Vị thành niên, thanh niên giấu thai và hệ luỵ khôn lường

Hiện nay, tình trạng yêu sớm cùng với việc quan hệ tình dục ở lứa tuổi vị thành niên khá phổ biến, trong khi kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên còn nhiều “lỗ hổng” đã dẫn đến nhiều hệ lụy, trong đó có cả việc có thai nhưng cố tình giấu dẫn đến những hệ lụy không thể lường trước…

Một ngày đi khám sức khỏe sinh sản tại phòng khám của Trung tâm tư vấn dịch vụ sức khỏe sinh sản sức khỏe cộng đồng thuộc Hội KHHGĐ Việt Nam tại địa chỉ số 2 Lê Đức Thọ, Cầu Giấy, Hà Nội, tôi tình cờ gặp khá nhiều bạn ở độ tuổi thanh niên, vị thành niên cũng tới khám tại đó. Để ý trong số họ thấy có một cô gái còn rất trẻ ngồi cạnh một cậu con trai còn khá trẻ, cả hai trông có vẻ lo lắng và buồn rầu. Tôi liền hỏi: “Bạn khám gì vậy?” Cô bé không trả lời. Về sau tôi được biết cô ấy phải đi nạo do có thai ngoài ý muốn. Hiện nay rất nhiều nữ thanh niên có quan hệ tình dục sớm, không biết giữ gìn, ngại tìm hiểu hay xấu hổ hoặc làm liều dẫn đến có thai ngoài ý muốn. Các bạn rất ngại bày tỏ, cảm thấy hổ thẹn khi mắc phải lỗi lầm. Nhưng đó hoàn toàn không phải là cách giải quyết vấn đề.

Như trường hợp của Thanh (SV. SP Mẫu Giáo TW) có thai nhưng bạn trai cô chưa muốn kết hôn sớm vì cả hai đang là sinh viên năm cuối còn ngồi trên ghế giảng đường, chưa có công ăn việc làm. Anh hứa hẹn còn mấy tháng nữa tốt nghiệp, khi ra trường sẽ làm lễ cưới. Thế nhưng cũng vì ngại hỏi mọi người nên không biết phải xử trí thế nào với cái thai ngoài ý muốn, lại rất xấu hổ, không muốn bạn bè biết mình có thai. Ngày tháng trôi qua, bụng cô ngày một to ra. Lúc đầu Thanh mặc áo rộng, ai cũng bảo cô béo trắng da. Thanh ngày đêm lo lắng cho cái bụng của mình. Về sau bụng cô nhú dần lên cô phải dùng ken bụng cho gọn. Càng ngày bụng càng to thì cô lại càng phải ken chặt lại, có lúc cô muốn ngộp thở. Cuối cùng Thanh cũng chờ được đến ngày cưới khi thai đã được 7 tháng. Tuy nhiên trong thời gian có thai cô không được chăm sóc cẩn thân, trạng thái tinh thần luôn căng thẳng nên Thanh đẻ non, đẻ khó, bé ra đời hay bị ốm vặt. Thanh vốn đã ít tuổi, không có kinh nghiệm lại gặp phải rất nhiều khó khăn do em bé hay ốm.

Việc ken chặt bụng sẽ có hại cho sự phát triển hình hài của thai nhi. Thít chặt bụng sẽ hạn chế sự phát triển về kích thước của bào thai, thu hẹp không gian vận động của thai nhi trong buồng ối gây những ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển của thai. Đồng thời những tác động liên tục lên bề mặt bụng để ngăn bụng to ra có thể gây kích thích đẻ non. Chuyện của Xuân cũng là một ví dụ.

Dấu ánh nhìn của mọi người, Xuân lặng lẽ ngồi một mình ở góc phòng khám. Thấy tôi đến gần thân thiện hỏi, Xuân như chút được gánh nặng đè nén bao lâu giãi bài: Em đi khám hậu sản. Thực ra em vừa mới tốt nghiệp ra trường và đi làm được 1 tháng nhưng không may đã nhỡ có bầu với người yêu vào đêm trước ngày tiễn người yêu đi nghiên cứu sinh ở nước ngoài giờ đây anh mới đi được 8 tháng mọi việc chưa ổn định, sự thể như thế này anh hứa cũng sẽ sớm trở về để lo đám cưới trước khi cô kịp sinh. Mọi chuyện đến nước này Xuân vẫn giấu gia đình, cơ quan bạn bè. Nên trong những tháng đầu cô phải ken chặt bụng, giảm ăn uống để không béo lên quá nhanh. Tình trạng mệt mỏi, suy dinh dưỡng đã khiến cô suy nhược. Cô quá lo lắng vì sợ bị mọi người phát hiện. Cô lại mất ngủ nên rất mệt mỏi. Một hôm do ăn sáng ít lại bị mất ngủ từ hôm trước nên cô bị ngất. Mọi người ở cơ quan đưa cô vào trạm xá. Bác sĩ nói chị có thai, không bồi bổ đúng cách nên bị thiếu máu trầm trọng. Vậy là cô vướng phải tình huống “lạy ông tôi ở bụi này”, ai cũng biết cô có thai. Cô rất ngượng đành nói tránh là không biết có thai.

Chờ người yêu trở về làm đám cưới, Xuân phải chịu áp lực và dư luận từ nhiều phía khiến cô cảm thấy cuộc sống luôn căng thẳng. Gia đình thì nhất định không cho cô phá thai vì cho rằng thai đã quá to. Và để che bớt tai mắt dư luận mẹ cô “tư vấn” cho cách là tiếp tục ken bụng để mọi người không chú ý. Kết quả của việc đó cũng không được như cô mong muốn. Còn 1 tuần nữa là người yêu cô trở về nhưng cô đã trở dạ sinh một bé trai nhưng cân nặng chỉ 1.9 kg. Các bác sỹ cho rằng cô ken bụng quá thường xuyên nên hạn chế sự phát triển của thai nhi. Sự lo lắng thái quá, tác động nhiều lên bề mặt bụng nên cô đẻ non khi thai nhi mới được 35 tuần.

Sau khi đẻ bé xong Xuân rất hối hận vì đã không cho bé sự khởi đầu tốt nhất có thể. Nếu cô không phải chịu những áp lực nặng nề, không cố gắng giấu thai thì có lẽ chị không phải hối hận như vậy. Sự phát triển đầy đủ và toàn diện của bé phụ thuộc rất nhiều vào giai đoạn đầu đời này. Bà mẹ nên cố gắng chú ý chăm sóc bé, đừng vì mong muốn có con hoặc không mong muốn có con, vì dư luận xã hội mà bỏ qua sự chăm sóc đầu tiên có vai trò quyết định này.

→ Đẩy mạnh chăm sóc sức khỏe sinh sản nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

Nhật Linh