Danh ca Khánh Ly: Tôi chỉ yêu theo kiểu sét đánh

"Hàng triệu người từng hỏi tôi, có khi nào ông Sơn yêu tôi mà tôi không biết. Tôi chỉ sợ như thế, mà nếu có biết thì tôi cũng chỉ im lặng thôi, không làm gì được. Ai đã một lần yêu mà chả biết, tình yêu nó kỳ lạ như thế nào. Nó như kiểu sét đánh, yêu là yêu luôn chứ không thể chờ 5-7 năm sau mới yêu”.

Ca sĩ Khánh Ly, người đàn bà với một nửa thế kỷ hát ca vừa mới có những chia sẻ chân thành như thế trong một cuộc hội ngộ gần đây cùng báo chí.

Nếu biết ông Sơn yêu, tôi cũng chỉ có thể ... im lặng

Theo bà sự khác nhau giữa ca sĩ bây giờ và ngày xưa là như thế nào?

Ca sĩ ngày xưa rất nghèo, bây giờ rất giàu, dù ngày xưa và ngày nay ca sĩ đều là những người tài sắc. Không chỉ ca sĩ mà cả nhạc sĩ, nhạc công ngày xưa cũng đều rất nghèo. Họ đến với nghề là vì đam mê, vì duyên phận.

Thậm chí, câu mà dân gian hay dành cho giới nghệ sĩ xưa là xướng ca vô loài. Họ gọi vậy cũng có cái lý, là vì nghệ sĩ, sáng đóng vai con tối đóng vai cha, lộn xộn và không theo một trật tự nào cả.

Hơn nửa thế kỷ ca hát, có bao giờ bà mệt mỏi với chính niềm đam mê của mình?

Đi hát là nghề, mình là động nhưng mình nghỉ trong cái tĩnh của mọi người. Thời gian đứng trên sân khấu là thời gian tuyệt vời nhất mà đời sống ca sĩ mang lại. Không phải ai cũng có được điều đó. Cuộc đời của một nghệ sĩ rất tuyệt vời, nếu biết sử dụng thì vô cùng phong phú, tươi đẹp. Một điều mà khiến nhiều người muốn trở thành nghệ sĩ, là bởi vì bản chất họ rất nhân bản. Không có ca sĩ, nghệ sĩ nào làm chuyện ác và nếu họ làm chuyện ác thì họ không phải là nghệ sĩ.

Trong số những kỷ niệm về nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, bà nhớ nhất điều gì?

Tất cả những kỷ niệm nào mà đã cầm, nắm được thì không còn quý. Những thứ quý giá nhất tôi đã thu hết vào trong đầu. Kỷ niệm ấy đôi khi chỉ mình biết thôi và đôi khi nếu mình nói ra thì không còn hay nữa.

Tôi biết, kỷ niệm với ông Sơn, có nhiều người thắc mắc nhưng nếu tôi trả lời thì sẽ mất đi ý nghĩa. Cho nên cứ để họ băn khoăn thế đi.

Chỉ có một điều dễ đến hàng triệu người đã từng hỏi tôi là tôi với ông Sơn có yêu nhau không. Cái đó thì tôi trả lời ngay được, vì nó không có.

Nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 trong một lần chia sẻ đã nói rằng, gout đàn ông của Khánh Ly phải là những người mạnh mẽ, ngang tàng, không giống nhạc sĩ Trịnh Công Sơn?

Tôi và ông Sơn không yêu nhau theo kiểu nam nữ - đàn ông, đàn bà là thật, nhưng gout đàn ông của tôi ra sao, xấu hay đẹp, mạnh mẽ hay không mạnh mẽ cho đến giờ phút này tôi vẫn chưa biết được. Vì với tôi tình yêu phải theo kiểu cú sét ái tính, gặp nhau đã yêu là yêu chứ không đợi 5-10 năm sau mới yêu nhau. Khi yêu tôi cũng không dừng lại để cắt nghĩa mình yêu người ta vì cái gì, người đàn ông đó ra sao, mạnh mẽ hay yếu đuối thế nào?

Trịnh Công Sơn là người kín đáo, có khi nào ông ấy yêu bà mà bà không biết?

Tôi chỉ sợ như thế, mà nếu có biết thì tôi cũng chỉ im lặng thôi, không làm gì được. Ai đã một lần yêu mà chả biết, tình yêu nó kỳ lạ như thế nào.

Nếu chúng tôi từng yêu nhau thì đó là điều may mắn cho cả hai. Nếu đó là sự thật thì bây giờ tôi sẽ hãnh diện mà thưa rằng: vâng, chính tôi là người tình một thuở của ông ấy. Nhưng không phải, sự thật là không có chuyện đó.

Còn ông ấy có yêu tôi hay không thì tôi không biết, vì ông ấy không nói....

Mình không thể cãi lại niềm tin của người khác

Có ai từng chê bà hát nhạc Trịnh chưa?

Cũng có người từng chê, hồi tôi mới bắt đầu hát nhạc Trịnh ở Sài Gòn.

Còn với riêng bà, ngoài bản thân mình ra bà thấy những người khác hát nhạc Trịnh như thế nào?

Có nhiều người hát nhạc Trịnh và thành công, tôi công nhận điều đó. Vì âm nhạc của ông ấy quá hay, cái hay sẽ mãi mãi lan tỏa.

Bà có thể nêu tên những người mà bà cho là hát nhạc Trịnh thành công?

Mỗi người có một cái hay riêng và họ có những khán giả riêng, không thể xác định mình yêu người này hơn người kia. Nó giống như tình yêu vậy đó. Giống như việc tôi có ba người chồng, mỗi người tôi yêu một kiểu khác nhau, tình yêu là một cái gì đó hoàn toàn mới. Nó không giống trang sách, khi đọc qua rồi ta vẫn có thể giở lại. Đi qua một cuộc tình này, ta phải gác nó lại, bắt đầu với một cuộc tình mới và mọi thứ lại phải làm lại từ đầu.

Đó là sự kỳ diệu của tình yêu?

Tôi chẳng biết đó là sự kỳ diệu hay đau khổ.

Đàn bà có nên kết hôn?

Không

Có nên có con không?

Không, vì họ phải trả giá quá đắt cho một tình yêu ngắn ngủi.

Sinh thời, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn chỉ gọi bà bằng cái tên là Mai thay vì Khánh Ly như nhiều người khác. Cách gọi này ẩn ý điều gì, thưa bà?

Khi ông Sơn giới thiệu tôi cho bạn bè thì ông nói đây là Khánh Ly. Còn sau đó, ông quay lại liền: Mai lấy cho anh cái này, Mai lấy cho anh cái kia.

Hình như, điều ông muốn Khánh Ly, dù có là danh ca nổi tiếng thì với riêng ông vẫn chỉ là Mai, một cô gái giản dị?

Lần đầu tiên phát hiện ra điều đó, tự nhiên tôi nghĩ như thế. Mai khác với Khánh Ly, và cái nhìn của ông ấy về tôi cũng khác với cách nhìn của nhiều người. Tôi thấy, nghĩ như thế cũng đúng, giống như âm nhạc của ông ấy, nghĩ kiểu gì cũng đúng.

Và vì giữa hai người là mối quan hệ cao hơn cả tình yêu?

Tôi nghĩ là vậy, Dĩ nhiên mình không coi thường tình yêu nhưng nếu con người chỉ đến với nhau bằng thứ tình cảm ấy, dù nó đẹp đó nhưng không phải là tất cả.

Tôi không muốn nhìn lên, không muốn hướng thượng, nhưng vẫn muốn cố gắng làm một điều gì đó có ích cho nhiều người hơn là lợi ích cho một cá nhân.

Bóng hồng trong cuộc đời và âm nhạc của Trịnh Công Sơn thì không kể xiết nhưng nhắc đến ông ấy, người ta không thể không nhớ đến Khánh Ly. Bà lý giải điều này như thế nào?

Tôi là người hát nhạc Trịnh đầu tiên và là người hát nhiều nhất, trong một thời gian dài nhất. Vì thế khó có thể tách rời chúng tôi được.

Có thể kiếp này không yêu nhưng kiếp trước và kiếp sau, nếu được một lần nữa gặp lại Trịnh, liệu bà có yêu?

Có một nữ nhà thơ người Việt ở Nauy viết tặng tôi tập thơ Chim hót trên đầu ngọn lau đã nói thế này: Chị và anh Sơn chắc chắn phải có với nhau điều gì, không thể không có được. Cô ấy nói vậy và tôi làm sao cãi lại được với niềm tin của họ. Thế thì mình phải chịu.

Thời điểm quyết định sang Mỹ, bà có hụt hẫng vì phải để lại quá nhiều thứ?

Tôi không hụt hẫng nhưng buồn thì có. Vì chỉ nghĩ đến một điều, bao giờ mới gặp lại nhau là đã thấy muôn trùng xa cách.

Xét một cách thực lòng mình đâu có muốn xa gia đình, bạn bè nhưng lúc đó, đối diện với nỗi lo cơm áo, gạo tiền cho các con, mình không có thời gian để ngồi tiếc nuối quá khứ, gặm nhấm kỷ niệm.

Ở tuổi này, sau những thăng trầm của cuộc đời, bà còn mong muốn điều gì không?

Tôi thấy mình quá may mắn lắm rồi tôi không tiếc nuối hay tham lam điều gì nữa. Trong cuộc đời tôi, đau khổ và hạnh phúc đều đã quá nhiều, danh vọng cũng quá đủ. Bây giờ tôi chỉ xin bình yên, và nếu chết xin cho chết bình yên.