Du lịch đêm TP.HCM: Từ ẩm thực, nghệ thuật đến tour xem rùa đẻ trứng
Du lịch đêm tại TP.HCM đã và đang hình thành bản sắc riêng, phát triển theo xu hướng đa dạng hóa trải nghiệm dựa trên thế mạnh đặc thù. Năm nhóm sản phẩm du lịch ban đêm chủ lực được định hình gồm: biểu diễn văn hóa - nghệ thuật đêm, thể thao - chăm sóc sức khỏe - làm đẹp, mua sắm - giải trí, tham quan du lịch đêm và ẩm thực - dịch vụ ăn uống.
Biến du lịch đêm thành mục tiêu kinh tế
Du lịch đêm được kỳ vọng thỏa mãn nhu cầu ăn uống, mua sắm, vui chơi, giải trí của du khách khi đến các địa phương du lịch như Vũng Tàu, Hồ Tràm, Long Hải, Phước Hải, đặc khu Côn Đảo… Từ đó, ngành du lịch có thể đóng góp nhiều hơn cho kinh tế, từng bước trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của nhiều phường, xã và đặc khu thuộc TP.HCM.

Trong đó, nhiều nơi như phường Vũng Tàu, xã Hồ Tràm, đặc khu Côn Đảo đã hình thành khá đầy đủ 5 nhóm sản phẩm. Không gian biểu diễn văn hóa, nghệ thuật, thể thao, giải trí được tổ chức tại The Grand Ho Tram hay Hồ Mây Show trên Núi Lớn. Ẩm thực với đặc sản địa phương bày bán tại phố ẩm thực Hồ Tràm, mua sắm tại các trung tâm lớn như Lotte, Co.op Mart, Go hay chuỗi cửa hàng tiện lợi mở cửa xuyên đêm. Song song là các chương trình ca nhạc đường phố, nhạc dân tộc, nhạc trẻ phục vụ khách du lịch vào dịp cuối tuần, lễ, tết.
Các loại hình thể thao biển, chăm sóc sức khỏe - làm đẹp phân bố rải đều tại các địa bàn du lịch ven biển, chủ yếu gắn với thế mạnh tự nhiên và do các cơ sở lưu trú cung ứng dịch vụ. Ẩm thực quy mô lớn với phố hải sản kết hợp tản bộ, mua sắm đã hình thành ở ven biển Phước Hải, Long Hải, chợ hải sản Xóm Lưới.
Chẳng hạn, chợ đêm Côn Đảo đi vào hoạt động từ năm 2023 đến nay, mang không gian mở với đủ loại hải sản tươi sống như ghẹ, ốc, mực, tôm, cá, nhum biển… được bày bán trên rổ, sạp hoặc trong tủ kính. Du khách có thể tự tay chọn hải sản, cân ký và yêu cầu chế biến tại chỗ.

Ngoài thưởng thức ẩm thực, vào mùa rùa biển lên bờ đẻ trứng (từ tháng 5 đến tháng 9 hằng năm), mỗi ngày có hàng trăm khách chọn trải nghiệm qua đêm trên hòn Bảy Cạnh thuộc Vườn Quốc gia Côn Đảo.
“Riêng tham quan - trải nghiệm đêm, Côn Đảo là nơi duy nhất khai thác hiệu quả loại hình này nhờ tính trải nghiệm cao, gắn với thiên nhiên và yếu tố tâm linh. Đây là sản phẩm phù hợp với nhu cầu chữa lành, tĩnh tâm của du khách, thông qua tour tâm linh viếng Nghĩa trang Hàng Dương, canh thức xem rùa đẻ, cứu hộ rùa mẹ, thả rùa con về biển tại Hòn Cau, Bãi Đất Dốc và Hòn Bảy Cạnh”, lãnh đạo đặc khu Côn Đảo nhấn mạnh.
Định vị du lịch đẳng cấp, gắn với văn hóa bản địa
Các chuyên gia du lịch nhận định du lịch đêm là một trong những dư địa tăng trưởng quan trọng của TP.HCM trong giai đoạn mới, nhất là tại các địa bàn phường, xã, đặc khu ven biển.
Không chỉ góp phần kéo dài thời gian lưu trú, tăng chi tiêu của du khách, các sản phẩm du lịch đêm còn tạo thêm việc làm, nâng cao đời sống người dân và lan tỏa giá trị văn hóa bản địa, qua đó định vị thương hiệu điểm đến rõ nét hơn.

Ngoài ra, du lịch đêm còn mang đến những trải nghiệm độc đáo cho du khách. Một số điểm đến chỉ thật sự tỏa sáng và sống động khi về đêm, với ánh sáng, âm nhạc và hoạt động đặc biệt, giúp chuyến đi trở thành kỷ niệm đáng nhớ.
Về du lịch đêm TP.HCM, ThS. Nguyễn Duy Tâm (Viện Nghiên cứu Chiến lược - Trường ĐH Công Thương TP.HCM) nhận định, các địa phương như Côn Đảo, Phú Mỹ, Long Hải, Phước Hải, Hồ Tràm, Bình Châu đã bắt đầu hình thành những hoạt động du lịch đêm, mở ra nhiều hướng đi mới.
Nếu được đầu tư và tổ chức bài bản, những sản phẩm này có thể trở thành điểm nhấn hấp dẫn, giữ chân du khách sau 18h.
Ông đề xuất cần xây dựng danh mục sản phẩm du lịch đêm gắn với đặc trưng từng địa bàn, như tour biển đêm, phố ẩm thực, lễ hội văn hóa - tâm linh, trình diễn nghệ thuật đường phố, tour trekking - thiền đêm… để tạo sự phong phú và khác biệt.
Theo ThS. Nguyễn Duy Tâm, khi được định hướng phát triển đa dạng, có bản sắc, ứng dụng công nghệ hiện đại, đảm bảo yếu tố bền vững, du lịch đêm sẽ không chỉ đem đến không gian sinh động, giàu trải nghiệm cho du khách, mà còn mở ra cơ hội bứt phá cho ngành du lịch.
Tiềm năng du lịch đêm tại Việt Nam
Theo Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), chi tiêu của du khách cho hoạt động ban đêm chiếm 30–40% tổng chi tiêu chuyến đi.
Tại Việt Nam, Hà Nội và TP.HCM được đánh giá có điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch đêm nhờ mật độ dân cư cao, nhu cầu giải trí lớn và hệ thống hạ tầng dịch vụ đa dạng.
Riêng TP.HCM, mỗi năm đón hơn 4 triệu lượt khách quốc tế và 25 triệu lượt khách nội địa; nếu khai thác tốt du lịch đêm, doanh thu có thể tăng thêm hàng nghìn tỷ đồng.