Ghi tên vợ và chồng trong sổ đỏ: Thể hiện sự tiến bộ, bình đẳng cho phụ nữ

Mới đây, Bộ Tài nguyên và Môi trường có Công văn 3362/BTNMT-TCQLĐĐ đề nghị Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tạo điều kiện thuận lợi cho việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ đỏ)… mang tên cả vợ và chồng.

Bộ TN&MT cho rằng, việc cấp giấy chứng nhận mang tên cả vợ và chồng của nhằm bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ đối với trường hợp có chung quyền sử dụng đất. Đồng thời, tạo điều kiện cho người phụ nữ được làm chủ đất đai, hạn chế lệ thuộc vào nam giới, vai trò giới được nâng cao, phát huy, tạo điều kiện để người phụ nữ thoát được đói nghèo và phát triển bản thân.

Việc ghi thông tin tên của người vợ trên sổ đỏ được xem là bước tiến bộ, cải thiện sự bình đẳng giữa nam và nữ đồng thời đảm bảo quyền lợi của người phụ nữ nếu xảy ra mâu thuẫn, tranh chấp hoặc phải phân chia tài sản.

Việc người phụ nữ có tên trên giấy chứng nhận được đảm bảo trong quá trình thực hiện quyền đối với đất đai và tài sản. Vì vậy, lợi ích từ việc cấp giấy chứng nhận cho vợ chồng và cho hộ gia đình có tên người phụ nữ tạo ra những lợi ích tích cực, nên việc thực hiện cấp đổi giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cho vợ chồng có chung quyền sử dụng đất nhưng chỉ đang ghi tên người chồng sang giấy chứng nhận có cả tên vợ và chồng là việc cần thiết.

Để việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất mang tên cả vợ và chồng được triển khai rộng rãi đến người dân, Bộ TN&MT yêu cầu các địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về bình đẳng giới, về quyền của người phụ nữ đối với tài sản của chung vợ và chồng.

Trong đó có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất giúp người dân hiểu được tầm quan trọng và nâng cao tính tự tin, thúc đẩy sự sáng tạo để nâng cao vai trò của người phụ nữ, tạo sự bình đẳng trong xã hội.

Đồng thời, các địa phương cần khuyến khích, tạo thuận lợi cho việc cấp mới hoặc cấp đổi giấy đã chứng nhận về quyền sử dụng đất hoặc quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là tài sản chung của vợ và chồng mà giấy chứng nhận đã cấp chỉ ghi "họ, tên của vợ hoặc chồng," để ghi "cả họ, tên vợ và chồng" khi người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất có nhu cầu.

Theo Bộ TN&MT, trong quá trình đăng ký đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, các cơ quan chức năng phụ trách xử lý sẽ phải làm rõ vấn đề quyền sở hữu chung của cả hai vợ chồng hay chỉ là quyền của vợ hoặc chồng. Mặc dù theo quy định, tài sản chung của cả hai vợ chồng phải đứng tên cả 2 người nhưng nếu người dân không muốn thì phải có văn bản yêu cầu chỉ để 1 người.

Luật sư Trương Thanh Đức.

Đánh giá về văn bản này, Luật sư Trương Thanh Đức (Công ty Luật ANVI) cho rằng, việc đề cập ghi tên cả vợ và chồng trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không phải là một vấn đề mới bởi đã được cụ thể hóa từ lâu trong các văn bản quy định của pháp luật khi quyền lợi của vợ chồng đều được đảm bảo bình đẳng, tài sản đều được ghi nhận như nhau. Điều này được thể hiện rõ trong Luật Đất đai, Luật Hôn nhân Gia đình, Bộ luật Dân sự....

Về nguyên tắc chung, ai có quyền sử dụng đất thì mới có tên trên sổ đỏ. Vì vậy, nếu là tài sản chung của hai vợ chồng thì trên sổ đỏ bắt buộc phải ghi tên cả hai người.

Tuy nhiên, Luật sư Trương Thanh Đức cho rằng trên thực tế tại một số nơi thực hiện chưa đầy đủ dẫn đến sai sót không đảm bảo quyền lợi cho phụ nữ. Trong đó, có thể dễ dàng thấy nhất là việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) là "cấp cho hộ gia đình" mà thông thường người chồng là người đứng tên chủ hộ gia đình.

Chuyên gia pháp lý này cũng cho rằng, thời gian qua các hội đoàn chính sách đảm bảo quyền lợi của phụ nữ cũng đã thể hiện được vai trò tích cực của mình khi thường xuyên lên tiếng thúc đẩy việc đảm bảo quyền lợi và sự bình đẳng cho phụ nữ sau khi ly hôn.

"Với việc Bộ Tài nguyên và Môi trường có văn bản đề nghị Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tạo điều kiện thuận lợi cho việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất mang tên cả vợ và chồng sẽ làm rõ hơn, cụ thể, chi tiết hơn nhằm bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ đồng thời phòng tránh tranh chấp đất đai giữa vợ và chồng hay giữa vợ chồng và bên thứ ba sau khi ly hôn", Luật sư Trương Thanh Đức nhận định.