Có nên đặt chậu hoa lên ban thờ?

Trước hết, phải khẳng định bàn thờ là không gian thanh tịnh, tượng trưng cho sự trang nghiêm và sạch sẽ nên mọi vật phẩm đặt lên đó đều cần đáp ứng hai yếu tố: tính trang trọng và tính thuần khiết.

Về mặt hình thức, chậu hoa, đặc biệt là chậu cây còn nguyên gốc thường được xem là không phù hợp. Lý do là rễ cây thuộc hành Thổ, mang tính “âm”, trong khi bàn thờ cần sự nhẹ nhàng, tinh khiết và hướng lên (thuộc Dương). Cây có đất đi kèm thường bị cho là mang theo tạp khí, không tương xứng với sự thanh tịnh cần có trên bàn thờ.

Ngoài ra, nhiều chuyên gia văn hoá tâm linh cho rằng chậu hoa đồng nghĩa với cây sống, tượng trưng cho vòng sinh – trụ – diệt. Mặc dù có ý nghĩa sinh sôi nảy nở, nhưng đặt trực tiếp lên bàn thờ lại bị xem là thiếu trang nghiêm, vì đất trồng thường chứa vi sinh vật, đôi khi có độ ẩm cao, có thể phát sinh côn trùng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến ý nghĩa tâm linh mà còn gây mất vệ sinh và phá vỡ sự ngăn nắp của bàn thờ.

Trong khi đó, hoa cắt cành cắm vào lọ được xem là lựa chọn chuẩn mực hơn nhiều đời nay. Hoa tươi thể hiện lòng thành, sự tinh khiết và ý niệm “dâng hương – dâng hoa” rõ ràng. Mỗi loại hoa lại mang một ý nghĩa riêng. Hoa sen tượng trưng cho sự thanh cao, hoa huệ mang tính trang trọng, cúc vàng thể hiện sự bền bỉ và hiếu nghĩa. Việc thay hoa mỗi tuần hoặc mỗi dịp lễ cũng giúp bàn thờ luôn tươi mới, sạch đẹp.

Tuy vậy, không phải vì thế mà mọi chậu hoa đều hoàn toàn cấm kỵ. Thực tế, một số gia đình vẫn đặt chậu lan hoặc chậu hoa nhỏ lên bàn thờ trong những dịp đặc biệt như Tết, với quan niệm đây là loại hoa sang trọng, thanh nhã và ít đất hơn so với các loại cây khác. Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp này, các chuyên gia đều khuyên chỉ nên đặt chậu nhỏ, sạch sẽ, gọn gàng, tuyệt đối không để rơi đất hoặc để cây quá sum suê che khuất tượng, bài vị.

Nếu gia chủ vẫn thích dùng hoa chậu để có độ bền lâu, một giải pháp được nhiều gia đình lựa chọn là đặt chậu hoa ở hai bên bàn thờ, nhưng không đặt trực tiếp lên mặt ban. Cách này vừa giữ được thẩm mỹ, vừa không phạm yếu tố tâm linh, lại làm đẹp không gian thờ tự một cách hài hòa.

Ngoài câu chuyện hoa chậu, điều quan trọng nhất khi bày biện bàn thờ vẫn là tấm lòng của gia chủ. Việc đặt chậu hoa hay hoa cắt cành chỉ là hình thức; điều làm nên giá trị tâm linh chính là sự thành kính và chăm sóc bàn thờ thường xuyên: lau dọn sạch sẽ, thay nước hằng ngày, giữ hương hoa luôn tươi mới. Một lọ hoa cắt cành chăm chút còn đẹp và ý nghĩa hơn nhiều so với một chậu hoa đặt lên chỉ vì tiện.

Nên đặt hoa gì lên bàn thờ để vừa đẹp vừa đúng?

Dù không nên đặt chậu hoa lên bàn thờ nhưng việc lựa chọn loại hoa cắm lọ lại vô cùng quan trọng để không gian thờ tự vừa đẹp, vừa trang nghiêm, vừa đúng ý nghĩa tâm linh. Trong văn hoá Việt, một số loại hoa được xem là phù hợp nhất để dâng cúng vì mang tính thuần khiết, mùi hương nhẹ nhàng và hình thức thanh nhã.

Hoa sen được ưu tiên hàng đầu, biểu tượng của sự tinh khiết, giác ngộ và vẻ đẹp thoát tục. 

Hoa huệ trắng mang ý nghĩa trang trọng, trong sạch, tạo cảm giác thanh tịnh cho không gian thờ tự. 

Hoa cúc vàng tượng trưng cho sự bền bỉ, trường tồn, được nhiều gia đình dùng vào ngày rằm, mồng một và dịp lễ Tết. 

Ngoài ra, hoa lay ơn (hoa dơn) với dáng cao, thẳng đứng cũng rất phù hợp vì thể hiện sự hiếu kính và tấm lòng ngay thẳng của con cháu. Nếu muốn không gian thêm rực rỡ mà vẫn thanh lịch, gia chủ có thể chọn hoa mẫu đơn hoặc hoa đồng tiền, tượng trưng cho phúc lộc và đủ đầy, nhưng nên chọn màu nhã nhặn như hồng pastel hoặc đỏ trầm.