Bà Rịa-Vũng Tàu phát triển chuỗi giá trị “xanh” liên vùng

Hạ tầng tạo lực kéo vùng

Sở hữu vị trí chiến lược ven biển, cửa ngõ ra Biển Đông, BR-VT đang được định vị là trung tâm logistics, công nghiệp trọng điểm của cả nước. Trong đó, cụm cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải tiếp nhận tàu trọng tải 200.000 DWT, kết nối trực tiếp châu Âu và Bắc Mỹ, là lợi thế riêng mà không địa phương nào trong khu vực sánh kịp.

Đặc biệt, các tuyến giao thông chiến lược đang được triển khai như cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, đường 991B, tuyến Quốc lộ ven biển, Vành đai 3 và Vành đai 4 TP.HCM sẽ tạo hành lang phát triển đồng bộ, kết nối cụm cảng biển với sân bay quốc tế Long Thành, các khu công nghiệp lớn tại Đồng Nai - Bình Dương, đồng thời mở rộng khả năng giao thương nội vùng và quốc tế.

Từ định hướng phát triển “đa cực, đa trung tâm”, BR-VT không còn phát triển theo mô hình tuyến tính ven biển, mà từng bước hình thành các trục động lực: Phú Mỹ - Long Sơn là trục công nghiệp, cảng biển; Bà Rịa - Châu Đức là trục đô thị – dịch vụ – công nghệ cao; Long Điền - Đất Đỏ - Xuyên Mộc là trục du lịch, đô thị ven biển.

Công nghiệp xanh là lựa chọn chiến lược

Không dừng lại ở mục tiêu tăng trưởng kinh tế, BR-VT xác định phát triển công nghiệp phải gắn với chuyển đổi xanh, bền vững và nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Đây là một trong những địa phương đầu tiên trong cả nước ban hành Chương trình chuyển đổi xanh trong khu công nghiệp, với lộ trình rõ ràng đến năm 2030.

Theo kế hoạch, tỉnh sẽ phát triển ít nhất 5 khu công nghiệp sinh thái tại Phú Mỹ, Châu Đức và Long Sơn, đồng thời yêu cầu tối thiểu 50% doanh nghiệp áp dụng công nghệ sạch, mô hình kinh tế tuần hoàn, sản xuất thông minh ứng dụng AI, IoT. Cùng với đó là các quy chuẩn nghiêm ngặt về quản lý nước thải, khí thải, sử dụng năng lượng tái tạo và tái chế rác công nghiệp.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Công Vinh khẳng định: “Chuyển đổi xanh trong khu công nghiệp không chỉ là xu thế mà là yêu cầu sống còn. BR-VT sẽ đi đầu trong xây dựng các khu công nghiệp thân thiện với môi trường, có năng lực tham gia chuỗi giá trị toàn cầu”.

Hiện nay, toàn tỉnh có hơn 1.200 dự án đầu tư trong và ngoài nước với tổng vốn đăng ký đạt 54 tỷ USD. Trong đó, 503 dự án FDI đóng góp 35 tỷ USD. Riêng trong 5 tháng đầu năm 2025, tỉnh đã cấp phép mới cho 73 dự án, với tổng vốn gần 4 tỷ USD – mức cao nhất trong nhóm các địa phương có thế mạnh về công nghiệp.

Phát triển đô thị và dịch vụ đi kèm

Gắn với công nghiệp xanh là chiến lược phát triển đô thị và dịch vụ hỗ trợ đồng bộ. Phú Mỹ, nơi tập trung nhiều khu công nghiệp lớn đang được quy hoạch trở thành đô thị công nghiệp, cảng biển kiểu mẫu, với hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội phát triển song hành. Các dự án nhà ở công nhân, bệnh viện vệ tinh, trường nghề chất lượng cao và trung tâm logistics đang được đẩy nhanh tiến độ.

Tỉnh cũng chủ trương xây dựng các đô thị ven biển thông minh, tích hợp giữa nghỉ dưỡng, thương mại, công nghệ và giáo dục đào tạo.

Khu vực Châu Đức, Long Điền và Xuyên Mộc sẽ là hạt nhân trong mạng lưới đô thị sinh thái, dịch vụ chất lượng cao, hỗ trợ trực tiếp cho chuỗi công nghiệp sạch và trung tâm logistics tại Phú Mỹ.

Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Thọ nhấn mạnh: “Công nghiệp xanh, đô thị sinh thái và dịch vụ logistics thông minh là ba trụ cột phát triển trong giai đoạn tới. BR-VT cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp, thúc đẩy cải cách hành chính và tạo điều kiện tốt nhất để phát triển bền vững”.

Động lực kết nối vùng và quốc tế

Với tầm nhìn dài hạn, BR-VT không phát triển đơn lẻ mà định vị mình trong hệ sinh thái liên vùng. Các hành lang phát triển dọc Vành đai 3, Vành đai 4 TP.HCM, kết nối cao tốc đến Đồng Nai, Bình Dương và Tây Ninh giúp tỉnh trở thành trung tâm trung chuyển, sản xuất và dịch vụ cấp vùng.

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính trong Hội nghị xúc tiến đầu tư mới đây đã đánh giá cao vai trò của BR-VT trong chuỗi phát triển vùng Đông Nam Bộ, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao, logistics quốc tế và đô thị xanh ven biển. “Bà Rịa – Vũng Tàu có thể đóng góp quan trọng vào mục tiêu tăng trưởng GDP cả nước năm 2025 đạt 8% như Chính phủ đề ra”.

Không chỉ là cực tăng trưởng phía Đông Nam Bộ, BR-VT còn từng bước hội nhập sâu vào chuỗi sản xuất toàn cầu, đặc biệt với các nhà đầu tư từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Đức, Singapore… nhờ ưu thế cảng biển và chính sách môi trường đầu tư minh bạch, ổn định.

Kỳ vọng hình mẫu phát triển tích hợp
Hướng đi của BR-VT là lấy công nghiệp sạch làm trụ cột, dịch vụ hiện đại làm chất keo, đô thị sinh thái làm nền đang tạo ra một mô hình phát triển tích hợp, phù hợp với chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và liên kết vùng. Đây là cơ sở để địa phương kỳ vọng vươn lên thành trung tâm kinh tế, công nghệ, logistics quan trọng của quốc gia và khu vực.
Từ một địa phương khai thác dầu khí và phát triển du lịch biển, BR-VT đang tái định vị mình thành một tổ hợp công nghiệp - dịch vụ - đô thị xanh.
Không gian phát triển mở rộng, tầm nhìn rõ ràng và chính sách đồng hành cùng doanh nghiệp là những yếu tố tạo nên sức hút đầu tư bền vững và vai trò đầu tàu vùng trong tương lai gần.