Một người có thể đứng tên đại diện theo pháp luật hai công ty không?

Bạn đọc Hoàng Hưng - Hà Nội đặt câu hỏi: Tôi đang là chủ sở hữu đồng thời là người đại diện theo pháp luật của một công ty TNHH một thành viên. Hiện tại, tôi và một số cá nhân khác đang có dự định góp vốn thành lập thêm một công ty cổ phần, các cổ đông cử tôi làm Giám đốc, đồng thời là người đại diện theo pháp luật công ty mới. Đề nghị luật sư cho biết: Tôi có được đồng thời làm đại diện theo pháp luật của hai công ty không?

Luật sư Nguyễn Duy Hội - Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198

Luật Doanh nghiệp năm 2005 quy định: "Giám đốc hoặc Tổng giám đốc công ty không được đồng thời làm Giám đốc hoặc Tổng giám đốc của doanh nghiệp khác" (Khoản 2 Điều 116).

Luật doanh nghiệp năm 2014 quy định: "Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho doanh nghiệp với tư cách nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật. 2- Công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần có thể có một hoặc nhiều người đại diện theo pháp luật. Điều lệ công ty quy định cụ thể số lượng, chức danh quản lý và quyền, nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp" (Khoản 1 Điều 13).

Như vậy, theo quy định của Luật Doanh nghiệp năm 2005, một cá nhân vẫn có thể làm đại diện theo pháp luật của hai hay nhiều doanh nghiệp, tuy nhiên không thể đứng đồng thời làm Giám đốc hoặc Tổng giám đốc của hai doanh nghiệp. Quy định này trên thực tế vẫn bị 'lách' bằng cách thức: một cá nhân đứng đại diện theo pháp luật với chức danh Chủ tịch hội đồng quản trị (hoặc Chủ tịch hội đồng thành viên) của một doanh nghiệp và đứng Giám đốc (hoặc Tổng giám đốc), đại diện theo pháp luật tại một doanh nghiệp khác. Có thể thấy quy định này của Luật Doanh nghiệp năm 2005 không phù hợp cả về góc độ pháp luật và thực tế. Luật Doanh nghiệp năm 2005 được thay thế bằng Luật Doanh nghiệp năm 2014 (có hiệu lực từ 01/07/2015, đã không còn quy định nêu trên, đồng thời không có quy định về việc cấm một người không được đứng tên đại diện theo pháp luật của hai (hoặc nhiều) doanh nghiệp.

Theo như thông tin mà anh (chị) cung cấp, thông tin không rõ về việc công ty mà anh (chị) dự kiến thành lập có nhiều người đại diện theo pháp luật hay chỉ có một người đại diện theo pháp luật, do đó tôi sẽ tư vấn cho anh (chị) các trường hợp như sau:

- Trường hợp thứ nhất: Nếu công ty có trên một người đại diện theo pháp luật thì Chủ tịch Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc đương nhiên là người đại diện theo pháp luật của công ty.

Điều 157 Luật doanh nghiệp năm 2014 về Giám đốc và Tổng giám đốc của công ty cổ phần: "1- Hội đồng quản trị bổ nhiệm một người trong số họ hoặc thuê người khác làm Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. 2- Giám đốc hoặc Tổng giám đốc là người điều hành công việc kinh doanh hằng ngày của công ty; chịu sự giám sát của Hội đồng quản trị; chịu trách nhiệm trước Hội đồng quản trị và trước pháp luật về việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ được giao. Nhiệm kỳ của Giám đốc hoặc Tổng giám đốc không quá 05 năm; có thể được bổ nhiệm lại với số nhiệm kỳ không hạn chế. Tiêu chuẩn và điều kiện của Giám đốc hoặc Tổng giám đốc áp dụng theo quy định tại Điều 65 của Luật này .... 4- Giám đốc hoặc Tổng giám đốc phải điều hành công việc kinh doanh hằng ngày của công ty theo đúng quy định của pháp luật, Điều lệ công ty, hợp đồng lao động ký với công ty và nghị quyết của Hội đồng quản trị. Trường hợp điều hành trái với quy định này mà gây thiệt hại cho công ty thì Giám đốc hoặc Tổng giám đốc phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và phải bồi thường thiệt hại cho công ty".

Theo quy định trên, Luật Doanh nghiệp không cấm (hoặc hạn chế) Giám đốc, Tổng giám đốc của công ty cổ phần không được làm Giám đốc, Tổng giám đốc của công ty khác nên trường hợp này Giám đốc, Tổng giám đốc (người đại diện theo pháp luật của công ty đương nhiên có thể được làm Giám đốc, Tổng giám đốc của doanh nghiệp khác.

- Trường hợp thứ hai: Công ty chỉ có 01 (một) người đại diện theo pháp luật thì Chủ tịch Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc đương nhiên là người đại diện theo pháp luật của công ty. Trường hợp này, theo quy định ở trên tại Điều 157 Luật doanh nghiệp năm 2014 thì những người này hoàn toàn có thể làm Giám đốc, Tổng giám đốc của một công ty khác (và có thể là người đại diện theo pháp luật của công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên).

Như vậy, căn cứ quy định hiện hành của Luật doanh nghiệp năm 2014, một người đứng đại diện theo pháp luật của hai công ty hoàn toàn hợp pháp.