Những bệnh lý tai mũi họng ở trẻ cần lưu ý khi trời trở lạnh

Theo PGS. TS Nguyễn Thị Hoài An, giám đốc Bệnh viện đa khoa An Việt, nguyên Trưởng khoa Tai Mũi Họng Trẻ em của Bệnh viện Tai Mũi Họng trung ương, trẻ nhỏ dễ có nguy cơ gặp phải nhiều bệnh lý tai mũi họng ở thời điểm giao mùa như hiện tại. Dưới đây là những bệnh lý mà phụ huynh cần lưu ý.

Viêm tai giữa

Đây là một trong những bệnh lý thường gặp ở trẻ. Nguyên nhân gây ra bệnh có thể là do virus, vi khuẩn hay nấm.Các loại virus như virus hợp bào hô hấp (RSV) và những loại gây ra cảm lạnh thông thường cũng có thể dẫn đến viêm tai giữa.

Các triệu chứng thường gặp của viêm tai giữa như sốt, đau tai, chán ăn, khó chịu, chảy mủ ở tai, khả năng nghe bị ảnh hưởng... Nếu không được điều trị tốt, viêm tai giữa cấp có thể dẫn tới Viêm tai giữa mạn tính. Các biến chứng nguy hiểm có thể kể đến như thủng màng nhĩ, viêm xương chũm, viêm mê đạo, viêm màng não, áp xe não, giảm thính lực, huyết khối xoang hang và tĩnh mạch bên...

Viêm mũi họng

Viêm mũi họng ở trẻ là tình trạng viêm nhiễm, sưng tấy ở mũi, hầu hoặc cổ họng của trẻ. Bệnh thường xảy ra ở mức độ nhẹ và có thể biến mất sau 7-10 ngày nếu được nghỉ ngơi và chăm sóc tốt mà không để lại bất kỳ biến chứng nguy hiểm nào. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách vẫn có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm như viêm đường hô hấp, viêm tai giữa, viêm cầu thận cấp…

Hầu hết trẻ bị viêm mũi họng là do virus như Adeno virus, Rhino virus,… một số do vi khuẩn như liên cầu khuẩn,… gây ra. Các triệu chứng thường gặp như đau họng, hắt hơi, sổ mũi, mệt mỏi, sốt nhẹ, đau đầu, chán ăn...

Viêm mũi xoang

Viêm mũi xoang là tình trạng viêm niêm mạc mũi và các xoang cạnh mũi, gây ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như nhiễm khuẩn, vius, dị ứng, nấm, ... bệnh thường hay gặp ở trẻ em dưới 6 tuổi. Viêm mũi xoang trẻ em thường hay gặp ở các cháu dưới 6 tuổi, bị viêm mũi dị ứng, viêm VA, viêm amidan.

Các triệu chứng viêm mũi xoang ở trẻ không đặc hiệu như người lớn, mặt khác do trẻ còn nhỏ chưa tự miêu tả được triệu chứng mình gặp phải. Một số triệu chứng có thể kể đến như sốt nhẹ, nước mũi có màu vàng hoặc xanh đặc, có mùi hôi, ho nhiều vào ban đêm, dễ nôn ọe... Trẻ lớn hơn hay than phiền bị đau đầu, nặng vùng mặt, phù nề quanh mắt, đau răng,...

Bệnh viêm xoang ở trẻ em với tình trạng mạn tính có các triệu chứng bệnh kéo dài tuy nhiên mức độ rầm rộ ít hơn. Trẻ bị sốt nhẹ từng đợt, ho kéo dài, khàn tiếng, đau tai, ù tai, ngạt mũi, sổ mũi, mũi mất khả năng ngửi mùi,...

Biến chứng có thể gặp phải như viêm họng mạn tính, viêm tai giữa ứ dịch, polyp mũi, viêm phế quản mạn tính, hen suyễn, viêm dây thần kinh thị giác, viêm màng não, viêm não...

Nhiễm virus RSV

Virus RSV lây lan qua đường hô hấp hoặc qua các bề mặt có dịch tiết như bàn, ghế, đồ chơi, thành giường... Đây là tác nhân hàng đầu gây viêm phổi và viêm tiểu phế quản ở trẻ dưới hai tuổi.

Ở giai đoạn đầu, trẻ nhiễm RSV thường có biểu hiện giống cảm lạnh: sổ mũi, ho nhẹ, đau họng, hắt hơi, sốt nhẹ. Chỉ sau vài ngày, triệu chứng có thể nặng nhanh, đặc biệt ở trẻ nhỏ dưới hai tháng tuổi, trẻ sinh non hoặc có bệnh nền hô hấp. Khi đó, trẻ thở nhanh, ngực và bụng rút lõm mỗi khi hít vào, mũi phập phồng, thậm chí phải há miệng để thở. Nhiều bé phát ra tiếng khò khè hoặc rít do đường thở bị hẹp.

RSV có thể khiến trẻ bội nhiễm thêm nhiều tác nhân khác như phế cầu, Hib, tụ cầu, E.coli, cúm hoặc COVID-19, khiến bệnh diễn biến nặng, tăng nguy cơ suy hô hấp. Trẻ có thể tái nhiễm RSV nhiều lần trong năm, vì vậy việc phòng ngừa đóng vai trò rất quan trọng.

Cúm

Cúm cũng là bệnh rất thường gặp ở trẻ thời điểm hiện tại, số trẻ nhập viện vì cúm khá nhiều thời gian qua đặc biệt là cúm A. Nhiều trẻ nhập viện với những triệu chứng nặng và cần nằm điều trị nội trú tại viện.

Cúm là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây qua đường hô hấp với biểu hiện trẻ sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, hắt hơi, sổ mũi, đau họng và ho. Tác nhân gây bệnh chủ yếu do các chủng virus cúm A và cúm B. Trong đó, số ca mắc cúm A chiếm tỷ lệ cao.

Thông thường, bệnh diễn biến nhẹ và hồi phục trong vòng 2-7 ngày, nhưng với trẻ em, người lớn tuổi, người có bệnh mãn tính về tim phổi, thận, bệnh chuyển hóa, thiếu máu hoặc suy giảm miễn dịch. Bệnh có thể diễn biến nặng hơn như viêm phổi, dễ bị biến chứng và có thể dẫn đến tử vong diễn biến phức tạp và có thể gây ra biến chứng nguy hiểm.

PGS. TS Nguyễn Thị Hoài An lưu ý thời điểm giao mùa hiện tại, phụ huynh cần chú ý chăm sóc sức khỏe của trẻ. Cần giữ ấm cho trẻ, xây dựng chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học để nâng cao sức đề kháng, tiêm phòng đầy đủ, đeo khẩu trang cho trẻ khi ra ngoài hay tới nơi đông người....

Khi trẻ có những dấu hiệu mắc các bệnh tai mũi họng cần chăm sóc và điều trị sớm, khi có những dấu hiệu trở nặng cần đưa trẻ tới cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị tránh những biến chứng nguy hiểm có thể gặp phải.