Vì sao Đức Phật từ chối trả lời 10 câu hỏi siêu hình?
Vào thời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni truyền pháp, có rất nhiều người đi khắp nơi để thảo luận với người khác về những câu hỏi siêu hình. Đức Phật chỉ im lặng.
10 câu hỏi siêu hình nổi tiếng
Đức Phật đối với những vấn đề siêu hình thì không để tâm đến. Vì vậy mỗi khi có người hỏi Đức Phật những vấn đề này thì ngài đều im lặng không nói.
Ảnh minh họa.
Vũ trụ có vĩnh hằng không?
Không phải vũ trụ vĩnh cửu phải không?
Vũ trụ có hữu hạn không?
Có phải vũ trụ là vô hạn?
Cơ thể và tâm trí có giống nhau không?
Thân là vật chất, vậy tâm có phải vật chất không?
Như Lai có tiếp tục tồn tại sau khi chết không?
Như Lai sau khi chết không tiếp tục tồn tại nữa phải không?
Như Lai sau khi chết là vừa tồn tại mà cũng vừa không tồn tại phải không?
Như Lai sau khi chết là vừa không tồn tại và cũng vừa không không tồn tại phải không?
Đức Phật thấy rõ, những người đặt các câu hỏi như thế chính bản thân họ không hiểu hoặc họ chỉ nhằm khoe khoang kiến thức qua những tưởng tượng hay ức đoán và nếu có trả lời thì tính hạn chế của ngôn ngữ cũng khiến mọi giải thích không thể diễn tả mọi điều thấy biết của Đức Phật. Vì thế mà Đức Phật chỉ im lặng.
Đức Phật giải đáp những nghi hoặc
Một ngày nọ, có một nhà sư tên là Mạn Đồng Tử, khi đang ngồi thiền vào buổi chiều đột nhiên đứng dậy và đi đến chỗ Phật. Sau khi hành lễ, nhà sư ngồi xuống và nói:
- Thế tôn, con đang tĩnh tọa một mình, đột nhiên trong đầu xuất ra một ý niệm: 10 vấn đề mà từ trước tới giờ ngài không giải thích cho chúng con. Mỗi khi có người hỏi ngài những vấn đề này, ngài đều yên lặng không nói. Con không thích cách làm như vậy. Thế tôn, hôm nay nếu ngài có thể giải thích rõ cho con 10 vấn đề này, con sẽ tiếp tục tu hành Phật Pháp; nếu như Thế tôn vẫn im lặng trước những vấn đề này, con sẽ mất đi tín tâm, không muốn tu hành nữa.
Nếu như Thế tôn biết thế gian là vĩnh hằng, thì xin hãy giải thích cho con. Nếu như vũ trụ không phải là vĩnh hằng, thì vì sao lại như vậy? Nếu như ngài không biết những vấn đề này, vậy xin hãy thẳng thắn nói: ‘Ta không biết'”.
Đức Phật nói: "Con thật ngốc, con chọn đi tu để hiểu được những câu hỏi siêu hình này sao? Lúc con theo ta tu hành Phật pháp, ta có nói là sẽ giải đáp những vấn đề này cho con không?”
Nhà sư đáp: “Thưa Thế Tôn, không ạ”.
Ảnh minh họa.
Đức Phật nói: "Bạn sẽ chết trước khi có câu trả lời từ Như Lai. Mạn Đồng Tử, nếu một người bị thương bởi một mũi tên độc, người thân và bạn bè của anh ta sẽ đưa anh ta đến thầy thuốc. Nếu lúc ấy anh ta nói: ‘Tôi không muốn rút mũi tên độc này ra, trừ khi tôi biết được ai đã bắn tôi. Phải xem người đó là Sát đế lợi (giai cấp vương tộc, quý tộc), Bà la môn (tôn giáo cổ của Ấn Độ), phệ xá (nông dân, công nhân, thương gia), hay là Thủ đà la (tiện dân, giai cấp thấp nhất ở Ấn Độ);
Phải xem anh ta cao, lùn hay là vóc người trung bình; phải xem anh ta là da đen, trắng, nâu hay là vàng; anh ta đến từ thành phố nào hay làng quê nào. Tôi không muốn lấy mũi tên độc này ra, trừ khi tôi biết loại cung nào đã bắn tôi, dây cung là dạng gì; mũi tên ra sao; mũi tên dùng loại lông nào; mũi tên chế tạo từ cái gì…
Mạn Đồng Tử, người đó trước khi giải đáp được những vấn đề này thì đã chết rồi”.
Lúc này Đức Phật mới nói: “Cũng như vậy, nếu như có người nói, tôi không muốn đi theo Thế tôn tu hành Phật pháp, trừ khi ông ấy giải đáp cho tôi, ví như vũ trụ này có vĩnh hằng hay không; người này còn chưa có được câu trả lời của Như lai thì đã chết mất rồi”.
Nhân sinh ngắn ngủi, nếu như cả ngày cứ bị quấy nhiễu bởi những câu hỏi siêu hình không liên quan đến tu luyện thì cuối cùng sẽ không thu hoạch được gì”.
Đức Phật luôn giữ im lặng đối với những vấn đề siêu hình hay huyền học mà luôn luôn đề cao tinh thần thực tiễn. Trong quá trình nghiên cứu Phật pháp hoặc giải thích cho người khác hiểu Phật giáo chúng ta nên học theo Đức Phật, kết hợp nhiều yếu tố hiện thưc và nhu cầu của xã hội hiện đại để giải thích làm sao cho dễ hiểu, ứng dụng Phật pháp vào đời sống sinh hoạt hằng ngày, hạn chế tranh luận về những vấn đề siêu hình để phô trương kiến thức mà không đem lại một kết quả nào.