Ảnh hưởng dịch Covid-19 doanh nghiệp có phải đóng BHXH cho người lao động?

Hỏi: Dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của công ty tôi. Công ty không có đơn hàng, phải dừng sản xuất, cho công nhân tạm nghỉ. Vậy theo pháp luật lao động, công ty tôi có được tạm dừng đóng Bảo hiểm xã hội cho người lao động không? (Bạn Tuấn ở Quảng Ninh hỏi)

Ảnh hưởng dịch Covid-19 doanh nghiệp có phải đóng BHXH cho người lao động? (ảnh minh họa)

Trả lời: Luật sư Ngô Thành Ba tư vấn: Theo Khoản 1 Điều 88 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, việc tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất được quy định như sau:

“Trường hợp người sử dụng lao động gặp khó khăn phải tạm dừng sản xuất kinh doanh dẫn đến việc người lao động và người sử dụng lao động không có khả năng đóng BHXH thì được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất trong thời gian không quá 12 tháng”.

Đồng thời, Khoản 1 Điều 16 Nghị định 115/2015/NĐ-CP liệt kê các trường hợp được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất đó là:

- Tạm dừng sản xuất, kinh doanh từ 01 tháng trở lên do gặp khó khăn khi thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc do khủng hoảng, suy thoái kinh tế hoặc thực hiện chính sách của Nhà nước khi tái cơ cấu nền kinh tế hoặc thực hiện cam kết quốc tế;

- Gặp khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, mất mùa.

Khoản 2 Điều 16 Nghị định 115/2015/NĐ-CP, hướng dẫn cụ thể người sử dụng lao động thuộc một trong các trường hợp nêu trên được dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất nếu có một trong các điều kiện:

- Không bố trí được việc làm cho người lao động, trong đó, có trên 50% lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc phải tạm thời nghỉ việc trên tổng số lao động có mặt trước khi tạm dừng sản xuất, kinh doanh;

- Bị thiệt hại trên 50% tổng giá trị tài sản do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, mất mùa gây ra (không kể giá trị tài sản là đất).

Cụ thể hơn, ngày 17/3/2020, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã ra Công văn số 860/BHXH-BT nêu rõ việc tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất đối với đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Theo đó, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố phối hợp với Sở LĐ-TB&XH, Sở Tài chính báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố chỉ đạo rà soát, hướng dẫn, tuyên truyền đến các cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp (DN) thuộc các ngành nghề dịch vụ vận tải hành khách, du lịch, lưu trú, nhà hàng và các ngành nghề đặc biệt khác gặp khó khăn do dịch bệnh gây ra, dẫn đến không bố trí được việc làm cho người lao động. Trong đó, số lao động thuộc diện tham gia BHXH phải tạm thời nghỉ việc từ 50% tổng số lao động có mặt trước khi tạm dừng sản xuất kinh doanh trở lên; hoặc bị thiệt hại trên 50% tổng giá trị tài sản do dịch bệnh gây ra (không kể giá trị tài sản là đất) theo quy định tại Khoản 1, Điều 88 Luật BHXH 2014; các Khoản 1, 2, 3 và 4, Điều 16 Nghị định số 11/2015/NĐ-CP và Điều 28 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH.

Cơ quan BHXH sẽ tiếp nhận và giải quyết hồ sơ đề nghị tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất đến tháng 6/2020. Trường hợp hết tháng 6/2020 mà dịch vẫn chưa thuyên giảm, doanh nghiệp tiếp tục có đề nghị thì xem xét, giải quyết việc tạm dừng đóng đến tháng 12/2020.

Từ các quy định trên, cần phải hiểu, không phải mọi doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 đều được tạm dừng đóng BHXH mà chỉ những doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện theo luật định mới được áp dụng chính sách hỗ trợ này.

Ngoài ra, Công văn 860 cũng nêu rõ hàng tháng doanh nghiệp phải đóng đầy đủ, kịp thời quỹ ốm đau, thai sản, quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, quỹ bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp để đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Điều này có nghĩa là, việc tạm dừng đóng BHXH chỉ được hiểu là tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, chứ không phải toàn bộ các quỹ bảo hiểm xã hội.

Căn cứ theo quy định trên, nếu Công ty bạn bị thiệt hại do dịch bệnh, thuộc các trường hợp nêu trên thì sẽ được tạm dừng đóng Bảo hiểm xã hội vào quỹ hưu trí và tử tuất trong thời gian không quá 12 tháng.

(Luật sư Ngô Thành Ba - Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH Niềm Tin Công Lý)