Vào bản sâu lùng heo Kiềng Sắt “cúng Giàng” năm mới

Năm nay, Kỷ Hợi 2019, với hình tượng con lợn khiến người ta nhớ đến lợn Kiềng Sắt quý hiếm nổi lên như một loại lợn đặc biệt nhất, được cánh đại gia ráo riết săn lùng.

Lợn "cúng Giàng"

Giống lợn Kiềng Sắt có đặc điểm da màu sậm, lông thưa, mõm dài và nhọn, lưng thẳng, tai vểnh... đặc biệt là rất nhát. Tuy vậy, nhiều người lại rất chuộng loại lợn này bởi thịt rất thơm ngon, ít béo nên không gây ngán.

Ông Phạm Văn Diện (56 tuổi, chủ một doanh nghiệp khai thác và chế biến lâm sản) từ Phú Thọ vào Quảng Nam làm việc đã vô cùng ấn tượng khi nghe bà con địa phương giới thiệu về giống lợn Kiềng Sắt ở vùng Quảng Nam - Quảng Ngãi. Dịp Tết Nguyên Đán sắp đến, ông đã dành một ngày tìm vào tận trong bản sâu để đặt hàng một con về cho gia đình thưởng thức. "Khi nghe người dân kể về lợn Kiềng Sắt, tôi đã thử ăn rồi. Quả thật rất ngon, thịt chắc, thơm, mỡ cũng không gây ngán. Đặt mua tại thành phố cũng được nhưng tôi muốn lên tận nơi xem giống lợn này được nuôi như thế nào và hình dáng nó ra sao", ông Diện cho biết.

Đặc trưng của giống lợn này là rất nhút nhát (Ảnh: Hiển Cừ)

Theo chân ông Diện, chúng tôi tìm về xã Ba Vinh, huyện Ba Tơ (Quảng Ngãi) - một trong những nơi được xem là "quê gốc" của giống lợn này. Già Phạm Văn Nhiêu - người dân địa phương cho biết: Trước đây, giống lợn này được bà con ở các bản làng trong xã nuôi nhiều lắm. Việc giết lợn chỉ diễn ra vào những dịp cúng, lễ... Và mỗi lần như vậy, gia đình thường chọn miếng thịt ngon và đem cúng giàng (trời) trước tiên, rồi sau đó mới đem vào bếp để chế biến và ăn. Cho nên nhiều người còn gọi Kiềng Sắt là lợn "cúng Giàng" là vậy.

Tuy nhiên khoảng 7-8 năm gần đây, do điều kiện kinh tế phát triển, bên cạnh đó giống này nuôi lâu nhưng nhẹ cân hơn giống lợn ở miền xuôi mang lên nên hiệu quả kinh tế kém, thêm nữa là do tình trạng lai tạp với các giống lợn khác... Vì vậy, giống nguyên gốc lợn Kiềng Sắt mất dần. Và nó dần trở nên quý hiếm, đắt đỏ.

Đắt gấp đôi lợn thường

Lợn Kiềng Sắt thịt xuất chuồng trọng lượng chỉ từ 20-30kg

Trước nguy cơ bị xóa sổ nên từ năm 2013-2015, cán bộ Trại nghiên cứu thực nghiệm ứng dụng công nghệ sinh học (Sở KHCN Quảng Ngãi) đã lặn lội vào tận các bản làng vùng sâu ở nhiều huyện miền núi như: Ba Tơ, Sơn Hà, Trà Bồng... tìm chọn được 40 con, có trọng lượng từ 7-9 kg/con và đưa về nuôi bảo tồn ở tại xã Hành Thuận, huyện Nghĩa Hành. Đến nay, số lượng lợn kiềng sắt tại đây đã phát triển lên hàng trăm con lớn nhỏ. Và đến thời điểm này, đây là nơi sở hữu giống lợn kiềng sắt đạt chuẩn lớn nhất ở Quảng Ngãi.

Ngoài duy trì 50 con có tiêu chuẩn tốt nhất được nuôi để bảo tồn, số còn lại được trại nuôi để bán giống, thịt cho những ai có nhu cầu, với giá đối với lợn trưởng thành là 100.000 đồng/kg hơi và 150.000 đồng/kg con giống, đắt hơn gấp 2 lần so với lợn bình thường.