Làm gì khi trẻ ăn vạ, la hét nơi công cộng?

Trẻ ăn vạ, la hét nơi công cộng là tình huống khiến nhiều cha mẹ bối rối và mất kiểm soát. Hiểu nguyên nhân và nắm được cách xử lý khéo léo sẽ giúp phụ huynh vừa trấn an con, vừa giữ được sự bình tĩnh, tránh gây căng thẳng trước đám đông.

Trẻ ăn vạ do nguyên nhân nào?

Theo Bệnh viện đa khoa Medlatec, trẻ có xu hướng ăn vạ nhiều nhất trong khoảng thời gian từ 1 - 3 tuổi vì đây cũng là giai đoạn trẻ đang phát triển trí tuệ, ngôn ngữ và bắt đầu học cách biểu đạt mong muốn, cảm xúc của bản thân với các thành viên khác trong gia đình.

Bên cạnh đó, sự biến đổi về mặt tâm sinh lý trong độ tuổi này cũng khiến trẻ có các biểu hiện như thường xuyên gào khóc, ăn vạ để đạt được ước muốn, mục đích của mình. Đặc biệt là giai đoạn lên 3 tuổi trẻ sẽ phải đương đầu với thời kỳ gọi là “khủng hoảng tuổi lên 3”.

Trẻ có xu hướng ăn vạ nhiều nhất trong khoảng thời gian từ 1 - 3 tuổi (Ảnh minh họa)

Dưới đây là những nguyên nhân điển hình khiến trẻ hay ăn vạ:

- Tâm sinh lý thay đổi: Điều này thường xảy ra khi trẻ dần đạt đến các mốc tuổi của sự phát triển. Ví dụ khi trẻ lên 2, trẻ có xu hướng dễ khóc lóc, dỗi hờn, khó chịu, ăn vạ, tức giận khi mong muốn của bản thân không được đáp ứng. Hoặc ở những trẻ đang lững chững tập đi, hay bị vấp té, đi không vững cũng dễ trở thành ăn vạ. Khi không được ở gần cha mẹ, khi khát nước, đói bụng, mệt mỏi, trẻ cũng sẽ trở nên mè nheo hơn. Ngoài ra, bởi vì trẻ chưa phát triển hoàn thiện về mặt ngôn ngữ nên khi muốn biểu đạt mong muốn nào đó, trẻ thường sẽ tức giận và khóc lóc;

- Muốn thu hút sự chú ý: Vì khả năng ngôn ngữ của trẻ còn hạn chế nên khóc lóc, ăn vạ dường như là cách nhanh nhất để trẻ thu hút được sự chú ý của mọi người với mục đích là mau chóng đáp ứng những mong muốn của trẻ;

- Được cha mẹ nuông chiều: Đối với những trẻ cứ mỗi khi ăn vạ là cha mẹ lại ngay lập tức xoa dịu, dỗ dành, đáp ứng mong muốn của trẻ ngay lập tức sẽ dễ tạo thói quen xấu cho trẻ;

- Trẻ đang bị mệt mỏi, kích động: Trong những trường hợp trẻ đang buồn ngủ, khát sữa, đói bụng, mệt mỏi,... thì ăn vạ cũng là cách để trẻ giải tỏa sự mệt mỏi, buồn bực;

- Trẻ ăn vạ đôi khi cũng có thể là một biểu hiện của chứng tăng động. Vì vậy cha mẹ cần quan sát tần suất trẻ ăn vạ cùng cách ứng xử của trẻ khi không đáp ứng yêu cầu, la hét, ném đồ vật,... Cần thiết hãy cho trẻ đi thăm khám để đánh giá tâm lý.

Khi trẻ ăn vạ, cha mẹ cần làm gì?

Khi gặp phải tình huống trẻ bắt đầu ăn vạ, cha mẹ nên nhớ những cách phản ứng như sau để không khiến điều này trở thành thói quen tiêu cực:

- Thấu hiểu và đồng cảm với trẻ: Các bé cũng là những cá thể độc lập và mong muốn được công nhận. Do đó khi trẻ ăn vạ hay tức giận, khóc lóc, hơn ai hết, cha mẹ cần là những người cần đồng cảm với bé. Việc đầu tiên mà cha mẹ cần làm đó là giữ thái độ bình tĩnh, kiên nhẫn lắng nghe trẻ, đồng thời dùng lời nói để phán đoán mong muốn của bé. Ví dụ như: “Con không muốn ăn nữa phải không?”, “Con muốn chiếc điều khiển này à?”,... Điều này sẽ giúp trẻ bớt kích động và có cảm giác được lắng nghe, thấu hiểu. Đặc biệt việc giao tiếp bằng thiện chí như vậy còn giúp trẻ tăng khả năng ngôn ngữ, nhận diện sự vật, sự việc và quản lý cảm xúc tốt hơn;

- Trò chuyện với trẻ khi cơn ăn vạ qua đi: Sau khi trẻ đã hết giận, cha mẹ nên dành thời gian ngồi xuống và nói chuyện với bé, xem trẻ đang nghĩ gì. Chẳng hạn như “vừa rồi con khóc là do con không muốn ăn nữa phải không? Ngày mai mình ăn món khác nhé!” Thông qua cách này, trẻ như tìm được giải pháp và nguôi giận, đồng thời giúp trẻ vui vẻ trở lại;

- Hướng trẻ sang hoạt động khác: Sau đợt ăn vạ của trẻ, cha mẹ có thể hướng trẻ sang hoạt động khác để trẻ quên chuyện đó đi và giúp trẻ có hứng thú trở lại, ví dụ như: “ba biết con đang buồn vì bị hỏng đồ chơi, nhưng sắp đến giờ đi siêu thị rồi. Con thích được ra ngoài đúng không? Vậy cả nhà mình cùng chuẩn bị nhé!”.