"Bén duyên" với nghệ thuật cây cảnh
Đã từ lâu nay, cây tre được biết đến như là biểu tượng cho sự dẻo dai, mạnh mẽ kiên cường, bất khuất của người dân Việt Nam. Chính vì ý nghĩa này nên anh Nguyễn Sỹ Luân (SN 1995, thôn Bảo An, xã Hoàng An, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang) đã dành toàn bộ thời gian, tâm huyết cho những gốc tre bonsai.
Được nhiều người biết đến bởi khả năng chế tác và sáng tạo khi biến những gốc tre trở thành những tác phẩm nghệ thuật nhưng ít ai biết rằng 7 năm trước, chàng trai Nguyễn Sỹ Luân chỉ là một công nhân làm việc tại Quế Võ (Bắc Ninh).
Làm công nhân nhưng chàng trai 9X này vốn đam mê nghệ thuật từ nhỏ. Những sản phẩm từ gốm, cây cảnh luôn mê hoặc, cuốn hút anh. Chính vì vậy anh thường lên mạng để xem nghệ nhân Nguyễn Tuấn Anh ở Đa Tốn (Gia Lâm, Hà Nội) chia sẻ những câu chuyện và đắm chìm trong thế giới cây cảnh.
Sau một thời gian suy nghĩ, Nguyễn Sỹ Luân mạnh dạn xin được đi theo "học nghề" cây cảnh cùng nghệ nhân Nguyễn Anh Tuấn và nhận được sự đồng ý. Chàng trai quê Bắc Giang gọi là bước ngoặt lớn của cuộc đời mình.
Bước vào thế giới nghệ thuật cây cảnh, nghệ nhân trẻ phát hiện ra cây tre có sự cuốn hút đặc biệt đối với anh. "Cây tre là biểu tượng cho sự kiên cường, dẻo dai và bất khuất. Tre, trúc thường được ví như một quân tử mạnh mẽ và kiên cường trong mọi hoàn cảnh", nghệ nhân Nguyễn Sỹ Luân chia sẻ.
Những gốc tre với tạo hình nghệ thuật độc đáo do nghệ nhân Nguyễn Sỹ Luân thực hiện.
Mê đắm và cuốn hút bởi những thân tre, Nguyễn Sỹ Luân đã gom góp vốn liếng sau nhiều năm tích góp bằng nghề công nhân và trồng cây cảnh để đầu tư vườn phôi tre tiền tỷ. Tuy nhiên, may mắn không đến với anh khi cả vườn tre bị khô chết gần hết, khiến anh mất trắng.
Không chịu từ bỏ, nghệ nhân 9X quyết định vay mượn từ những người thân trong gia đình để tiếp tục theo đuổi niềm đam mê của mình, với hàng trăm, hàng nghìn phôi tre được anh tìm tòi, chắt lọc thu gom về nuôi dưỡng, tạo tác.
Rút kinh nghiệm từ lần thất bại trước, anh đã tự mày mò, tìm công thức chăm sóc bonsai cho riêng mình. "Tre giữ được những nét tự nhiên mà con người không thể tạo tác ra được những nét nguyên thủy đó. Mỗi cây là một hình thái khác nhau. Đứng trước nó mình phải chiêm nghiệm, phải suy nghĩ, tự tìm sự lí giải", nghệ nhân 9X tâm sự.
Kỳ công biến tre "hóa rồng"
Trong Hợp tác xã Vườn Chum rộng khoảng 2ha tại Bắc Giang của nghệ nhân 9X hiện nay có nhiều loại cây cảnh khác nhau như tùng, cúc, trúc, mai, lan… nhưng cuốn hút nhất với anh vẫn là những gốc tre bonsai với nhiều tên gọi, kiểu dáng độc đáo khác nhau.
Sau này, Nguyễn Sỹ Luân có cơ duyên làm quen với nghệ nhân trà đạo Nguyễn Cao Sơn và cuộc gặp gỡ này đã đưa những tác phẩm tre bonsai của anh xuất hiện trong các sự kiện trà đạo kết hợp với các loại hình nghệ thuật.
Trong đó, dấu ấn lớn nhất là sự hòa hợp của trà đạo và tre bon sai tại "Ngôi nhà di sản" nhân sự kiện chào mừng Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam tại phố cổ Hà Nội cuối năm 2023. Ở sự kiện đặc biệt này, đã có 21 tác phẩm tre cảnh - tre nghệ thuật trong HTX Vườn Chum của Nguyễn Sỹ Luân được chọn trưng bày trong khán phòng của tiệc trà, trong đó, nhiều người chú ý nhất là tác phẩm nghệ thuật "Lưỡng long chầu nhật".
Nghệ nhân Nguyễn Sỹ Luân chia sẻ, anh rất may mắn khi mua được hai cây tre ngà đều nhau để về tạo hình cho tác phẩm tre nghệ thuật này. Ban đầu, anh muốn trồng vào chậu gốm đắp tay nhưng không kịp nên đã dùng phấn vẽ vào chum nước rồi cắt chum theo từng nét vẽ rồi đưa cây tre vào bên trong trồng với tạo hình đẹp nhất có thể.
Nghệ nhân Nguyễn Sỹ Luân bên tác phẩm đặc biệt của mình.
Điều đặc biệt là tác phẩm tre bonsai "Lưỡng long chầu nhật" của nghệ nhân Nguyễn Sỹ Luân đã được lựa chọn để trang trí tại tiệc trà của một sự kiện lớn vào tháng 12/2023 tại Hà Nội.
Sau sự kiện này, thêm một lần nữa vẻ đẹp của văn hoá, nghệ thuật Việt Nam cùng biểu tượng của cây tre Việt Nam kiên cường, bất khuất được lan toả tới công chúng và được cộng đồng quốc tế sẻ chia, ghi nhận, đánh giá cao. Tên tuổi của nghệ nhân 9X cũng được biết đến nhiều hơn và trở thành tâm điểm của những người yêu cây cảnh trong và ngoài nước.
Từ ngày tác phẩm bonsai tre "Lưỡng long chầu nhật" xuất hiện trên truyền hình, đã có rất đông người đến Hợp tác xã Vườn Chum chiêm ngưỡng, chụp hình và nhiều người ngỏ ý muốn mua lại nhưng nghệ nhân Nguyễn Sỹ Luân không bán.
"Đây là phần thưởng vô cùng quý báu của tôi sau nhiều năm đam mê vô bờ bến với cây tre", anh chia sẻ.
