Vĩnh Phúc: Hiệu quả từ các đề tài nghiên cứu khoa học công nghệ

Xác định việc nghiên cứu, triển khai và ứng dụng khoa học - công nghệ có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, những năm qua, Sở Khoa học và Công nghệ đã tích cực tham mưu UBND tỉnh đặt hàng thực hiện nhiều đề tài nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ, trong đó nhiều đề tài phát huy hiệu quả đã góp phần nâng cao đời sống nhân dân.

Giai đoạn 2015 - 2020, Sở Khoa học và Công nghệ tham mưu giúp UBND tỉnh đặt hàng và ký kết hợp đồng nghiên cứu thực hiện hơn 200 đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh. Trong đó, lĩnh vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn chiếm gần 70% tổng kinh phí dành cho hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và phát triển khoa học công nghệ trên địa bàn.

Ông Bùi Đức Thọ, Trưởng phòng Quản lý Khoa học, Sở Khoa học và Công nghệ cho biết: Căn cứ vào nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, hướng dẫn của Bộ Khoa học và Công nghệ, hằng năm Sở Khoa học và Công nghệ thông báo công khai các định hướng nghiên cứu khoa học và công nghệ của tỉnh trên các phương tiện thông tin đại chúng và trực tiếp bằng văn bản đến các sở, ban, ngành, huyện, thành phố và các tổ chức khoa học và công nghệ trong, ngoài tỉnh biết để đề xuất hoặc đặt hàng nhiệm vụ khoa học công nghệ cần thực hiện. Dựa vào phiếu đề xuất, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ hướng dẫn hoàn thiện các thủ tục theo quy định và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để tuyển chọn hoặc giao trực tiếp cho các tổ chức, cá nhân chủ trì thực hiện. Nhờ quy trình thực hiện khá chặt chẽ cùng với việc xuất phát từ chính đề xuất, nhu cầu thực tế của các đơn vị, địa phương nên nhìn chung các đề tài khoa học và công nghệ đều sát với thực tế và mang tính ứng dụng cao.

Nhiều đề tài phát huy hiệu quả đã góp phần nâng cao đời sống nhân dân

Qua việc triển khai các đề tài nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực nông nghiệp đã có nhiều mô hình, giống cây, con, chế phẩm, quy trình kỹ thuật được ứng dụng đem lại hiệu quả, có ý nghĩa thiết thực trong thực tế, góp phần vào mục tiêu phát triển nông nghiệp, ứng dụng khoa học công nghệ gắn với bảo vệ môi trường và sản xuất hàng hóa.

Một trong những đề tài thể hiện rõ tính hiệu quả thực tiễn là “Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật xây dựng mô hình sản xuất bưởi theo chuỗi giá trị”. Đến nay, đề tài nghiên cứu này đã chỉ ra những giống bưởi mới có năng suất, chất lượng cao để bổ sung vào cơ cấu giống bưởi của tỉnh; xây dựng vườn giống bưởi gốc tại huyện Vĩnh Tường; chuyển đổi được 75 ha cây trồng có giá trị kinh tế thấp sang trồng bưởi thâm canh theo hướng sản xuất hàng hóa; phát triển được 25 ha mô hình trồng bưởi có ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật ở huyện Yên Lạc và Vĩnh Tường, cho thu nhập bình quân đạt hơn 300 triệu đồng/ha. Đồng thời, xây dựng nhãn hiệu tập thể bưởi Vĩnh Tường - hương vị đất Phủ; thành lập Hội trồng bưởi huyện Vĩnh Tường để làm cầu nối tiêu thụ, sản xuất với các cơ sở kinh doanh bưởi ở Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng…

Ngoài ra, các đề tài: Nghiên cứu giống cà chua ghép trái vụ; thụ tinh nhân tạo trâu Murrah; lai giống bò 3B với đàn bò cái nền lai Zebu; tuyển chọn và phát triển một số giống lúa thuộc nhóm Japonica; trồng thử nghiệm cây măng tây xanh; ứng dụng công nghệ GIS và viễn thám xây dựng hệ thống thông tin giám sát biến động của rừng… cũng được đánh giá đạt hiệu quả kinh tế cao.

Trong lĩnh vực y dược, các đề tài khoa học công nghệ tập trung nghiên cứu, tiếp nhận, chuyển giao một số giải pháp kỹ thuật, bài thuốc có ý nghĩa thiết thực, góp phần vào mục tiêu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của nhân dân như: Kỹ thuật chụp và can thiệp động mạch vành qua da; kỹ thuật xạ hình xương toàn thân trên máy SPECT - CT ở một số bệnh ung thư thường gặp; chiết xuất các hoạt chất sinh học từ rắn hổ mang nuôi thương phẩm để sản xuất thực phẩm chức năng; thử nghiệm, tách chiết sản phẩm dạng nano từ nấm Đông trùng hạ thảo và Trà hoa vàng Tam Đảo…

Về lĩnh vực xã hội - nhân văn, các đề tài khoa học và công nghệ chủ yếu nghiên cứu các giải pháp nhằm phục vụ trực tiếp cho hoạt động của các cơ quan Đảng, đoàn thể, MTTQ, thanh tra, kiểm tra, giám sát, phục dựng, bảo tồn được một số giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống, sản phẩm địa phương như: Nghiên cứu hồ sơ khoa học đề nghị công nhận di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia Lễ hội Tây Thiên và tín ngưỡng thờ Quốc Mẫu Tây Thiên, Hát trống quân Đức Bác; Văn hóa ẩm thực dân tộc Sán Dìu; tương Khả Do, tương Làng Tiên, rượu Ba kích Tam Đảo…

Đặc biệt, trong 2 năm 2019- 2020, nhiều đề tài nghiên cứu đã tập trung làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn để các cấp ủy Đảng, chính quyền ban hành các chủ trương, chính sách phát triển như: Nâng cao thu nhập và phúc lợi của người dân tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; đánh giá thu hút đầu tư; xây dựng nông thôn mới; xây dựng thành phố Vĩnh Phúc, giai đoạn 2015 - 2020…

Tuy nhiên, việc chuyển giao các kết quả nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ vào các hoạt động quản lý, phát triển kinh tế xã hội, nhất là trong nông nghiệp, nông thôn còn gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân chủ yếu là do việc tuyên truyền, phổ biến những kết quả của đề tài sau khi nghiệm thu chưa được thường xuyên và rộng rãi; năng lực tiếp cận các thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư còn hạn chế; đội ngũ cán bộ khoa học công nghệ có tăng về số lượng, nhưng chất lượng và ngành, lĩnh vực chưa đáp ứng nhu cầu thực tế.

Để nâng cao tính ứng dụng trong thực tiễn của các đề tài nghiên cứu khoa học công nghệ, thời gian tới, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ xây dựng chương trình hành động với các chỉ tiêu cụ thể để ứng dụng và phát triển khoa học công nghệ; tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa, huy động mọi nguồn lực đầu tư cho phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhất là từ các doanh nghiệp; tăng cường kết nối, gắn kết với tiềm lực khoa học công nghệ quốc gia để phục vụphát triển kinh tế, xã hội; huy động được lực lượng trí thức hàng đầu đất nước ở các tổ chức khoa học công nghệ để đồng hành, sáng tạo phục vụ phát triển kinh tế xã hội của tỉnh; lựa chọn, tập trung phát triển công nghệ mới, ưu tiên các đề tài, dự án có khả năng ứng dụng, tạo giá trị gia tăng cao đối với các sản phẩm chủ lực của tỉnh.