Thay đổi trên da tiết lộ sức khỏe nội tiết ở nữ giới

Hai nội tiết tố nữ chính gồm estrogen và progesterone. Phụ nữ cũng sản xuất một lượng nhỏ testosterone (thường coi là nội tiết tố nam) và nam giới cũng có một lượng nhỏ estrogen và progesterone. Hầu hết nội tiết tố nữ được sản xuất từ buồng trứng trong cơ thể họ và nó ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

Nội tiết tố nữ đóng vai trò quan trọng trong chu kỳ kinh nguyệt và mang thai. Khi nội tiết tố nữ dao động trong một chu kỳ bình thường sẽ tác động khác nhau đến tâm trạng và sức khỏe của phụ nữ. Sự sụt giảm nồng độ hormone trong thời kỳ mãn kinh có tác động đến tâm lý và sức khỏe của phụ nữ.

Trong đó, tình trạng mất cân bằng nội tiết tố có thể dễ dàng nhận biết ngay từ các dấu hiệu bất ngờ xuất hiện trên da.

Mụn trứng cá

Một trong những biểu hiện dễ thấy nhất khi nội tiết bị rối loạn chính là mụn trứng cá. Khi estrogen suy giảm hoặc mất cân bằng, hormone androgen có xu hướng tăng lên, kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, tiết dầu nhiều hơn. Dầu thừa kết hợp với tế bào chết gây bít tắc lỗ chân lông, hình thành mụn.

Mặt khác, trước kỳ kinh nguyệt, sự tăng progesterone và giảm estrogen cũng khiến tuyến dầu hoạt động mạnh, dễ gây mụn nội tiết. Căng thẳng cũng là một yếu tố phổ biến làm tăng hormone cortisol, gián tiếp ảnh hưởng đến androgen và khiến da tiết dầu nhiều hơn, từ đó làm mụn bùng phát.

Da khô và ngứa

Estrogen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ ẩm và sự đàn hồi cho da. Khi nồng độ hormone này giảm như sau sinh, trong thời kỳ tiền mãn kinh hoặc mãn kinh, da dễ mất nước, trở nên khô ráp, thậm chí nứt nẻ và ngứa ngáy.

Progesterone nếu tăng quá mức mà không được cân bằng bởi estrogen cũng có thể làm da khô hơn. Trong thai kỳ, dù là giai đoạn tăng cường nội tiết, sự dao động mạnh mẽ của các hormone, đặc biệt là progesterone, vẫn có thể gây tình trạng da khô và khó chịu.

Da nhạy cảm và dễ kích ứng

Một làn da khỏe mạnh cần một hàng rào bảo vệ ổn định - điều mà hormone góp phần duy trì. Khi progesterone tăng lên mất cân đối, da có thể trở nên nhạy cảm, dễ bị kích ứng bởi các yếu tố bên ngoài như mỹ phẩm, hóa chất hay ánh nắng mặt trời.

Ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh, mức estrogen giảm mạnh khiến da mỏng đi, kém đàn hồi, dễ đỏ rát và viêm nhiễm hơn bình thường. Đồng thời, căng thẳng kéo dài cũng làm cortisol tăng cao khiến da trở nên “mong manh” hơn bao giờ hết.

Sạm da, nám

Melanin là sắc tố tạo màu da và giúp chống lại tác hại của tia cực tím. Tuy nhiên, khi nội tiết tố, đặc biệt là estrogen và progesterone, mất cân bằng, quá trình sản xuất melanin có thể bị kích thích quá mức gây sạm da hoặc nám, nhất là ở vùng má, trán, cằm hoặc môi trên.

Tình trạng này phổ biến trong thai kỳ (hay còn gọi là "mặt nạ thai kỳ") hoặc khi sử dụng thuốc tránh thai. Ở giai đoạn mãn kinh, estrogen giảm dẫn đến rối loạn sản xuất melanin khiến da dễ sạm màu, không đều màu và xuất hiện các mảng nám.

Lão hóa sớm

Estrogen là nhân tố quan trọng giúp cơ thể sản xuất collagen và elastin – hai protein thiết yếu giúp da căng mịn và đàn hồi. Khi estrogen suy giảm, đặc biệt trong thời kỳ mãn kinh, quá trình tổng hợp collagen chậm lại, da bắt đầu mất độ săn chắc, chảy xệ và hình thành nếp nhăn.

Sự thiếu hụt estrogen có thể dẫn đến sự gia tăng gốc tự do gây hại cho tế bào da. Khi các gốc tự do hoạt động quá mức, chúng phá vỡ collagen, elastin và các cấu trúc nâng đỡ da, từ đó thúc đẩy quá trình lão hóa khiến da nhanh xuất hiện nếp nhăn và kém săn chắc.

Bên cạnh đó, hormone progesterone thường tăng cao trước kỳ kinh nguyệt hoặc trong thai kỳ cũng ảnh hưởng tiêu cực đến làn da khi mất cân bằng với estrogen. Quá nhiều progesterone có thể làm giảm sản xuất collagen khiến da mỏng, dễ bị nhăn và tổn thương hơn.

Căng thẳng cũng là một “thủ phạm” đẩy nhanh quá trình lão hóa da. Khi cơ thể chịu áp lực kéo dài, hormone cortisol hay còn gọi là hormone stress sẽ tăng cao. Cortisol không chỉ làm suy giảm khả năng tái tạo của da mà còn ức chế sản xuất collagen và elastin khiến da yếu, nhạy cảm và dễ lão hóa sớm.