Bác sĩ cảnh báo chấn thương nguy hiểm khi không thể giơ tay chải đầu, với ra sau lưng

Khớp vai là một trong những khớp vận động linh hoạt nhất của cơ thể con người, cũng vì thế mà dễ bị tổn thương, đặc biệt là ở nhóm gân được gọi là chóp xoay vai. Nhóm gân này gồm bốn gân cơ: cơ trên gai, cơ dưới gai, cơ dưới vai và cơ tròn bé giữ vai trò ổn định khớp vai, hỗ trợ các cử động từ giơ tay, xoay, vung tay cho đến những thao tác tinh tế như mặc áo hay chải tóc.

Bác sĩ Nguyễn Trọng Thủy, cựu bác sĩ Đội tuyển Quốc gia và U23 Việt Nam, nhà sáng lập Trung tâm Y học thể thao Starsmec cho biết: “Nếu bạn cảm thấy đau vai sâu bên trong, đặc biệt là khi giơ tay lên hoặc với tay ra sau lưng, đó có thể là dấu hiệu của tổn thương gân chóp xoay. Trong thực tế, nhiều bệnh nhân đến khám khi không thể đưa tay lên đầu, thường đã bị viêm, thậm chí rách gân từ lâu mà không hề hay biết”.

Vì sao lại tổn thương gân chóp xoay?

Theo bác sĩ Thủy, hội chứng chóp xoay vai có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân. Các tác động cơ học như va đập, chấn thương thể thao, vận động quá mức hoặc các thao tác nghề nghiệp lặp đi lặp lại là những nguyên nhân phổ biến, nhất là ở người lao động chân tay hoặc vận động viên.

Bên cạnh đó, các yếu tố nội tại như thoái hóa gân, giảm lưu thông mạch máu, tuổi tác và hút thuốc cũng góp phần làm suy yếu cấu trúc gân.

Tuổi càng cao, nguy cơ tổn thương càng lớn. Thống kê cho thấy tỷ lệ rách gân chóp xoay tăng từ chưa đến 10% ở người dưới 20 tuổi lên hơn 60% ở người trên 80 tuổi. Tuy nhiên không phải ai cũng có triệu chứng rõ ràng.

“Có những trường hợp tổn thương âm thầm tích tụ trong nhiều năm mà người bệnh không hề hay biết, đến khi đau mới phát hiện gân đã bị rách một phần hoặc hoàn toàn”, bác sĩ Thủy cho biết thêm.

Triệu chứng của hội chứng chóp xoay

Bác sĩ Thủy chỉ ra đau do tổn thương chóp xoay có thể mô tả như: Đau âm ỉ sâu trong vai, tăng lên khi giơ tay hoặc nằm nghiên bên đau; Khó khăn khi thực hiện các động tác như chải đầu, với tay ra sau; Yếu vai, giảm lực khi nâng hoặc mang vật nặng; Mất ngủ do đau vai về đêm.

Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể gặp biến chứng đông cứng khớp vai, teo cơ, thậm chí mất khả năng vận động vai bình thường.

Về việc điều trị, bác sĩ Thủy cho rằng phương pháp được lựa chọn tùy thuộc vào mức độ tổn thương. Với các trường hợp viêm nhẹ hoặc rách gân nhỏ, điều trị nội khoa kết hợp phục hồi chức năng thường mang lại kết quả tốt:

Nghỉ ngơi hợp lý, tránh vận động gắng sức

Dùng thuốc kháng viêm không steroid

Tiêm corticoid tại chỗ nếu viêm nặng (trừ khi gân đã rách)

Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) hoặc tế bào gốc – các phương pháp mới giúp tái tạo gân

Vật lý trị liệu, đặc biệt quan trọng để khôi phục chức năng khớp

Trường hợp điều trị bảo tồn không hiệu quả sau 4–6 tháng, bác sĩ sẽ cân nhắc phẫu thuật nối gân, lấy canxi vôi hóa hoặc chỉnh sửa cấu trúc khớp vai.

Bác sĩ Nguyễn Trọng Thủy khuyến nghị: “Hãy chăm sóc vai từ những điều đơn giản như tập thể dục đều đặn, giữ tư thế lao động hợp lý, nghỉ ngơi đúng lúc, tránh hút thuốc và kiểm soát các bệnh lý mạn tính như tiểu đường, béo phì, bệnh tuyến giáp. Vai là khớp quan trọng nhưng dễ tổn thương, khi mất đi khả năng vận động sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống”.