cần lưu tâm đến nhiều lý do dẫn đến chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ như thể tạng kém, suy dinh dưỡng, các bệnh lý dị tật bẩm sinh, rối loạn di truyền hoặc nhiễm sắc thể các bệnh lý nội tiết như suy giáp, thiếu hormone tăng trưởng, suy tuyến yên…

Thạc sĩ dinh dưỡng Trương Nhật Khuê Tường, Khoa Dinh dưỡng - Tiết chế Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM

Để hạn chế thấp nhất những hệ lụy về sau cho con trẻ, Ths Khuê Tường chia sẻ một số lời khuyên cho chế độ dinh dưỡng và các hoạt động kết hợp để trẻ vừa giữ sức khỏe, cân nặng, vừa tăng trưởng chiều cao đều đặn trong mùa dịch:

- Lập một lịch sinh hoạt rõ ràng, cố định về giờ giấc cho con trẻ. Quan trọng nhất, chính phụ huynh phải cố gắng cùng con thực hiện lịch sinh hoạt này nhất quán, đều đặn để tạo thành thói quen.

- Tập cho trẻ ăn đúng cữ, đúng bữa. Cụ thể, chế độ dinh dưỡng như sau:

+ Chế độ dinh dưỡng đa dạng và đầy đủ các nhóm thực phẩm gồm chất bột đường, đạm, rau củ và trái cây, sữa/sản phẩm từ sữa.

+ Hạn chế các loại thực phẩm chiên rán như bánh chưng chiên, gà rán, khoai tây chiên…

+ Hạn chế các loại bánh kẹo ngọt, mứt, trái cây sấy khô, nước giải khát có đường…

+ Bổ sung rau củ, trái cây tươi và chú ý uống đủ nước lọc.

+ Các loại đậu rang (đậu phộng, hạt điều…) và hạt khô (hướng dương, hạt bí…) là những thực phẩm khô tốt cho trẻ.

- Giúp trẻ ngủ đủ và nên ngủ sớm. Cụ thể, khoảng thời gian từ 10 giờ tối đến 12 giờ 30 giờ sáng, hooc-môn tăng trưởng chiều cao của trẻ sản sinh ở mức đỉnh điểm, có thể chiếm tới 20% – 40% tổng lượng hooc-môn được sản sinh trong 1 ngày.

Nếu trẻ thức khuya thì lượng hooc-môn này sẽ không được sản sinh nhiều, từ đó khiến trẻ không phát triển được nhiều. Do đó, phụ huynh nên rèn cho trẻ nhỏ thói quen đi ngủ sớm, tốt nhất là trước 9 giờ tối. Và sau đó khoảng 1 giờ đồng hồ mới chính thức tiến vào “giờ cao điểm” sản sinh hooc-môn tăng trưởng. Như vậy, chiều cao của các bé sẽ được phát triển một cách toàn diện và đầy đủ nhất.

- Thiết kế cho trẻ các hoạt động mang tính vận động tại chỗ. Ví dụ, phụ huynh có thể kết hợp các game trên điện thoại/iPad với tập thể dục tại chỗ ít nhất 1 tiếng/ngày.

- Duy trì phát triển tư duy và kĩ năng cho trẻ bằng các hoạt động giải trí lành mạnh như học một dụng cụ âm nhạc mà trẻ hứng thú, học làm các món đồ thủ công, vẽ tranh,…

- Giới hạn giờ sử dụng thiết bị công nghệ cho con trẻ, từ dưới 1-2 giờ/ngày tùy theo lứa tuổi.

- Không tự ý bổ sung canxi, các loại vitamin mà không tham khảo ý kiến của bác sĩ. Tình trạng này có thể dẫn đến mất cân bằng các chất dinh dưỡng, thừa cân mà chiều cao vẫn không được cải thiện.

Trẻ em tập thể dục từ sớm có thể giúp tăng cường hệ cơ xương cho bé, giữ mật độ xương ở mức cao, giảm loãng xương khi trưởng thành; tăng cường lưu thông máu - giúp trái tim khoẻ mạnh; tăng cường hệ thống miễn dịch giúp trẻ em ít bị cảm lạnh, dị ứng và bệnh tật, kể cả ung thư.

Ngoài ra, việc vận động sẽ làm tăng lượng chất dẫn truyền thần kinh, kích thích kết nối giữa các nơron, tim cũng hoạt động tích cực hơn, máu mang nhiều oxy và dưỡng chất cần thiết được bơm đều đặn đến não bộ, từ đó giúp não hoạt động hiệu quả, giúp tăng IQ, khả năng tập trung khi học tập, vui chơi, nhớ lâu, tăng năng lực tiếp nhận và xử lý thông tin nhanh, giúp trẻ em sáng tạo hơn, tự tin hơn.

Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ