Rối loạn giấc ngủ có xu hướng gia tăng: Góc nhìn và khuyến nghị từ chuyên gia

Giấc ngủ - thách thức sức khỏe trong bối cảnh hiện đại

Trong nhịp sống hiện đại với áp lực công việc, đô thị hóa và công nghệ bủa vây, giấc ngủ đang dần trở thành “khoảng trống” bị bỏ quên trong chăm sóc sức khỏe.

Trước thực trạng rối loạn giấc ngủ ngày càng gia tăng, Chương trình “Vì Giấc Ngủ Khỏe - Nâng cao Chất lượng sống Cộng đồng” chính thức được phát động tại TP. Hồ Chí Minh, đặt nền móng cho một cách tiếp cận bài bản, khoa học và bền vững nhằm nâng cao sức khỏe cộng đồng và chất lượng nguồn nhân lực.

Chương trình do Chi hội Truyền thông Giáo dục Sức khỏe Cộng đồng Toàn diện – trực thuộc Hội Giáo dục Chăm sóc Sức khỏe Cộng đồng Việt Nam, Văn phòng đại diện tại TP. Hồ Chí Minh phát động.

Chương trình kêu gọi sự đồng hành của các cơ quan chuyên môn, đơn vị y tế, doanh nghiệp và cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức xã hội về những thách thức sức khỏe ngày càng gia tăng do các vấn đề liên quan đến giấc ngủ.

Theo các chuyên gia, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, áp lực cuộc sống và tốc độ đô thị hóa nhanh chóng đã khiến các vấn đề về giấc ngủ trở nên phổ biến hơn bao giờ hết.

Tại Việt Nam, tỷ lệ rối loạn giấc ngủ đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt ở nhóm người cao tuổi và nhân viên văn phòng tại các đô thị lớn.

Giấc ngủ kém không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm việc, khả năng tập trung và chất lượng sống, mà còn là yếu tố nguy cơ dẫn đến nhiều bệnh lý mạn tính như tim mạch, rối loạn chuyển hóa, suy giảm trí nhớ và sức khỏe tinh thần. Tuy nhiên, trong thực tế, giấc ngủ vẫn thường bị xem nhẹ, chỉ được quan tâm khi các hệ lụy đã trở nên rõ ràng.

Chương trình được triển khai với mục tiêu cốt lõi là nâng cao nhận thức và phổ cập kiến thức khoa học về vai trò của giấc ngủ đối với sức khỏe. Trong đó, trọng tâm là các nội dung về vệ sinh giấc ngủ, thói quen sinh hoạt, môi trường ngủ, cũng như hướng dẫn nhận diện sớm các nguy cơ và triệu chứng cảnh báo cần can thiệp y tế.

Bảo trợ chuyên môn - bảo đảm chuẩn mực khoa học

Để đảm bảo tính khoa học và độ tin cậy của thông tin truyền thông, chương trình nhận được sự bảo trợ chuyên môn từ Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, Phòng khám Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch và Phòng khám đa khoa Viện Kiểm định Quốc gia.

Chia sẻ tại buổi công bố chương trình, bà Hà Thị Mỹ Hạnh - Chủ tịch Chi hội Truyền thông Giáo dục Sức khỏe Cộng đồng Toàn diện cho biết, mục tiêu của chương trình là đưa kiến thức khoa học về giấc ngủ đến gần hơn với cộng đồng, giúp người dân hiểu đúng và hiểu đủ các rối loạn giấc ngủ thường gặp.

“Trong bối cảnh sức khỏe giấc ngủ vẫn còn bị xem nhẹ, việc đẩy mạnh truyền thông giáo dục dựa trên bằng chứng khoa học là bước nền tảng giúp người dân nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường và chủ động tìm đến sự hỗ trợ chuyên môn từ bác sĩ. Chúng tôi hướng tới việc hình thành thói quen chăm sóc và vệ sinh giấc ngủ đúng cách, từ đó góp phần cải thiện sức khỏe toàn diện và nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng”, bà Hạnh nhấn mạnh.

Giấc ngủ trong môi trường công sở: bài toán kinh tế và quản trị

Một nội dung đáng chú ý của chương trình là phiên thảo luận chuyên đề “Khoa học Giấc ngủ trong Môi trường Công sở”, nơi các chuyên gia y tế, đại diện doanh nghiệp cùng nhìn nhận giấc ngủ dưới góc độ kinh tế và quản trị nguồn nhân lực.

Theo ông Trần Thiên Long - Phó Chủ tịch Liên Chi hội Bất động sản Công nghiệp Việt Nam, trong nhiều năm, giấc ngủ vẫn bị xem là vấn đề cá nhân của người lao động. Tuy nhiên, từ góc độ quản trị hiện đại, thiếu ngủ đang tạo ra những “chi phí ẩn” rất lớn cho doanh nghiệp, bao gồm gia tăng nghỉ ốm đột xuất, giảm hiệu suất làm việc dù nhân viên vẫn có mặt, đặc biệt là rủi ro tai nạn lao động trong môi trường sản xuất, vận hành.

“Người lao động đi làm nhưng không tỉnh táo thì hiệu quả công việc và mức độ an toàn đều bị ảnh hưởng. Chăm sóc giấc ngủ không chỉ là phúc lợi, mà là cách doanh nghiệp bảo vệ hiệu suất và con người của mình”, ông Long nhận định, đồng thời cho rằng đầu tư cho giấc ngủ nhân viên là khoản đầu tư sinh lời trực tiếp cho năng suất và sự phát triển bền vững.

Góc nhìn y khoa: ngủ đủ chưa chắc đã ngủ khỏe

Dưới góc độ y tế, các chuyên gia cảnh báo về một nghịch lý phổ biến trong xã hội hiện đại: nhiều người chú trọng tập luyện, ăn uống lành mạnh nhưng lại “bỏ đói” giấc ngủ.

PGS.TS.BS Lê Khắc Bảo - Phó Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, vấn đề cốt lõi không nằm ở thời lượng ngủ, mà ở chất lượng giấc ngủ. Nhiều người ngủ đủ giờ nhưng vẫn mệt mỏi do giấc ngủ bị gián đoạn, đặc biệt trong các rối loạn như ngưng thở khi ngủ.

“Nếu không được phát hiện và can thiệp sớm, các rối loạn giấc ngủ có thể dẫn đến hàng loạt bệnh lý mạn tính, gia tăng chi phí y tế và làm suy giảm sức lao động. Giấc ngủ không đơn thuần là nghỉ ngơi, mà là lúc cơ thể tự sửa chữa và phục hồi”, ông Bảo cho biết.

Công nghệ - chìa khóa đưa chăm sóc giấc ngủ

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Thương - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Khoa học Cộng đồng, để các kiến thức về giấc ngủ không dừng lại ở hội thảo hay lý thuyết, cần có những mô hình triển khai thực tiễn, dễ tiếp cận và có khả năng nhân rộng.

Bà cho rằng, công nghệ đóng vai trò then chốt trong việc chuyển dịch chăm sóc giấc ngủ từ bệnh viện ra cộng đồng, thông qua các giải pháp sàng lọc sớm và theo dõi bằng dữ liệu. Khi được đặt trong khung khoa học và có sự đồng hành của chuyên gia y tế, công nghệ không chỉ hỗ trợ điều trị mà còn trở thành công cụ y tế dự phòng hiệu quả cho doanh nghiệp và xã hội.