Lỏng gối khi chơi thể thao: “Sát thủ” thầm lặng khiến nhiều VĐV giải nghệ sớm

Bác sĩ Nguyễn Trọng Thủy – cựu bác sĩ Đội tuyển Quốc gia và U23 Việt Nam, nhà sáng lập Trung tâm Y học Thể thao Starsmec cảnh báo:

“Lỏng gối không đơn thuần chỉ là cảm giác ‘yếu gối’ hay ‘sụm gối’. Đây là tình trạng mất ổn định khớp gối, khiến người chơi mất tự tin, dễ ngã và dễ gặp thêm các chấn thương khác. Với vận động viên chuyên nghiệp, chỉ cần không xử lý kịp thời, sự nghiệp thi đấu có thể kết thúc sớm".

Lỏng gối là gì?

Theo bác sĩ Thủy, lỏng gối là khi khớp gối mất khả năng giữ vững trong lúc vận động. Người bệnh thường cảm thấy gối yếu, như muốn “trật ra” khi xoay người, đổi hướng hoặc khi tiếp đất sau nhảy. Tình trạng này gặp ở cả vận động viên chuyên nghiệp, người chơi thể thao phong trào và những ai từng bị chấn thương gối.

“Khớp gối lỏng không chỉ làm giảm phong độ thi đấu, mà với người thường cũng gây khó khăn trong sinh hoạt, tăng nguy cơ té ngã, teo cơ và thậm chí bại liệt nếu bỏ qua điều trị", bác sĩ nhấn mạnh.

Triệu chứng nhận biết

Ban đầu, khớp gối có thể hơi sưng, đau nhẹ hoặc không đau, khiến nhiều người chủ quan. Nhưng theo thời gian, các dấu hiệu rõ rệt hơn:

Chân yếu, khó đứng trụ một chân.

Dễ vấp ngã khi chạy nhanh.

Vận động viên bóng đá cảm nhận lực sút giảm rõ, đường bóng chệch hướng.

Khó thực hiện các động tác xoay người, đổi hướng, giữ thăng bằng.

Gối dễ trẹo khi đi trên địa hình gồ ghề.

Lên – xuống cầu thang hoặc leo dốc trở nên khó khăn.

“Điều đáng sợ là nếu không điều trị, sau một thời gian cơ quanh gối sẽ teo lại, khớp gối mất dần chức năng. Đây là nguyên nhân dẫn đến tàn phế ở nhiều trường hợp", bác sĩ Thủy lưu ý.

Nguyên nhân phổ biến gây lỏng gối

Bác sĩ Thủy cho biết 5 nhóm nguyên nhân thường gặp:

Chấn thương dây chằng, đặc biệt là đứt dây chằng chéo trước (ACL), dây chằng chéo sau (PCL) hoặc dây chằng bên (MCL, LCL).

Yếu cơ quanh gối – cơ tứ đầu đùi và cơ hamstring yếu hoặc mất cân bằng khiến khớp gối thiếu hỗ trợ.

Tổn thương sụn chêm hoặc sụn khớp như rách sụn chêm, thoái hóa sụn.

Chấn thương cũ không điều trị triệt để để lại tình trạng lỏng gối mãn tính.

Sai kỹ thuật khi tập luyện bật nhảy, tiếp đất hoặc đổi hướng sai lâu ngày gây mất ổn định khớp.

Ai dễ bị lỏng gối?

Vận động viên bóng đá, bóng chuyền, cầu lông, chạy bộ.

Người từng chấn thương đầu gối.

Người chơi thể thao không khởi động kỹ.

Người lớn tuổi bị thoái hóa khớp.

Điều trị – từ nội khoa đến ngoại khoa

Điều trị nội khoa:

Với thoái hóa khớp, có thể dùng thuốc tái tạo sụn, thuốc kháng viêm, giảm đau theo chỉ định.

Trường hợp đứt dây chằng, chỉ điều trị nội khoa sẽ không khôi phục được độ vững của khớp.

Điều trị ngoại khoa:

Phẫu thuật tái tạo dây chằng là giải pháp cho các ca lỏng gối do đứt dây chằng.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần vật lý trị liệu sớm để phục hồi chức năng, tránh teo cơ.

Thời gian bình phục: 3 – 6 tháng để sinh hoạt bình thường, 9 – 12 tháng để trở lại thi đấu thể thao.

“Ở vận động viên, phẫu thuật kịp thời và phục hồi đúng cách sẽ giúp họ quay lại sân cỏ, sân đấu với phong độ cao nhất. Nhưng ngược lại, nếu chậm trễ, họ có thể mất cơ hội trở lại", bác sĩ Thủy cho biết.

Để phòng ngừa tình trạng lỏng gối, bác sĩ Nguyễn Trọng Thủy khuyến nghị người tập thể thao nên khởi động kỹ trước mỗi buổi tập, đặc biệt chú trọng các động tác làm nóng cơ quanh khớp gối. Song song, cần tăng cường sức mạnh cho cơ đùi và vùng hông, bởi đây là những nhóm cơ đóng vai trò then chốt trong việc ổn định khớp. Việc học và thực hành đúng kỹ thuật tiếp đất khi chạy, nhảy cũng giúp giảm nguy cơ chấn thương.

“Không nên tập quá sức hoặc luyện tập khi cơ thể đang mệt mỏi, và nếu gối có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như sưng, đau, kẹt khớp thì nên đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời”, bác sĩ Thủy nhấn mạnh.

Lỏng gối không chỉ là vấn đề của riêng vận động viên. Bất kỳ ai chơi thể thao mà xem nhẹ chấn thương gối đều có nguy cơ.

“Điều quan trọng là lắng nghe cơ thể, điều trị đúng nguyên nhân và phục hồi bài bản. Đừng để một khớp gối lỏng lẻo cướp đi đam mê thể thao hoặc sự tự do vận động của bạn”, bác sĩ Nguyễn Trọng Thủy nhắn nhủ.