Mang thai nhờ IVF, thai phụ 25 tuổi nguy kịch vì lao phổi bùng phát chỉ sau 3 ngày

Diễn biến bệnh nhanh và nặng

Trước khi nhập viện, chị O. xuất hiện sốt cao tới 39°C. Dù uống thuốc hạ sốt, nhiệt độ chỉ hạ được 2–3 giờ rồi lại tái sốt. Suốt 3 ngày, chị không ngày nào cắt được cơn sốt hoàn toàn. Điều trị tại một cơ sở y tế tư nhân nhưng không cải thiện. Sau đó, chị được chuyển đến Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Tại thời điểm nhập viện, thai phụ có biểu hiện suy hô hấp tiến triển: thở nhanh, nông, co kéo rõ các cơ hô hấp phụ như cơ liên sườn và cơ ức- đòn- chũm. Chỉ số SpO₂ khi thở khí phòng chỉ đạt 77–80% (bình thường 96–100%), cho thấy tình trạng giảm oxy máu nghiêm trọng, nguy hiểm cho cả mẹ và thai. Khi được thở oxy qua kính mũi, SpO₂ cải thiện lên 95–96%, tạm thời đáp ứng nhu cầu oxy.

Tuy nhiên, tình trạng suy hô hấp tiếp tục xấu đi, bệnh nhân phải hỗ trợ thở không xâm nhập. Sau khi hội chẩn và tư vấn với gia đình, các bác sĩ quyết định chụp CT phổi có che chắn chì bảo hộ.

Kết quả cho thấy tổn thương lan rộng hai bên phổi: đông đặc xen kẽ kính mờ chiếm tới 50–60% thể tích, kèm nhiều nốt nhỏ dạng lao kê. Mức độ tổn thương này xuất hiện chỉ sau 3 ngày khởi bệnh. Xét nghiệm đờm bằng kỹ thuật sinh học phân tử khẳng định bệnh nhân mắc lao phổi hoạt động.

ThS.BS Ninh Thị Ngọc – Khoa Cấp cứu (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết: “Tổn thương phổi ở phụ nữ mang thai có thể tiến triển rất nhanh chỉ trong vài ngày. May mắn là bệnh nhân đến viện kịp thời và được xử trí đúng hướng. Nếu chậm trễ, nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng cả mẹ và con là rất lớn.”

Lao phổi trong thai kỳ đặc biệt nguy hiểm

Theo bác sĩ Ngọc, lao phổi ở phụ nữ mang thai, đặc biệt là mang thai IVF vô cùng nguy hiểm. Ngoài nguy cơ suy hô hấp cấp và xơ phổi vĩnh viễn, bệnh còn buộc phải dùng thuốc điều trị lao. Một số thuốc có độc tính cao, nếu không điều chỉnh liều và phác đồ phù hợp có thể gây dị tật bẩm sinh hoặc ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển của trẻ, nhất là trong giai đoạn đầu thai kỳ.

ThS.BS Trần Văn Bắc – Phó Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương nhấn mạnh: “Tầm soát lao trước khi thực hiện IVF rất quan trọng. Thứ nhất, giúp ngăn ngừa lây truyền từ mẹ sang con, vì lao có thể lây qua nhau thai hoặc khi sinh, gây lao bẩm sinh – tình trạng nặng, tỷ lệ tử vong cao. Thứ hai, bảo vệ sức khỏe mẹ, bởi lao phổi trong thai kỳ tiến triển rất nhanh, dễ gây biến chứng nặng, thậm chí đe dọa tính mạng.”

Lao có thể tồn tại âm thầm dưới dạng tiềm ẩn, không có triệu chứng rõ rệt. Khi mang thai, đặc biệt trong IVF – hệ miễn dịch thay đổi, cộng thêm áp lực tâm lý, bệnh dễ bùng phát thành lao hoạt động.

Do đó, các bác sĩ khuyến cáo, phụ nữ có ý định mang thai, đặc biệt trước khi làm IVF cần:

- Khám tổng quát và tầm soát các bệnh truyền nhiễm, trong đó có lao.

- Tiêm phòng các vắc-xin cần thiết như uốn ván, rubella, cúm, thủy đậu, viêm gan B… để giảm nguy cơ sảy thai, sinh non hoặc dị tật bẩm sinh.

- Trong thai kỳ, nếu xuất hiện sốt, ho, khó thở, mệt mỏi kéo dài, cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.