Hơn 20 năm “săn” đá
Hơn 20 năm lăn lộn săn tìm, giờ đây anh Nguyễn Tùng đã trở thành chủ nhân của hàng ngàn mẫu đá cảnh tự nhiên được sưu tầm tại Kon Tum. Với những người mê sưu tầm đá như anh Nguyễn Tùng, vẻ đẹp đích thực của các loại đá nằm bên trong lớp vỏ xù xì, thô nhám, đầy đủ sắc thái biểu cảm là thứ gì đó vô cùng cuốn hút.
Vốn là người ưa tìm tòi, khám phá. Từ thuở bé, anh Nguyễn Tùng đã thích thú, ấn tượng với những mẫu đá nhỏ to. Theo anh Tùng, mỗi mẫu đá đều mang một ý nghĩa, câu chuyện riêng. Bên cạnh đó, mỗi lần đi “săn” đá anh Tùng lại có cơ hội để hiểu hơn về vùng đất, thiên nhiên, con người trên mảnh đất Kon Tum.
Một góc trưng bày các mẫu đá tự nhiên trong bộ sưu tập của anh Nguyễn Tùng (Ảnh: Thu Hiền)
"Có mẫu thể hiện biểu cảm, có mẫu lại diễn tả cảnh sắc thiên nhiên. Mình yêu đá và sẵn sàng đem chúng về nhà, lưu giữ dù có cực như thế nào. Một phần đây là người bạn, thú vui, niềm đam mê và là điều mình muốn gìn giữ để đưa cái đẹp của đá đến gần và chân thực với mọi người", anh Tùng tâm sự.
Mỗi chuyến đi của anh Nguyễn Tùng thường kéo dài 1 – 3 ngày và thành quả mang về là những mẫu đá với đủ hình hài, biểu cảm đặc sắc có một không hai. Có những mẫu đá nặng từ vài kg và có những mẫu lên tới cả trăm kg. Tất cả tưởng chừng như là những vật vô tri vô giác, thế nhưng dưới cái nhìn đầy kinh nghiệm và sự tìm kiếm có chọn lọc, những mẫu đá được anh Tùng lưu giữ, sắp xếp trưng bày như thêm phần độc đáo.
Một số mẫu đá trong bộ sưu tập (Ảnh: Thu Hiền).
"Mỗi mẫu đều là phiên bản duy nhất, sẽ chẳng có mẫu nào giống nhau sẽ đem đến cho mỗi người những cảm nhận, liên tưởng riêng biệt. Cần nhìn vào tổng thể để hình dung nên ý nghĩa chứ không nên chú tâm vào một chi tiết để gọi tên. Để cảm được nó cần có thời gian và sự chiêm nghiệm sâu sắc”, anh Tùng chia sẻ.
Sau hơn 20 năm rong ruổi khắp mọi nẻo đường với đam mê, giờ đây “bảo tàng” đá của anh Nguyễn Tùng là hàng nghìn mẫu với đủ loại hình thù, màu sắc và chủng loại khác nhau. Trong căn nhà rộng chỉ 6m, dài 30m gần như chật cứng những mẫu đá với vô số chủng loại khác nhau như đá cuội, thạch anh, bazan,...
Anh phân chia ra làm hai bộ sưu tập chính gồm hơn 600 mẫu đá mặt và 500 mẫu đá lỗ. Anh Tùng cho biết, mẫu đá mặt có giá trị về biểu cảm như mặt cười vui, giận dỗi, hung dữ, hiền lành.... Thậm chí nhiều mẫu đá với hoa văn tự nhiên có hình của đôi mắt, mũi, miệng, mái tóc, bộ râu, váy, áo… như hình thể của một con người.
Trong khi đó, những mẫu đá lỗ lại mang giá trị về thời gian. Để hình thành nên những lỗ lớn, bé chấm phá trên từng mẫu thì hòn đá phải đứng yên và chịu lực của dòng nước. Phải mất hàng chục, hàng trăm năm dòng nước mới có thể xuyên qua và tạo nên sự đa dạng như vậy.
"Bảo tàng" đá độc đáo
Suốt hành trình "săn đá", không phải lúc nào anh Tùng cũng tìm được hòn đá ưng ý để mang về. Tiêu chuẩn để lựa chọn phải là đá hoàn toàn tự nhiên, không qua tác động của con người đúng với nghĩa “nước chảy đá mòn”.
Đá phải cứng, chắc chắn và không bị sứt mẻ. Sau khi đem về, đá sẽ được đặt và trưng bày trên đế được làm từ gỗ đã qua chạm khắc, làm sao để đá có thể đứng vững trên đế mà không bị lệch và không cần đến chất kết dính.
Hòn đá sẽ trở thành tác phẩm nếu như đáp ứng đủ những yêu cầu trên. Đặc biệt, để giữ cho lớp vỏ bên ngoài của đá không bị mất màu, bong tróc, hàng tuần anh Tùng phải đều đặn tưới nước cho đá từ 1 – 2 lần.
Rảo bước vào không gian đá của anh Nguyễn Tùng, cảm giác đầu tiên là sự mát mẻ được toát ra từ những mẫu đá mặt được sắp xếp ngăn nắp trên kệ hay những mẫu đá lỗ được cách điệu thành những mảng backgrounds.
Dù hàng nghìn sản phẩm đá đang sở hữu đã là một trong những bộ sưu tập khủng của Việt Nam, thế nhưng anh Tùng chưa bao giờ thoả mãn với những gì mình có. Để “kho tàng” thêm phong phú anh còn góp vào đó những sản phẩm chế tác cũng chính từ chất liệu đá.
Với trí tưởng tượng phong phú, khi phát sinh những liên tưởng từ những gì thấy được từ cuộc sống, anh Tùng lại vội vàng dở sổ và ghi chép lại làm tư liệu để phục vụ công việc chế tác.
"Có những hôm ngồi chế tác, điêu khắc trên đá quên cả thời gian. Có lúc giật mình, mới nhớ ra là buổi trưa chưa ăn gì. Cứ có hứng thì mình sẽ chế tác, bất kể lúc nào khi cảm hứng dâng trào”, anh Nguyễn Tùng vui vẻ nói.
Những tác phẩm phẩm đá được điêu khắc tinh xảo (Ảnh: Thu Hiền)
Bỏ nhiều thời gian và công sức có được bộ sưu tập độc đáo này, anh Tùng đã luôn phải cân đo, đong đếm làm sao để cân bằng giữa tài chính và đam mê. Để làm được điều đó, anh Tùng đã chế tác vô số sản phẩm đá với những đường nét tinh xảo để bán với giá trung bình từ 3 – 7 triệu đồng/sản phẩm tuỳ chất liệu và thời gian chế tác.
Nói về những dự định sắp tới, anh Tùng cho biết, sẽ xây dựng một phòng trưng bày kèm với một phòng trà nhỏ để tiện cho mọi người đến thưởng thức trà và ngắm đá cảnh.
Thú vui sưu tầm đá của anh Nguyễn Tùng thuộc bộ môn Suiseki được bắt nguồn từ đất nước Nhật Bản, khi về Việt Nam bộ môn này được hiểu đơn giản là nghệ thuật đá cảnh tự nhiên. Theo anh Tùng, những đặc điểm cấu tạo địa chất ở Kon Tum tạo ra những viên đá có giá trị cao. Đá tự nhiên tại Việt Nam cũng như ở Kon Tum rất độc đáo, phong phú và không hề thua kém thế giới.
