Đại diện UNFPA: "Bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái phải kết thúc ngay bây giờ"

Trao đổi thêm về vấn nạn bạo lực tình dục đối với phụ nữ và trẻ em gái tại buổi Tọa đàm “Bạo lực tình dục đối với phụ nữ và trẻ em gái: Khoảng trống pháp luật và dịch vụ hỗ trợ”, bà Đỗ Thị Thu Hà, Phụ trách Văn phòng Quỹ Dân số Liên hiệp quốc (UNFPA) tại Việt Nam cho rằng, bạo lực tình dục xảy ra trên toàn thế giới và phần lớn nạn nhân là phụ nữ và trẻ em gái với tỷ lệ nạn nhân cao hơn ở độ tuổi thanh niên và thiếu niên.

Mặc dù nghiên cứu về vấn đề này không nhiều nhưng số liệu ở một số nước cho thấy cứ 4 phụ nữ thì có 1 người bị bạo lực tình dục và một phần ba các em nữ ở độ tuổi vị thành niên chia sẻ lần đầu tiên quan hệ tình dục của họ là do bị cưỡng ép. Việt Nam không phải là ngoại lệ. Kết quả điều tra năm 2016 của Bộ LĐTBXH và Tổ chức ActionAid tại năm tỉnh và thành phố cho thấy 51% phụ nữ thừa nhận rằng họ đã từng bị quấy rối tình dục ít nhất một lần.

Bà Hà dẫn giải tiếp, một nghiên cứu ở thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội năm 2014 cho thấy, trong số những người bị quấy rối tình dục được phỏng vấn, chỉ có 1,9% nói rằng họ đã tìm kiễm hỗ trợ từ cơ quan chức năng, còn trong số những người đã chứng kiến phụ nữ bị quấy rối ở khu vực công cộng, 65% chia sẻ đã không thực hiện bất kỳ hành động hỗ trợ nào giúp nạn nhân.

Mọi người thường cho rằng, bạo lực tình dục chỉ xảy ra bên ngoài gia đình và do người lạ gây ra, trong khi thực tế lại không phải như vậy. Nhiều phụ nữ không an toàn trong nhà riêng của họ, họ bị chồng ép hoặc cưỡng bức quan hệ tình dục khi họ không muốn. Tuy nhiên, vì nhiều lý do nạn nhân đã không nói ra.

Bà Đỗ Thị Thu Hà, Phụ trách Văn phòng Quỹ Dân số Liên hiệp quốc (UNFPA) tại Việt Nam

“Vấn đề bạo lực tình dục với phụ nữ và trẻ em gái đã bắt đầu thu hút được sự quan tâm nhiều hơn của Chính phủ cũng như người dân Việt Nam. Nhiều nỗ lực nhằm ngăn chặn và ứng phó với các hình thức bạo lực tình dục đối với phụ nữ và trẻ em gái được thực hiện nhằm thay đổi nhận thức, thái độ và hành vi của người dân cũng như của các nhà hoạch định và thực thi chính sách.

Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2012 có quy định nghiêm cấm quấy rối tình dục tại nơi làm việc. Luật Giáo dục (2009) có quy định xử lý việc xâm phạm nhân phẩm, thân thể nhà giáo, ngược đãi, hành hạ học trò trong các cơ sở giáo dục. Luật Thanh niên năm 2005 cũng quy định trách nhiệm của Nhà nước phải bảo vệ thanh niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi không bị xâm hại tình dục. Tuy nhiên, các thực tế cho thấy việc thực thi các quy định trong các luât vẫn còn chưa chặt chẽ và các nỗ lực giám sát cần phải được cải thiện”, bà Hà nói thêm.

Cũng theo người Phụ trách Văn phòng UNFPA tại Việt Nam, trong những năm qua, phong trào “#MeToo” đã nhanh chóng lan truyền trên phương tiện truyền thông xã hội trên toàn thế giới để giúp chứng minh sự phổ biến rộng rãi của vấn đề quấy rối và bạo hành tình dục, đặc biệt là tại nơi làm việc. Việc phụ nữ từ tất cả các vùng miền, tầng lớp xã hội cùng lên tiếng về vấn đề này đã đưa sự nghiêm trọng của việc quấy rối tình dục ra ánh sáng và thể hiện sức mạnh của phong trào phụ nữ nhằm thúc đẩy hành động và nhận thức cần thiết để xóa bỏ quấy rối và bạo lực ở khắp mọi nơi.

Năm nay, chiến dịch toàn cầu của Liên hợp quốc - “UniTE” chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái nhấn mạnh sự ủng hộ cho những nạn nhân và những nhà vận động quyền vì bình đẳng giới. Với màu cam là màu chủ đạo của tình đoàn kết, “#HearMeToo” (Haylangnghetoi) nhắn gửi một thông điệp rõ ràng “Bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái phải kết thúc ngay bây giờ và tất cả chúng ta đều đóng vai trò quan trọng”.

“Bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái phải kết thúc ngay bây giờ và tất cả chúng ta đều đóng vai trò quan trọng” (Ảnh minh họa)

Tại Việt Nam những năm gần đây, một số các cô gái đã dũng cảm chia sẻ câu chuyện của họ bị quấy rối tình dục trên mạng xã hội. UNFPA và các cơ quan Liên Hợp Quốc hoan nghênh sự dũng cảm của của các cô gái đó và chính các cô đã khuyến khích sự liên tiếng và trở thành “người phá vỡ sự im lặng” ở Việt Nam về vấn đề quấy rối và bạo lực tình dục.

“UNFPA luôn coi bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái là sự vi phạm quyền con người và ngăn chặn bạo lực trên cơ sở giới là ưu tiên hàng đầu. UNFPA cùng với các cơ quan đối tác của Liên hiệp quốc tại Việt Nam cam kết tiếp tục hỗ trợ Chính phủ và các tổ chức xã hội, nâng cao vị thế của phụ nữ và trẻ em gái và thúc đẩy bình đẳng giới.

Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững cam kết không để lại ai phía sau. Điều đó có nghĩa là tất cả chúng ta cần làm việc cùng nhau để đảm bảo các quyền của phụ nữ và trẻ em gái được thực hiện toàn diện, phụ nữ không phải sống trong sợ hãi, được đối xử bình đẳng và tôn trọng”, bà Hà khẳng định.