Vì sao người trên 70 tuổi không nên ăn tối quá sớm?

Ít ai ngờ rằng việc người già ăn tối quá sớm – một thói quen phổ biến trong nhiều gia đình lại tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe. Đặc biệt ở nhóm trên 70 tuổi, sự thay đổi sinh lý khiến cơ thể dễ bị tác động tiêu cực khi bữa tối cách giờ ngủ quá xa.

Nhiều cụ quen ăn tối lúc 5–6 giờ, nhưng đến 10–11 giờ đêm mới đi ngủ. Khoảng cách 5–6 tiếng này khiến cơ thể rơi vào tình trạng nhịn đói kéo dài, làm đường huyết giảm mạnh, dạ dày tăng tiết axit và hệ tim mạch chịu nhiều áp lực. Một số khảo sát cho thấy nhóm người cao tuổi ăn tối quá sớm có nguy cơ gặp biến cố tim mạch cao hơn khoảng 20%.

Sau tuổi 70, tốc độ trao đổi chất giảm đáng kể, khả năng điều hòa đường huyết kém hơn. Khi ăn tối quá sớm, cơ thể dễ tụt đường huyết về đêm, gây chóng mặt, tim đập nhanh. Đây là những triệu chứng tưởng nhẹ nhưng có thể dẫn đến tai nạn, té ngã hoặc rối loạn nhịp tim nếu xảy ra thường xuyên.

Không chỉ vậy, bụng trống rỗng nhiều giờ khiến axit dạ dày không được trung hòa, dễ kích thích niêm mạc dạ dày và làm tăng nguy cơ viêm loét. Đáng lo hơn, nhiều người cao tuổi ăn sớm rồi gần giờ ngủ lại ăn vặt hoặc uống chút đồ ăn nhẹ, vốn chứa nhiều muối, nhiều dầu mỡ. Thói quen này dễ làm tăng huyết áp, mỡ máu và khiến giấc ngủ trở nên nặng nề.

Một nghiên cứu cho thấy nếu bữa tối cách giờ ngủ hơn 5 giờ, sau khi ăn đêm, huyết áp có thể tăng trung bình 8–10 mmHg, mức đủ để làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch nếu kéo dài lâu dài.

Ăn tối quá sớm cũng khiến người già thường xuyên khát hoặc đói lúc nửa đêm, phải thức dậy nhiều lần để uống nước hoặc tìm đồ ăn. Việc thức giấc liên tục không chỉ làm giấc ngủ đứt quãng mà còn tăng gánh nặng cho thận, đặc biệt nguy hiểm với người có bệnh thận mạn tính. Các thống kê của Hội người cao tuổi Trung Quốc cho thấy, người trên 70 tuổi phải đi vệ sinh hơn hai lần mỗi đêm có nguy cơ té ngã cao hơn 30% so với những người ít phải thức giấc.

Bên cạnh đó, nhịp sinh học của người cao tuổi vốn đã mong manh. Khi ăn tối quá sớm, cơ thể dễ tiết nhiều cortisol – hormone gây căng thẳng khiến họ ngủ chập chờn và dễ tỉnh giấc giữa đêm. Ngược lại, nếu ăn tối trong khung 6–7 giờ, dạ dày vẫn còn lượng thức ăn vừa phải, giúp đường huyết ổn định và kéo dài thời gian ngủ sâu. 

Một khảo sát trên hơn 7.000 người trên 70 tuổi cho thấy những người ăn tối lúc 6–7 giờ có thời gian ngủ sâu dài hơn khoảng 40 phút so với nhóm ăn từ 5 giờ.

Không chỉ thể chất, thói quen ăn tối quá sớm còn ảnh hưởng đến tâm lý người già. Với những người sống một mình, việc ăn tối quá sớm khiến buổi tối trở nên dài và trống trải, dễ gây cô đơn, buồn bã hoặc lo âu – những cảm xúc có thể âm thầm làm giảm chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tinh thần.

Giờ ăn tối cũng liên quan đến hiệu quả dùng thuốc. Người cao tuổi thường sử dụng thuốc huyết áp, mỡ máu hoặc tiểu đường hằng ngày. Nếu ăn tối quá sớm, thời gian tác dụng của thuốc có thể “lệch pha” với nhịp nạp năng lượng, làm đường huyết dao động hoặc khiến huyết áp không ổn định. Sắp xếp bữa tối vào khoảng 6 giờ 30 đến 7 giờ 30 giúp tăng sự tương thích giữa thức ăn và thuốc, hạn chế tác dụng phụ.

Theo các chuyên gia, với người trên 70 tuổi, ăn tối lý tưởng nhất là trong khoảng 6 giờ 30 – 7 giờ 30. Bữa tối nên dễ tiêu, giàu đạm, vừa đủ rau, giảm bớt tinh bột nhưng không bỏ hoàn toàn. Một thực đơn hợp lý có thể là cá hấp, một bát nhỏ cơm ngũ cốc, rau xào và thêm một ít đậu phụ hoặc trứng. Cách ăn này giúp giữ đường huyết ổn định, không gây đầy bụng và hỗ trợ giấc ngủ tốt hơn.

Tóm lại, ăn tối quá sớm không chỉ là vấn đề thói quen mà còn là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người cao tuổi từ đường huyết, dạ dày, giấc ngủ, tâm lý đến hiệu quả dùng thuốc. Chỉ cần điều chỉnh giờ ăn muộn hơn một chút và xây dựng bữa tối khoa học, người già sẽ cảm thấy khỏe khoắn, ngủ ngon hơn và hạn chế được nhiều nguy cơ bệnh tật trong cuộc sống hằng ngày.