Liên tiếp các vụ bỏ cọc sau đấu giá: Cuộc tháo chạy đã được báo trước?

Nhà đầu tư tháo chạy

Mới đây, UBND huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An đã ra quyết định về việc "Hủy bỏ kết quả trúng đấu giá đất và thu nộp ngân sách Nhà nước số tiền đặt cọc của khách hàng tham gia đấu giá quyền sử dụng đất các lô đất tại vùng quy hoạch dân cư các xã: Diễn Vạn, Diễn Đồng, Diễn Phúc, Diễn Bích, Diễn Mỹ”.

Theo đó, có 73 lô đất với tổng diện tích 13.418,74 m2 gồm các xã Diễn Vạn, Diễn Đồng, Diễn Phúc, Diễn Bích, Diễn Mỹ có cá nhân trúng đấu giá nhưng đã bỏ cọc với số tiền trên 15 tỷ đồng.

Trước đó, vào tháng 3/2021 xã Nhân Thành, huyện Yên Thành đã tổ chức đấu giá 32 lô đất có giá khởi điểm trên 600 triệu đồng/lô. Trong phiên đấu giá có trên 200 hồ sơ tham gia, tuy nhiên, sau đó chỉ có 18/32 lô đất nộp tiền.

Tương tự ở xã Mã Thành có 36 lô được tổ chức đấu giá vào hồi tháng 5/2021 nhưng chỉ có 12 lô hoàn thành nghĩa vụ tài chính, số còn lại đã “bỏ cọc”.

Được biết, tính đến nay, huyện Yên Thành có khoảng trên 40 lô đất còn tồn đọng sau đấu giá tập trung ở các xã Nhân Thành, Mã Thành, Khánh Thành, Vĩnh Thành…

Nghệ An không phải địa phương duy nhất có tình trạng bỏ cọc sau đấu giá.

Tại Quảng Nam, cùng thời điểm, UBND thị xã Điện Bàn vừa ra quyết định về việc hủy bỏ quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất đối với các thửa đất tại khối phố Ngọc Tam, phường Điện An do cá nhân ông V.Nh.Th. (ngụ phường Vĩnh Điện, thị xã Điện Bàn) trúng đấu giá trước đó. Lý do vì ông Th. chậm nộp tiền sử dụng đất theo quy định.

Đại biểu Nguyễn Thị Thuỷ tại nghị trường. Ảnh: Quochoi

Hồi tháng 11/2021, cũng UBND thị xã này từng ra 11 quyết định về việc hủy kết quả trúng đấu giá của một nhà đầu tư ở Đà Nẵng đối với 11 lô đất có diện tích từ 118 -134m2, có giá khởi điểm là 5,3 tỷ đồng, tiền đặt cọc là 975 triệu đồng tại khu Lô Tháp tại thôn Lạc Thành Nam, xã Điện Hồng, với nguyên nhân tương tự như trên.

Còn tại Hà Nội, từ đầu năm 2022 đến nay đã xảy ra hiện tượng bỏ cọc diễn ra tại huyện Mê Linh (xã Thanh Lâm, xã Tam Đồng). Mới đây nhất, 4 thửa đất tại Khu X4, phường Mai Dịch đã bị người trúng đấu giá bỏ cọc sau khi đưa giá lên gần 400 triệu/m2 cao hơn rất nhiều lần so với giá khởi điểm.

Cần có chế tài mạnh tay

Câu chuyện “thắng thầu bỏ cọc” tại hàng loạt địa phương đang là một trong những vấn đề nóng hiện nay. Sáng 1/6, đại biểu Nguyễn Thị Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Kạn chỉ rõ, thời gian qua, việc thắng thầu bỏ cọc không còn xa lạ, không ít nhà đầu tư đã lợi dụng chiêu trò để thắng với mức giá cao sau đó bỏ cọc nhằm thổi giá đất để thao túng thị trường.

Bà Thủy dẫn chứng vụ việc ở Thủ Thiêm, ngay sau khi trúng giá đất, nhiều nhà đầu tư đã lợi dụng giá trúng thầu ảo để đẩy giá đất, giá nhà tại TP.HCM lên cao, sau đó kịp thời bán ra 1 lượng lớn nhà đất mà họ đã mua vào trước đó.

“Chính phủ cần phải tăng cường kiểm soát chặt chẽ hơn nữa và tăng cường chỉ đạo thanh tra, kiểm tra thường xuyên hơn đối với hoạt động này. Bên cạnh đó, đề nghị Bộ Công an chọn một số phiên đấu giá đất gây nhiều dư luận thời gian vừa qua để xác minh, điều tra làm rõ, tạo tính răn đe, phòng ngừa vi phạm trong thời gian tới”, đại biểu Nguyễn Thị Thủy kiến nghị.

Còn theo Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, việc doanh nghiệp trúng đấu giá rồi bỏ cọc nảy sinh hệ luỵ tiêu cực với toàn xã hội, trong đó ảnh hưởng là giá đất tăng cao.

Thời gian từ khi đấu giá đất đến khi hết hạn nộp tiền trúng đấu giá khá dài (180 ngày như trong trường hợp của Thủ Thiêm) có thể bị các công ty tham gia đấu giá thực hiện các ý đồ như "thổi giá" bất động sản để tăng giá trị cổ phiếu, cơ cấu lại khoản nợ trong các ngân hàng, bán hàng tồn đọng...

Trước nhiều bất cập trong đấu giá quyền sử dụng đất tại các đô thị, và từ vụ đấu giá đất Thủ Thiêm, Ủy ban Kinh tế kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương nâng cao trách nhiệm khi đưa tài sản ra đấu giá, phê duyệt phương án đấu giá, giá khởi điểm, giám sát quá trình tổ chức đấu giá và xử lý nghiêm các vi phạm.