Nhà trường và phụ huynh chờ đợi bộ sách chính thống về phòng, chống ma túy trong học đường

Thời gian gần đây, ma túy và các chất gây nghiện tiếp tục xuất hiện dưới nhiều hình thức và len lỏi vào môi trường học đường. Nhiều học sinh bị dụ dỗ, lôi kéo trở thành nạn nhân hoặc tham gia tàng trữ, mua bán ma túy gây ra những hệ lụy nghiêm trọng trong đời sống xã hội.

Một sự kiện đáng buồn xảy ra cách đây không lâu, khi Công an Hải Dương bắt quả tang 4 học sinh đang dùng ma túy tại quán nước. Cụ thể, ngày 25/4/2021, tại quán nước vỉa hè gần khu vực cổng sau Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hải Dương, Đội cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an TP. Hải Dương phát hiện 4 nam sinh sử dụng chất ma túy.

Các học sinh này gồm: T.C.Đ. (16 tuổi), Đ.Q.H.A. (15 tuổi, đều trú tại phường Cẩm Thượng, TP. Hải Dương), Đ.P.Đ. (15 tuổi, trú tại phường Nguyễn Trãi, TP. Hải Dương) và N.Đ.M. (16 tuổi, trú tại phường Thanh Bình, TP. Hải Dương). Qua kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện đây là loại ma túy dạng lỏng mới xuất hiện trên thị trường với nhiều màu sắc và mùi vị khác nhau. Các nam sinh này mua chất lỏng nói trên ở chợ sau đó tẩm vào thuốc lào rồi dùng điếu cày để hút.

Chia sẻ với báo chí, ông Trần Văn Nghìn, Chánh Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hải Dương không giấu nổi sự buồn bã: “Công tác tuyên truyền phòng chống ma túy, chúng tôi thực hiện rất nghiêm túc và thường xuyên ở các nhà trường, trong các giờ chào cờ, sinh hoạt lớp. Thế nhưng lại xảy ra sự việc phức tạp này”.

Có thể thấy, đây không phải là chuyện hi hữu xảy ra trong học đường nhưng sự việc diễn ra ở ngay giữa thành phố, nơi tưởng như các tệ nạn đã được “giám sát” chặt chẽ và nó không có cơ hội “tấn công” các học sinh. Vụ việc xảy ra gióng lên hồi chuông cảnh báo về cạm bẫy ma túy học đường; đồng thời cũng khiến dư luận (đặc biệt là cha mẹ học sinh và giáo viên) lo ngại về công tác giáo dục phòng, chống ma túy trong nhà trường.

Những năm qua, công tác tuyên truyền, giáo dục phòng chống ma túy đã được triển khai ở nhiều nhà trường dưới dưới nhiều hình thức, phương pháp và nội dung khác nhau. Tuy nhiên, việc triển khai chưa đồng bộ và còn nhiều bất cập dẫn tới hiệu quả chưa được như mong muốn.

Các hoạt động chứa các nội dung chậm được đổi mới, chưa tính đến đặc điểm tâm sinh lý của từng lứa tuổi, các đối tượng khác nhau mà vẫn rập khuôn, cứng nhắc như nhau cho mọi đối tượng. Chưa kể, hình thức tổ chức các hoạt động này chưa gây được hứng thú cho các em tham gia.

Trong khi đó, hầu hết các em học sinh tham gia các hoạt động truyền thông phòng chống ma túy mang tính ép buộc, tham gia cho có và không chủ động tham gia. Ở nhiều trường học, những hoạt động truyền thông không được giám sát kỹ lưỡng, thiếu sự đồng nhất về nội dung có thể vô tình tạo ra phản ứng ngược.

Công tác truyền thông phòng chống ma túy chưa thực sự tốt dẫn tới việc nhiều em học sinh, sinh viên còn thiếu những kiến thức cơ bản về ma túy (khái niệm, các chất, các loại ma túy...), không có nhiều những kỹ năng để phòng chống ma túy hay để đối đầu, xử lý với nhiều tình huống có nguy cơ dẫn đến hành vi sử dụng ma túy. Lỗ hổng trong mảng nhận thức về ma túy này có thể khiến các em học sinh đến dễ trở thành nạn nhân của "cái chết trắng".

Trước thực trạng này, nhiều phụ huynh và giáo viên mong muốn và hy vọng sẽ có giải pháp nào đó giúp trang bị cho các con/học sinh của mình những kiến thức, kỹ năng về ma túy để các em tự bảo vệ mình trước hiểm họa này.

Cô Trương Hoa (giáo viên tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) chia sẻ: “Hiện nay, việc trang bị cho các em học sinh các kỹ năng phòng, chống ma túy là vô cùng cần thiết và cấp bách. Tại các nhà trường, công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy đã được triển khai, nhưng trên thực tế đều chưa đạt được hiệu quả cao.

Nói đơn giản thế này, muốn tuyên truyền, giáo dục thì phải có tài liệu chứ làm sao mà nói suông được, mà cho đến nay những tài liệu chính thống về ma túy cực kỳ ít đặc biệt là tài liệu về kỹ năng phòng chống thì hầu như không có. Chúng tôi muốn truyền đạt cho các em thông tin gì đa số đều phải tìm kiếm trên mạng internet, lượng thông tin trên đấy thì vô vàn lắm, nếu không biết chọn lọc rất có thể sẽ cung cấp cho các em những kiến thức chưa đúng dẫn đến nhận thức sai lệch về ma túy. Như vậy lại càng đáng lo hơn!”

Trong khi đó, chị Hoàng Anh (phụ huynh học sinh) tâm sự: “Bản thân tôi thấy các hoạt động tuyên truyền phòng, chống ma túy trong nhà trường hiện nay quá ít. Nghe các con nói lại là cũng có triển khai đấy, nhưng một năm đâu đó được 1-2 lần, chủ yếu vào các tháng cao điểm, như tháng này chẳng hạn. Với lại đa số làm dàn trải, chẳng hướng vào nhóm đối tượng nào cả, như thế liệu có hiệu quả nổi hay không? Trong khi kiến thức về ma túy của các con thì còn quá nông và mỏng, thậm chí đứa út nhà tôi năm nay lên lớp 7 khi được hỏi thì cái gì cũng chẳng trả lời được. Rất lo, giờ tôi chỉ mong có cách nào mà giúp các con hiểu nhiều hơn về ma túy, có thể trở tay kịp trước những tình huống nguy hiểm”

Sự ra đời Bộ tài liệu “Kỹ năng phòng, chống ma túy” do Viện nghiên cứu tâm lý người sử dụng ma túy (PSD) biên soạn vừa hay có thể thỏa mãn mong muốn và nguyện vọng của giáo viên và các bậc phụ huynh, lấp đầy những “khoảng trống” trong kiến thức và kỹ năng về ma túy cho các em học sinh, đồng thời giúp giải quyết những bất cập trong công tác phòng chống ma túy học đường.

Đây là tâm huyết, sự nỗ lực và cố gắng của tập thể gồm 27 nhà khoa học thuộc nhiều lĩnh vực ở Viện PSD trong vòng 5 năm, đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo thẩm định. Bộ tài liệu “Kỹ năng phòng, chống ma túy” gồm 4 cuốn: Kỹ năng phòng, chống ma túy cho học sinh trung học cơ sở; Kỹ năng phòng, chống ma túy cho học sinh trung học phổ thông, Kỹ năng phòng, chống ma túy dành cho cha mẹ học sinh; Kỹ năng phòng, chống ma túy dành cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục.

Bộ tài liệu trang bị cho người đọc kiến thức cơ bản và nâng cao về ma túy, cách thức nhận biết các chất ma túy, dấu hiệu nhận biết người sử dụng ma túy đồng thời trang bị kỹ năng ứng phó với những tình huống nguy cơ liên quan đến hành vi sử dụng ma túy cho học sinh, cha mẹ học sinh, giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục.

Với việc cung cấp nguồn kiến thức đầy đủ, chính xác; những kỹ năng thiết thực về ma túy Bộ tài liệu “Kỹ năng phòng, chống ma túy” được xem như là bộ công cụ, giải pháp hữu hiệu và căn cơ nhất để giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng để đẩy lùi tệ nạn ma túy nói chung và ma túy học đường nói riêng.