Cảnh báo nguy hiểm khi tự ý truyền dịch

Mới đây, trường hợp bé trai 22 tháng tuổi tử vong sau khi truyền dịch tại một phòng khám tư nhân ở quận Long Biên (Hà Nội) ngày 16/10 đã cảnh báo về tình trạng tử vong khi tự ý truyền dịch tại nhà hay tại các phòng khám tư không đảm bảo yêu cầu. Dịch truyền cũng là một loại thuốc, không phải cứ thích là truyền.

Truyền dịch là một kỹ thuật y tế đưa một lượng lớn nước và hoạt chất có tác dụng dược lý để tiêm trực tiếp vào mạch máu qua đường tĩnh mạch.

Truyền dịch rất cần thiết và là biện pháp cấp cứu trong nhiều trường hợp. Kỹ thuật tiêm truyền phải do nhân viên y tế đã qua đào tạo thực hiện và chỉ được tiến hành tại các cơ sở y tế khi có đầy đủ phương tiện cấp cứu đề phòng sốc phản vệ.

Việc truyền dịch cần có sự hướng dẫn cụ thể của các nhân viên y tế (Ảnh: TL)

>>> Sở Y tế Hà Nội mít tinh Hưởng ứng Ngày thế giới phòng chống bệnh dại

Việc lạm dụng truyền dịch khi chưa thật sự cần thiết hoặc truyền dịch không đúng quy định đã gây ra nhiều vụ chết người do bị sốc phản vệ không thể cấp cứu. BS Nguyễn Thị Ngọc Oanh - Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện đa khoa Đức Giang cho biết, truyền dịch tuy là một thủ thuật y tế thông dụng nhưng có rất nhiều nguy cơ, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Không phải ai cũng truyền dịch được và không phải lúc nào truyền dịch cũng là lựa chọn hàng đầu.

Truyền dịch thường được áp dụng trong những trường hợp mất nước cấp tính mà không thể bù lượng dịch đã mất bằng đường uống như tiêu chảy cấp, nôn nhiều, sốt cao hoặc say nắng. Ngoài ra, những trường hợp cũng cần được truyền nước như sốc nhiễm khuẩn, sốc phản vệ. Đối với trẻ nhỏ mắc các bệnh như viêm phổi, viêm não thì cần phải thận trọng hơn khi lựa chọn các loại dịch truyền. Còn theo ông Nguyễn Quang Trung - Trưởng phòng Quản lý hành nghề y dược tư nhân, Sở Y tế Hà Nội cho biết, theo quy định, muốn truyền dịch phải có chỉ định của bác sĩ và chỉ được thực hiện ở bệnh viện, các cơ sở y tế đã qua thẩm định, được cấp phép, có đầy đủ phương tiện, thiết bị cấp cứu chống sốc phản vệ.

Với các phòng khám thông thường, tuyệt đối không được thực hiện dịch vụ kỹ thuật truyền dịch. Ngành y tế cũng nghiêm cấm nhân viên y tế làm dịch vụ tiêm, truyền dịch tại nhà. Ngoài ra, việc lạm dụng truyền dịch khi chưa thực sự cần thiết còn đưa đến những nguy hiểm khôn lường như nhiễm khuẩn máu, phù toàn thân, tràn dịch màng bụng, phù phổi, suy hô hấp, suy tim (nhất là đối với người vốn có bệnh tim mạch).

Đã có nhiều trường hợp bị sưng chỗ tiêm hoặc lan tỏa ra xung quanh khiến vùng da đó bị viêm tấy đỏ, nặng hơn là bị hoại tử nhất là khi truyền dịch cung cấp chất dinh dưỡng. Ngay cả khi truyền dịch đúng chỉ định, bệnh nhân vẫn có thể gặp một số nguy hiểm trong quá trình truyền như chỗ tiêm bị phù, đau sưng, viêm tĩnh mạch, đau ngực...

Đối với trường hợp nếu lượng dịch truyền quá nhiều, cơ thể lại bị mất nước ưu trương, sẽ bị teo tế bào não rất nguy hiểm. Không chỉ vậy, đã có nhiều tai biến do dịch truyền gây ra khi truyền dịch với mục đích bồi bổ cơ thể, đẹp da, bù nước. Truyền dịch tuy là một thủ thuật y tế rất thông dụng, có thể thực hiện tại các trạm y tế, nhưng không an toàn tuyệt đối như nhiều người lầm tưởng. Không phải ai cũng truyền dịch được và không phải lúc nào truyền dịch cũng là lựa chọn hàng đầu.

Do truyền dịch đưa vào cơ thể một lượng nước lớn, các chất điện giải, các chất dinh dưỡng nên có thể gây rối loạn về chuyển hóa gây các hiện tượng phù ở tim, thận... Nguy cơ lây nhiễm các bệnh như HIV/AIDS, viêm gan siêu vi B,C là rất cao qua con đường truyền dịch, nếu việc truyền dịch bừa bãi không đúng quy cách, không được vô trùng.

Do vậy, trước khi truyền dịch, người bệnh phải khám, làm xét nghiệm, xác định đúng nguyên nhân gây bệnh và phải thực hiện ở những cơ sở y tế có đầy đủ các phương tiện cấp cứu.