Chăm sóc trẻ bị viêm mũi họng đúng cách và tránh biến chứng thường gặp như thế nào?

Thời tiết thay đổi, bé Đức Phúc (15 tháng tuổi, Hà Nội) có triệu chứng bị sổ mũi, ho, sốt nhẹ. Hai ngày sau, bé kêu đau tai và sốt cao hơn. Khi đi khám, bác sĩ chẩn đoán bé bị viêm tai giữa cấp một biến chứng thường gặp do dịch viêm từ mũi họng lên tai.

Viêm mũi họng là tình trạng viêm niêm mạc vùng mũi, hầu họng do virus hoặc vi khuẩn. Trẻ thường có triệu chứng như hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi, ho, đau họng, mệt mỏi, sốt nhẹ hoặc sốt cao.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 80% trường hợp viêm mũi họng ở trẻ do virus (Rhinovirus, Adenovirus, Influenza, RSV). Trẻ có cấu trúc đường thở ngắn, hẹp cùng với vòi nhĩ nằm ngang làm tăng nguy cơ lan rộng viêm lên tai giữa. Ngoài ra, thay đổi thời tiết, dị ứng, ô nhiễm không khí hay trào ngược dạ dày thực quản cũng là những yếu tố dễ khiến trẻ bị viêm mũi họng tái đi tái lại.

Phân biệt các dạng viêm mũi họng theo nguyên nhân

Viêm mũi họng với triệu chứng sổ mũi, ho, sốt… nhưng nguyên nhân có thể khác nhau, dẫn đến cách chăm sóc cũng khác nhau. Việc nhận biết đúng giúp cha mẹ tránh dùng sai thuốc, phát hiện sớm dấu hiệu chuyển nặng, tránh biến chứng.

Cảm lạnh

Cảm lạnh là một dạng viêm mũi họng nhẹ do virus. Trẻ thường hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi, đau họng, ho khan hoặc ho đờm, kèm sốt nhẹ hoặc không sốt. Bệnh thường tự khỏi sau 5-7 ngày khi chăm sóc đúng và không cần dùng kháng sinh.

Cúm

Cúm do nhiễm virus khởi phát ở đường hô hấp trên, dễ gây nhầm với cảm lạnh hoặc viêm mũi họng. Tuy nhiên, cúm thường nặng hơn, trẻ có thể sốt cao 39-41 độ C, rét run, đau nhức người, nghẹt mũi, chảy mũi, mệt mỏi và chán ăn. Bệnh thường tự khỏi sau 4-7 ngày, nhưng trẻ có sức đề kháng kém có thể dẫn đến biến chứng nặng hơn.

Viêm mũi dị ứng

Khác với viêm mũi họng do virus, viêm mũi dị ứng không phải là bệnh nhiễm trùng. Trẻ hắt hơi liên tục, ngứa mũi, chảy nước mũi trong, không sốt, không mệt mỏi. Bệnh thường xảy ra khi thay đổi thời tiết, hoặc khi tiếp xúc với dị nguyên như bụi, phấn hoa, lông thú... Viêm mũi dị ứng dễ bị nhầm lẫn với cảm lạnh nhưng có hướng điều trị hoàn toàn khác.

Viêm mũi họng do vi khuẩn

Một số trường hợp viêm mũi họng do virus có thể bội nhiễm vi khuẩn. Trẻ sẽ sốt cao hơn, đau họng rõ rệt, ho nhiều, dịch mũi chuyển đặc, vàng hoặc xanh. Khi đó, trẻ cần được bác sĩ thăm khám và chỉ định kháng sinh nếu cần thiết.

Biến chứng khi trẻ viêm mũi họng

Phụ huynh khi thấy trẻ bị ho, sổ mũi thường nghĩ bệnh vặt không điều trị sớm, thậm chí tự ý dùng thuốc khiến bệnh kéo dài, dễ tái phát và tăng nguy cơ biến chứng.

Dịch viêm từ mũi họng có thể lan ngược lên tai giữa qua vòi nhĩ  vốn còn rất ngắn và nằm ngang ở trẻ nhỏ gây viêm tai giữa cấp. Viêm mũi họng nếu điều trị sai cách hoặc bỏ qua dấu hiệu nặng có thể dẫn đến viêm xoang, viêm thanh quản, viêm phế quản, thậm chí viêm phổi.

Bên cạnh đó, viêm kéo dài cũng khiến trẻ mệt mỏi, kém ăn, ngủ không ngon, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển.

Hướng dẫn chăm trẻ bị viêm mũi họng đúng cách

Vệ sinh mũi họng cho trẻ

Mỗi ngày nên vệ sinh mũi cho trẻ 4-6 lần bằng cách nhỏ nước muối sinh lý, sau đó dùng khăn giấy mềm quấn quanh ngón tay để lau nhẹ nhàng phần dịch mũi. Nếu bé tự hỉ mũi được thì: dùng ngón tay ấn vào một bên cánh mũi, cúi người về phía trước rồi hỉ nhẹ nhàng ra.

Không tự ý dùng thuốc

Với viêm mũi họng cấp do vi khuẩn hoặc virus nhưng bội nhiễm có thể dùng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ.

Không dùng thuốc chống sổ mũi vì dễ làm khô đờm. Trẻ sẽ ho nhiều hơn vì đờm bị khô lại, khó tống xuất gây kích thích ho.

Không nên dùng thuốc loãng đờm cho trẻ dưới 2 tuổi. Trẻ không biết khạc sẽ khiến đờm ứ lại trong đường hô hấp, gây khó thở và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Giữ ấm cơ thể trẻ

Cho trẻ mặc đủ ấm, giữ ấm vùng tay, chân cổ, lưng, ngực. Tránh để trẻ ra gió hoặc thay đổi nhiệt độ đột ngột.

Trẻ thường ở phòng máy lạnh khiến niêm mạc mũi họng khô, dễ kích ứng hơn. Nên cần duy trì độ ẩm trong phòng. Không để nhiệt độ phòng quá thấp, chênh lệch nhiệt độ lớn so với ngoài trời.

Uống nhiều nước ấm

Nước sẽ làm loãng đờm giúp trẻ dễ tống đờm hơn. Ưu tiên các loại nước ấm, nước lọc, nước trái cây. Trẻ sơ sinh cần tăng cường bú mẹ để tăng sức đề kháng và làm loãng đờm.

Môi trường sống trong lành

Tránh cho trẻ tiếp xúc với gần người đang bị cảm, ho. Vệ sinh nhà cửa, đồ chơi của trẻ sạch sẽ. Đồng thời hạn chế khói bụi trong nhà để bảo vệ đường hô hấp của trẻ.

Hỗ trợ giảm ho, tiêu đờm cho trẻ bằng thảo dược an toàn

Ngay từ khi trẻ bắt đầu có triệu chứng ho, sổ mũi nhẹ, phụ huynh có thể hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng cho trẻ tại nhà bằng các siro thảo dược từ quất, húng chanh, mật ong, những thành phần quen thuộc giúp làm ấm cơ thể, dịu cổ họng, loãng đờm và hỗ trợ tiêu.

Cha mẹ nên ưu tiên lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc dược liệu rõ ràng, đạt chuẩn như Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Siro ho cảm Ích Nhi, chứa các thành phần như quất (tắc), cát cánh, húng chanh... Sản phẩm được bào chế từ nguồn dược liệu đạt tiêu chuẩn GACP-WHO, có thể pha với nước ấm cho trẻ uống từng ngụm nhỏ để làm dịu họng và hỗ trợ long đờm.

Sau khi khỏi viêm mũi họng, trẻ vẫn có thể ho kéo dài vài ngày đến vài tuần do niêm mạc đường thở còn nhạy cảm. Trong giai đoạn này, tiếp tục sử dụng siro thảo dược phù hợp cũng giúp làm dịu ho, hỗ trợ phục hồi tốt hơn.

Viêm mũi họng ở trẻ không phải là bệnh nguy hiểm nếu được chăm sóc đúng cách. Phụ huynh nên chủ động phòng ngừa bằng cách giữ ấm cơ thể, tăng cường đề kháng và chọn lựa sản phẩm hỗ trợ uy tín, an toàn cho trẻ nhỏ.

TPBVSK Siro Ho Cảm Ích Nhi sản xuất từ nguồn nguyên liệu sạch đạt chuẩn GACP-WHO của Tổ chức Y tế Thế giới: quất (Nam Định), cát cánh (Lào Cai).... có tác dụng hỗ trợ giải cảm, hỗ trợ giảm ho và tiêu đờm cho trẻ.
TPBVSK Siro Ho Cảm Ích Nhi - Sản phẩm duy nhất trong dòng ho cảm thảo dược, hai lần liên tiếp đạt Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2022 và 2024 (Vietnam Value).
Thông tin sản phẩm tại: ichnhi.vn
Tư vấn khách hàng: 1800.64.68.45
Số GPQC số 429/2021/XNQC-ATTP. Bộ Y tế cấp ngày 18/2/2021.
Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.