Những người phụ nữ chưa một lần được mừng ngày 8/3

Đến làng chài thuộc xóm Phao ở bãi Giữa sông Hồng (phường Ngọc Thụy, quận Long Biên) trong cái lạnh se se của gió mùa Đông Bắc tháng 3. Con đường đất trơn trượt và nhầy nhụa giữa tiếng rì rạp từ bãi cỏ lau ven sông, cùng tiếng gió đùa những tấm liếp vang lên tiếng kêu lách cách từ những ngôi nhà sập sệ phía bờ sông của xóm làng chài càng khiến khung cảnh nơi đây thêm lạc lõng và vắng vẻ.

Những chiếc lều ọp ẹp của người dân xóm Phao, phường Ngọc Thụy (quận Long Biên)

Làng chài của xóm Phao có 35 hộ dân với hơn 100 nhân khẩu, trong đó trẻ em chiếm khoảng 1/3 và hơn trăm số phận con người đang sống, mưu sinh trowng điều kiện khai sơ, thiếu thốn.

Xóm Phao nằm lọt thỏm ở bãi Giữa sông Hồng và lạc lõng giữa cuộc sống phồn hoa, nhộn nhịp của Thủ đô khi người dân làng chài ở xóm nghèo này vẫn trong cảnh không điện, không nước… Ngôi nhà trú mưa nắng hàng ngày của họ cũng chỉ là những chiếc lều tạm bợ trên mặt nước được dựng lên từ những chiếc thùng nhựa, tấm gỗ, tấm bạt chắp vá.

Con đường đất đi vào xóm Phao

Vợ chồng bà Kiều Thị Hoa nay đã ngoài 70 tuổi, là người đầu tiên về ở tại bãi Giữa sông Hồng và được coi như người lập nên xóm Phao này cho biết: “Chúng tôi người mỗi người 1 phương, người ở tận Quảng Bình, người Bắc Giang, người Phú Thọ… không nhà cửa, nghề nghiệp đến đây cắm chòi neo đậu rồi sinh sống ở bờ sông này. Cái nghèo khó đã đẩy chúng tôi đến với nhau, rồi sinh con đẻ cái chứ không hề cưới hỏi gì”.

Không mảnh đất cắm dùi, không nghề nghiệp, thu nhập của người dân xóm Phao chỉ trông chờ vào việc nhặt ve chai, bốc vác, làm thuê… Thu nhập bập bõm, tháng có tháng không, cao nhất thì tháng được 1 đến vài triệu đồng, có tháng chỉ vài trăm ngàn. Thậm chí có những thời điểm mưa bão không kiếm được đồng nào thì ăn uống phải dè xẻn, cơm độn rau dại để sống qua ngày.

Không điện nước, những chiếc lều của người dân làng chài ở bãi Giữa sông Hồng cũng trống hoác không có vật dụng gì đáng giá

Ánh mắt xa xăm bà Hoa buồn bã: “Con người ta ai sinh ra cũng đã có quê hương. Chúng tôi cũng có quê hương nhưng cuộc sống nghèo khó, thiếu thốn đủ bề, rồi mặc cảm nên dù xa quê đã vài chục năm nhưng không ai dám nghĩ đến chuyện về quê, về với anh em họ hàng thân thiết dù chỉ 1 lần".

Tâm sự nhói lòng của bà Kiều Thị Hoa về cái nghèo của người dân ở xóm Phao

Nói đâu xa xôi, con người sinh ra ai cũng đều có giấy khai sinh, các giấy tờ tùy thân như chứng minh thư… nhưng với những người dân xóm Phao đó là cả niềm mơ ước bởi hiện nay hơn 100 con người ở đây đa phần không có những giấy tờ gì.

"Chúng tôi khát khao được lên bờ, đi làm nhưng đi đến đâu tìm kiếm việc làm họ cũng yêu cầu những giấy tờ, hồ sơ nên không có cơ hội để có công việc ổn định. Nhiều lúc cả xóm bàn tính thuê mướn miếng đất ở bãi sông Hồng này để trồng trọt, chăn nuôi giúp cuộc sống bớt khổ nhưng vì không có giấy tờ, không có tiền nên đành phải cam chịu. Cũng vì thế cái nghèo cứ bám theo mãi mà không thể dứt ra được", bà Hoa tâm sự.

Dù trong nghèo khó và thiếu thốn trăm bề nhưng những khi được học cái chữ các em ở xóm Phao đã ý chí, nghị lực vươn lên học tập đạt kết quả tốt

Ngồi trong chiếc lều dựng tạm ọp ẹp dập dềnh trên sông nước, chị Phúc quê Bắc Giang đến định cư ở xóm Phao đã ngót 20 năm nay bày tỏ: “Trước đây ít ai có thể ngờ được rằng giữa thành phố phồn hoa lại còn những mảnh đời như chúng tôi. Thế nhưng qua các kênh thông tin đại chúng, cuộc sống của người dân xóm Phao cũng dần được xã hội biết tới và cũng từ đó hơn 35 hộ dân ở đây cũng bớt cô độc trong hành trình vươn ra khỏi cái nghèo khổ".

Chị Phúc kể, mới đầu là những cá nhân hảo tâm đến đây người giúp cân gạo, mớ rau … rồi dần dần là các tổ chức xã hội quan tâm nhiều hơn đến cuộc sống của người dân nơi đây. Từ đó những con chữ đầu tiên cũng đến với những đứa trẻ ở xóm Phao trong những chuyến thiện nguyện của đoàn thanh niên tình nguyện ở các trường đại học. Họ đến tập trung trẻ em trong độ tuổi đến trường, rồi mở lớp giảng dạy ngay trong chính trong những chiếc lều ọp ẹp và xiêu vẹo ở xóm Phao.

Chị Phúc nói trong buồn bã: "Đời thất học như bố mẹ chúng đã khổ lắm rồi. Vậy nên chúng tôi luôn có ước mơ cháy bỏng là các con học được cái chữ để hiểu biết, để có thêm cơ hội thay đổi cuộc sống. Dù thời gian mới đầu là nhưng buổi học, buổi bỏ, nhiều đứa trẻ chưa kịp nhớ con chữ nhưng chúng tôi mừng vì các cháu đã có thể được học".

Chiếc cầu gỗ chòng chành này là con đường nối từ những túp lều lên con đường lớn

Với sự tâm huyết, nhiệt tình của anh chị sinh viên tình nguyện cùng với niềm khát khao được học chữ của những đứa trẻ nơi đây nhiều em đã biết đọc, biết viết.

Trong cái lạnh cuối mùa giữa lúc ngoài kia ai ai cũng đang váy áo xúng xính chuẩn bị cho ngày lễ 8/3 thì ở xóm Phao mọi thứ với họ vẫn yên bình như bao ngày thường khác.

Khi hỏi về ngày 8/3 bà Hoa ngậm ngùi: "Với người dân ở làng chài này có cái ăn qua ngày đã là điều may mắn rồi làm gì dám nghĩ đến những ngày lễ tết. Ngày lễ như 8/3 lại càng xa vời với những người phụ nữ xóm Phao chúng tôi”.

Đó cũng là tâm sự chung của những người phụ nữ tại đây. Với họ cái ăn, cái mặc mới là quan trọng, 8/3 hay ngày lễ nào khác lúc này dường như quá xa xỉ và chẳng ai nghĩ đến. Bao nhiêu năm nay vẫn vậy và cũng chẳng biết đến bao giờ những người phụ nữ xóm Phao mới thực sự được mừng một ngày lễ như bao nhiêu chị em khác.