Vì sao Tết “chẳng ăn gì” vẫn tăng cân?

Đừng nghĩ bánh chưng, thịt mỡ mới tăng cân

Rất nhiều gia đình hiện nay, đặc biệt là chị em hoặc gia đình có trẻ nhỏ luôn lo ngại về vấn đề tăng cân mỗi dịp nghỉ Tết. Thậm chí, có trường hợp chia sẻ rằng, cả Tết "chẳng ăn gì" nhưng vẫn tăng cân vùn vụt. Tuy nhiên, khi hỏi kỹ thói quen sinh hoạt, ăn uống cho thấy, nhiều chị em đang hiểu sai và ăn uống sai cách trong dịp Tết.

PGS.TS.BS Nguyễn Xuân Ninh – Phó viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho biết, việc nhiều người không ăn bánh chưng, thịt mỡ trong dịp Tết mà vẫn tăng cân là hoàn toàn có thể xảy ra. Không chỉ dịp Tết mà ngay cả ngày thường có người kiêng ăn cơm mà vẫn tăng cân vù vù.

Theo vị chuyên gia, nguyên nhân là thói quen ăn vặt, uống nước có đường không kiểm soát. Thay vì không ăn cơm, bánh chưng chị em lại tự làm đủ các loại bánh, các loại bánh tự tay mình làm ra bao giờ cũng là ngon nhất, nên ăn thật nhiều.

Rồi trẻ nhỏ, dù đến bữa bố mẹ hạn chế việc ăn tinh bột, chất đạm nhưng thời gian trong ngày “đi ra cái bánh, đi vào cái kẹo”, nước ngọt có đường uống liên tục thì việc tăng cân là khó tránh khỏi.

Theo Phó viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, để không tăng cân sẽ phải phụ thuộc nhiều yếu tố, đặc biệt là kiểm soát năng lượng nạp vào sao cho phù hợp với cơ thể. Tất cả các thực phẩm đều có năng lượng, chỉ có điều là ít hay nhiều, có những thứ tưởng ít nhưng lại vô cùng nhiều năng lượng.

PGS Nguyễn Xuân Ninh lấy ví dụ, việc sử dụng các đồ uống có đường hoặc đồ ăn vặt có đường như ô mai, bánh mứt sẽ nạp vào cơ thể nhiều năng lượng. Khi sử dụng cơ thể sẽ hấp thu rất nhanh, làm tỉnh táo nhanh nhưng nó cũng tiêu hóa nhanh, chỉ khoảng 30 phút là đã cảm thấy đói và khi đói thì lại ăn vặt.

Hay nước ngọt có ga, nếu lạm dụng sẽ gây nên tình trạng thừa cân, béo phì và hàng loạt các bệnh lý không lây nhiễm khác. Tất nhiên, nói như vậy không có nghĩa là không sử dụng, mà chỉ thi thoảng uống một ly thì không sao.

“Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, một lon nước ngọt có ga khoảng 350-450ml có chứa khoảng 30-50gram đường, tức là có chứa khoảng nửa lạng đường, ngoài ra có thể còn thêm cả cafein, ca cao... Chính điều này khiến cho tinh thần tỉnh táo, sảng khoái và thích thú sử dụng, nhưng ít ai biết được rằng chúng ta vừa tiêu thụ nửa lạng đường, điều này rất nguy hiểm nhất là trẻ nhỏ, người có những bệnh lý nền”, PGS Ninh cảnh báo.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng – Phó trưởng khoa Dinh dưỡng tiết chế (Bệnh viện Nội tiết Trung ương) cho biết, nhiều người sợ tăng cân nên hạn chế ăn bánh chưng, thịt cá,... dịp Tết nhưng đây cũng là thời điểm mọi người ít vận động.

Qua thực tế cho thấy, ngay việc ngồi “buôn chuyện” của chị em cũng là lý do tăng cân. Ngày Tết khi ngồi nói chuyện rôm rả với nhau, có thể các chị em sợ ngọt không ăn bánh kẹo, mứt tết nhưng các loại hạt có vỏ, các loại ô mai, quả sấy thì “chén tì tì”.

Theo bác sĩ Hưng, các loại hạt ưa thích trong mỗi cuộc "buôn dưa lê" của chị em đó là hướng dương, hạt bí, dẻ cười, óc chó, mắc ca… Đây đều là những hạt có dầu và có năng lượng cao. Chị em nếu ăn không kiểm soát thì tăng cân là lẽ đương nhiên.

Theo đó, 100gram hạt có dầu chứa khoảng 500-600kcal, trong khi một bát cơm hoặc 1/8 chiếc bánh chưng mới có khoảng 300kcal.

“Ngày tết chị em ngồi cắn hạt một lúc hết đĩa nọ đến đĩa kia, hết túi nhỏ lại đến túi to… Trong khi các loại hạt có dầu như đã kể trên đều chứa nhiều năng lượng. Đó là chưa kể cắn hạt xong, đến bữa kiêng bánh chưng nhưng lại làm nồi lẩu để ăn rau, như vậy thì khó thoát được tăng cân”, bác sĩ Hưng cảnh báo.

Để hạn chế, theo bác sĩ Hưng ý thức kiểm soát năng lượng đầu vào của mỗi người là quan trọng nhất. Ngoài ra, các gia đình cũng bớt bày biện theo kiểu “trình diễn” ở phòng khách các loại hoa quả, bánh kẹo, hạt hoặc nước ngọt. Vì khi bày ra, nhất là trẻ nhỏ sẽ ăn rất nhiều.

“Riêng đối với các loại hạt chỉ nên sử dụng khoảng 20 - 30gram/ngày và không sử dụng thường xuyên. Tuy khuyến cáo là vậy, còn việc thực hiện không phải dễ. Bởi mỗi lần chị em cắn các loại hạt hết vài nắm một, chứ không dừng lại ở 20-30 gram”, bác sĩ Hưng chia sẻ.