Tiêm vắc-xin Covid-19 như thế nào cho an toàn?

Việt Nam đang đẩy nhanh tiến độ tiêm vắc-xin để nhanh chóng đạt miễn dịch cộng đồng song mục tiêu an toàn tiêm chủng vẫn phải đặt lên hàng đầu, với phương châm “tiêm đến đâu an toàn đến đó”.

PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Trưởng Văn phòng Tiêm chủng mở rộng quốc gia khẳng định, vấn đề tổ chức tiêm vắc-xin Covid-19 phải luôn được quan tâm, chú trọng.

Đối với y tế các tuyến, trước khi tiêm chủng, cần chuẩn bị đầy đủ về cơ sở vật chất, dây chuyền lạnh để bảo quản vắc-xin nhằm bảo đảm an toàn và chất lượng của vắc-xin. Bên cạnh đó, tại các điểm tiêm chủng, phải luôn luôn chú ý tới hội chứng sốc sau tiêm vắc-xin.

Ảnh minh họa

Đối với cán bộ y tế, trước khi tiêm mũi 1 phải trao đổi với tình nguyện viên, hỏi rõ về tiền sử bệnh tật xem họ có đang mắc các bệnh cấp tính, mạn tính phải điều trị hay không; có tiền sử dị ứng, sốc phản vệ hay không.

Với mũi tiêm tiếp theo, liều thứ 2, cán bộ y tế phải hỏi xem những mũi tiêm trước đó, người được tiêm có các phản ứng hay không. Nếu có phản ứng sốc, phản ứng nặng của lần tiêm trước đó thì phải tạm hoãn hoặc hướng dẫn cụ thể để tiêm ở các cơ sở điều trị.

Cũng theo PGS.TS Dương Thị Hồng, trong buổi tiêm chủng, cần thực hành đúng theo hướng dẫn của chương trình tiêm chủng mở rộng, mũi tiêm là mũi tiêm bắp, cán bộ y tế không được lắc lọ vắc-xin, phải tuân thủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo chất lượng vắc-xin tốt nhất cho mũi tiêm.

Trong quá trình tiêm, phải đảm bảo an toàn các quy tắc phòng chống dịch để vừa tiêm chủng vừa thực hiện giãn cách xã hội phòng lây nhiễm Covid-19.

Để triển khai công tác tiêm phòng vắc-xin Covid-19 được an toàn, hiệu quả, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết, thời gian qua, ngành Y tế đã nỗ lực giám sát chặt chẽ việc bảo quản và vận chuyển vắc xin, bảo đảm chất lượng tốt nhất từ khâu tiếp nhận, vận chuyển cho đến tận bàn tiêm.

Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị các cơ sở tiêm chủng cần bảo đảm tiêm chủng an toàn, đúng đối tượng; xử lý nhanh chóng và hiệu quả các trường hợp phản ứng sau tiêm nếu có.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn

Đặc biệt, thời gian qua, Bộ Y tế đã tổ chức các lớp tập huấn quy trình thực hiện tiêm chủng cho các điểm tiêm chủng trên nguyên tắc an toàn, thận trọng, thực hiện từng bước và tăng cường tối đa độ bao phủ.

Trước đó, liên quan đến vấn đề hộ chiếu vắc-xin, Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống Covid-19 đã bàn về vấn đề xét nghiệm và đề nghị Bộ Y tế khẩn trương rà soát, ban hành quy trình xét nghiệm mới, kết hợp các công cụ, phương thức xét nghiệm đối với người nhập cảnh đã được tiêm vắc-xin phòng Covid-19, hoặc cơ thể đã có miễn dịch, xét nghiệm không phát hiện virus SARS-CoV-2 để rút ngắn thời gian cách ly tập trung.

Trước đó, ngày 28/4 tại Hà Nội, Cục quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y ra mắt Ban chỉ đạo An toàn tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19 và tập huấn hướng dẫn xử trí sự cố bất lợi sau tiêm chủng vắc xin Covid-19.

Mới đây, Bộ Y tế ban hành quyết định 3802/QĐ-BYT về hướng dẫn tạm thời khám sàng lọc trước khi tiêm vắc-xin phòng COVID-19. Bộ Y tế xác định các trường hợp phải được khám sàng lọc kỹ lưỡng và thận trọng khi tiêm vắc xin, trong đó có phụ nữ mang thai từ 13 tuần trở lên. Phụ nữ mang thai dưới 13 tuần sẽ được hoãn tiêm vắc xin ngừa COVID-19.

Bộ Y tế lưu ý khi tiêm vắc xin ngừa COVID-19 cho thai phụ cần hỏi rõ tuổi thai và giải thích lợi ích, nguy cơ. Chỉ nên cân nhắc tiêm vắc xin phòng COVID-19 cho phụ nữ mang thai từ 13 tuần trở lên khi lợi ích tiềm năng lớn hơn bất kỳ nguy cơ tiềm tàng nào đối với mẹ và thai nhi, đồng thời thai phụ cần ký cam kết nếu đồng ý tiêm. Những trường hợp này sẽ được chuyển đến tiêm và theo dõi tại cơ sở y tế có khả năng cấp cứu sản khoa.

Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục quản lý Khám, chữa bệnh, Phó trưởng ban thường trực Ban chỉ đạo an toàn tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19, trong bối cảnh dịch bệnh đang đe doạ xâm nhập hiện nay, việc ra mắt Ban chỉ dạo An toàn tiêm chủng vắc-xin có ý nghĩa quan trọng trong điều trị Covid-19 và xử trí sự cố bất lợi sau tiêm chủng vắc xin Covid-19 cho các cở sở khám bệnh, chữa bệnh trên toàn quốc.

PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục quản lý Khám chữa bệnh, Phó Trưởng Tiểu ban điều trị cập nhật và chỉ đạo các nội dung về an toàn tiêm chủng và phòng chống dịch COVID-19.

Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh cũng cho hay, hiện hệ thống đảm bảo an toàn tiêm chủng đã được thiết lập toàn quốc. Các thành viên đã tạo một nhóm chuyên môn trên điện thoại sẵn sàng giải đáp các thắc mắc của các cán bộ y tế về tiêm chủng.

Theo chuyên gia, vắc-xin Covid-19 cũng như các vắc-xin khác, quá trình triển khai có thể có phản ứng sau tiêm ở nhiều mức độ, trong đó phổ biến là sốt nhẹ cùng với các triệu chứng, như: Đau đầu, buồn nôn, đau cơ, đau khớp, nhạy cảm đau, đau, nóng tại vị trí tiêm, ngứa, mệt mỏi, bồn chồn, sốt, ớn lạnh.

Ngoài ra, có tỷ lệ từ 1% đến dưới 10% xảy ra hiện tượng sưng và đỏ tại vị trí tiêm. Thậm chí, sau khi tiêm có thể có tai biến nặng, phản ứng phản vệ.