Bài 3: Kiến tạo môi trường để y tế tư nhân phát triển: nhìn từ chính sách

Phản ánh khách quan, xuất phát từ thực tiễn

Thông tin từ Văn phòng Hiệp hội bệnh viện tư nhân Việt Nam cho biết, 5 năm qua đã có hàng trăm phản ánh, kiến nghị từ các bệnh viện tư nhân trên khắp cả nước gửi đến ban pháp chế của hiệp hội. Các phản ánh, kiến nghị chủ yếu đến từ những bất cập trong quá trình thực hiện các quy định về khám, chữa bệnh, thanh quyết toán BHYT. Một số khác liên quan đến lĩnh vực đầu tư y tế, tiếp cận đất đai, đấu thầu, đấu giá liên quan đến thuốc, vật tư y tế…

Ông Trần Tiến Quân, Phó chủ tịch, Tổng thư ký Hiệp hội cho biết, các phản ánh, kiến nghị của hội viên đã được Hiệp hội tiếp nhận, nghiên cứu và chuyển tải đầy đủ đến cơ quan chức năng. Căn cứ vào nội dung kiến nghị, Hiệp hội sẽ tập hợp, kiểm chứng, trao đổi thông tin, soạn thảo thành văn bản thể hiện quan điểm của hiệp hội đối với các vấn đề cụ thể, sau đó chuyển đến các cơ quan như Quốc hội, Chính phủ, MTTQ Việt Nam, Bộ Y tế, BHXH Việt Nam, các ban, bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành… Từ những vướng mắc trong thanh quyết toán chi phí BHYT, bất cập trong ký kết hợp đồng khám chữa bệnh giữa cơ sở tư nhân và cơ quan BHXH, cho đến các vấn đề cấp bách như thanh toán chi phí phẫu thuật – thủ thuật có gây mê, gây tê; khám chữa bệnh thông tuyến ở khu vực giáp ranh; bất cập trong việc đào tạo và cấp chứng chỉ hành nghề cho bác sĩ làm việc tại cơ sở y tế tư nhân… tất cả đều được Hiệp hội phản ánh một cách hệ thống, có cơ sở thực tiễn và đề xuất giải pháp cụ thể.

“Theo quy chế hoạt động, Hiệp hội có ban pháp chế để tham mưu cho thường trực bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hội viên và nghiên cứu, góp ý về cơ chế chính sách. Các phản ánh, kiến nghị của hội viên được chúng tôi tập hợp, nghiên cứu, phân loại rõ từng nhóm vấn đề. Đối với những vấn đề lớn, quan trọng, văn phòng hiệp hội xin ý kiến thường trực để thống nhất quan điểm trước khi ký, gửi văn bản đến cơ quan chức năng. Quan điểm của chúng tôi là bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hội viên. Đối với những vấn đề còn những quan điểm, cách hiểu khác nhau, cần nghiên cứu, thống nhất về nhận thức, tham vấn ý kiến của các chuyên gia sau đó mới chính thức có kiến nghị giải quyết. Một số vấn đề hội viên phản ánh nhưng nếu họ chưa hiểu, hiệp hội sẽ có đội ngũ quản lý, chuyên gia giàu kinh nghiệm tư vấn, giải thích để thực hiện đúng quy định…”, ông Quân nói.

Cũng theo ông Trần Tiến Quân, từ các vấn đề thực tiễn phát sinh trong quá trình hoạt động của hội viên, Hiệp hội đã tổng hợp, nghiên cứu, đề xuất nhiều giải pháp sửa đổi, bổ sung nhiều chính sách, quy định quan trọng trong lĩnh vực y tế cũng như các nội dung có tác động đến hoạt động của hệ thống y tế tư nhân.

Kiến tạo môi trường để y tế tư nhân phát triển bền vững

Sau gần 30 năm thực hiện chủ trương xã hội hóa y tế, cả nước có hơn 370 bệnh viện tư nhân, chiếm khoảng 24% tổng số bệnh viện tại Việt Nam. Cùng với đó là hàng ngàn doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực y tế như: sản xuất kinh doanh thuốc, thiết bị vật tư y tế, hàng vạn phòng khám…trở thành một cộng đồng y tế tư nhân lớn mạnh, bao phủ khắp mọi miền đất nước.

Với vai trò là tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam, thành viên của VCCI, nhiệm kỳ qua, Hiệp hội bệnh viện tư nhân Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng, góp ý, phản biện góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật trong lĩnh vực y tế.

Hiệp hội luôn xác định, muốn y tế tư nhân phát triển bền vững, bình đẳng và hội nhập thì không thể đứng ngoài công cuộc cải cách thể chế. Trong bối cảnh hệ thống pháp luật còn thiếu đồng bộ, nhiều quy định bất cập, chồng chéo, thậm chí cản trở sự phát triển của các mô hình y tế ngoài công lập, phát huy vai trò, thực hiện chức năng nhiệm vụ, hiệp hội đã tham gia phản biện mang tính xây dựng, xuất phát từ thực tiễn vận hành, từ tâm huyết và trí tuệ của các chuyên gia, nhà quản lý, luật sư và các nhà đầu tư y tế trong cả nước.

Các văn bản góp ý, phản biện của Hiệp hội không phải là những bản kiến nghị thuần túy, mà là sản phẩm của một quy trình nghiêm túc, khoa học và minh bạch. Mỗi ý kiến đóng góp đều là kết tinh của trí tuệ tập thể, phản ánh kịp thời hơi thở của đời sống y tế tư nhân, đồng thời thể hiện bản lĩnh nghề nghiệp và khát vọng đổi mới vì lợi ích cộng đồng. Hiệp hội luôn lắng nghe ý kiến của hội viên, tổ chức hội thảo chuyên đề, tham vấn các chuyên gia độc lập, sau đó tổng hợp và trình bày thành văn bản gửi các cơ quan có thẩm quyền ở cấp cao nhất của Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các bộ, ban, ngành trung ương.

Không chỉ dừng lại ở việc đưa ra kiến nghị, Hiệp hội còn chủ động tham gia vào Ban soạn thảo, Tổ biên tập của nhiều luật và nghị định, góp phần hoàn thiện thể chế. Những đề xuất của Hiệp hội ngày càng được ghi nhận, đánh giá cao bởi tính thực tiễn sâu sắc, lập luận chặt chẽ và tính khả thi trong áp dụng. Nhiều nội dung quan trọng trong các bộ luật lớn, từ Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Luật Bảo hiểm y tế, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, đến Luật Đất đai, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP)... đều mang dấu ấn sâu đậm từ các kiến nghị của Hiệp hội.

Ông Nguyễn Hoàng Mai, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội đánh giá cao những đóng góp của Hiệp hội bệnh viện tư nhân trong việc góp ý, xây dựng các chính sách liên quan đến hoạt động khám chữa bệnh. Hầu hết các phiên họp liên quan đến lĩnh vực y tế của Ủy ban xã hội trước đây và Ủy van Văn hóa và Xã hội của Quốc hội hiện nay, hiệp hội đều được mời tham gia và trực tiếp nêu ý kiến, đề xuất các giải pháp sửa đổi, bổ sung, giúp các nhà hoạch định chính sách có thêm thông tin để đánh giá toàn diện vấn đề.

“Không chỉ tham gia kỹ, sâu, có trách nhiệm vào việc xây dựng chính sách. Chúng tôi còn đánh giá cao vai trò của hiệp hội trong việc tuyên truyền cho hội viên thực hiện chính sách. Khi thực thi chính sách có vướng mắc, hiệp hội luôn góp ý thẳng thắng, kịp thời thông tin, phản ánh và luôn đề xuất các phương án tháo gỡ”, ông Nguyễn Hoàng Mai cho biết.

Bên cạnh lĩnh vực y tế, Hiệp hội còn tham gia góp ý, xây dựng nhiều chính sách có liên quan đến đời sống hành nghề của cơ sở y tế tư nhân như lao động, bảo hiểm, đầu tư, đất đai, xây dựng, môi trường... Điều này đã góp phần thúc đẩy một loạt điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung chính sách quan trọng, từ việc nâng giới hạn giờ làm thêm cho nhân viên y tế trong Bộ luật Lao động (sửa đổi), tháo gỡ vướng mắc trong thanh toán BHYT, đấu thầu thuốc và vật tư y tế, đến việc bãi bỏ những quy định không còn phù hợp của Quy chế bệnh viện từ năm 1997.

Đặc biệt, trong giai đoạn 2023–2025, khi đất nước tiến hành cải cách thể chế mạnh mẽ, Hiệp hội tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong việc góp ý, xây dựng Luật BHYT sửa đổi, Luật Khám bệnh, chữa bệnh và các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành. Nhiều đề xuất của Hiệp hội đã được tiếp thu và thể chế hóa, như việc điều chỉnh tỷ lệ phân bổ quỹ BHYT từ 90% lên 92%, áp dụng cơ chế thông tuyến toàn quốc cho KCB BHYT cấp cơ sở, và quy định khung thời gian thẩm định quyết toán chi phí KCB theo hướng minh bạch và hiệu quả hơn.

Lãnh đạo hiệp hội được mời tham gia, giữ trọng trách tại nhiều tổ chức chính trị - xã hội, nhiều cơ quan hoạch định, xây dựng, giám sát, phản biện chính sách có uy tín như: Ủy viên Đoàn chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Ủy viên BCH VCCI, Thành viên Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ, Đại biểu quốc hội…Điều này góp phần nâng cao uy tín, vị thế của hiệp hội cũng như giúp cho việc góp ý, phản biện chính sách được thuận lợi hơn.

Trong nhiệm kỳ, 2 cá nhân lãnh đạo hiệp hội là Chủ tịch Nguyễn Văn Đệ và Phó chủ tịch Phạm Văn Học đã được Bộ trưởng Bộ Y tế tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong quá trình xây dựng chính sách pháp luật ngành y tế.

GS.VS Nguyễn Văn Đệ chia sẻ, vấn đề góp ý, xây dựng chính sách là một trong những nhiệm vụ, mục tiêu quan trọng hàng đầu của hiệp hội. Để những góp ý, kiến nghị, đề xuất được tiếp thu, sửa đổi, đòi hỏi hiệp hội phải tâm huyết, kiên trì, trí tuệ, phải tập hợp được sức mạnh tập thể, vì lợi ích chung của cả cộng đồng.

“Hiệp hội không phản biện, góp ý vì quyền lợi riêng của cá nhân. Chúng tôi hướng tới tháo gỡ những điểm nghẽn chung của ngành y tế để kiến tạo một môi trường y tế minh bạch, công bằng, phát triển bền vững. Góp ý phải trên tinh thần xây dựng, vì sự tiến bộ chung”, Chủ tịch Hiệp hội Nguyễn Văn Đệ khẳng định.