Đề xuất chia sẻ dữ liệu dân cư thu tiền: Có lộ bí mật đời tư?

Hà Nội đề xuất về việc chia sẻ dữ liệu dân cư

Tại Hội nghị trực tuyến của Chính phủ với các địa phương ngày 2/7, sau khi Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung báo cáo 11 nhóm vấn đề mà thành phố đã làm, thực hiện trong 6 tháng đầu năm thì người đứng đầu chính quyền Thủ đô còn có 2 đề xuất với Chính phủ trong thời gian tới, trong đó có đề xuất về việc chia sẻ dữ liệu dân cư với ngành khác có thể thu về cho thành phố 300 tỷ đồng.

Cụ thể, thứ nhất, Chủ tịch Nguyễn Đức Chung đề xuất, Hà Nội kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ban, ngành tháo gỡ các thủ tục, quy trình về thuê các dịch vụ công nghệ thông tin như đường truyền, phần mềm dịch vụ công trực tuyến... Chính phủ sớm có hướng dẫn, tháo gỡ các quy định về kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các tỉnh, thành phố với các bộ, ban, ngành.

Thứ hai, Chủ tịch UBND TP Hà Nội đề xuất Chính phủ cho thành phố được thí điểm thu giá dịch vụ đối với việc cung cấp chia sẻ các dữ liệu dân cư đối với các ngành như ngân hàng, công chứng và một số lĩnh vực khác...

“Và nếu được đồng ý, mỗi năm thành phố trước mắt sẽ thu được trên 300 tỷ đồng”, Chủ tịch Nguyễn Đức Chung nói.

Cũng theo lời Chủ tịch TP Hà Nội, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2018 của thành phố còn rất nặng nề. Thành phố mong muốn được sự quan tâm của Chính phủ, Thủ tướng, sự phối hợp giúp đỡ của các ban bộ ngành Trung ương và địa phương. TP Hà Nội sẽ quyết tâm hoàn thành và hoàn thành vượt mức 20 chỉ tiêu chủ yếu về kinh tế - xã hội theo Nghị quyết 01 của Chính phủ.

Ngay sau khi đề xuất chia sẻ các dữ liệu dân cư mà Chủ tịch UBND TP Hà Nội đưa ra thì nhiều người dân bày tỏ lo ngại việc làm này sẽ làm lộ các bí mật thông tin cá nhân của công dân? Thậm chí, có thể xảy ra tình trạng mua bán thông tin cá nhân, ảnh hưởng đến các yếu tố đời tư của người dân?

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung

>>>Phó Thủ tướng: 'Các vấn đề xã hội dễ bị 'đắp chiếu' vì không… chết người ngay'

Hiểu thế nào về chia sẻ dữ liệu dân cư?

Chia sẻ thêm về đề xuất chia sẻ các dữ liệu dân cư, Chủ tịch Nguyễn Đức Chung cho biết, trong phát biểu của ông do thời lượng bài phát biểu có hạn nên ông đã nói vắn tắt nội dung này. Có thể do chưa hiểu đúng điều này nên người dân đã có hiểu sai.

“Các dữ liệu dân cư ở đây chỉ là thông tin trên chứng minh nhân dân, hộ chiếu không phải là bí mật đời tư”, ông Chung cho hay.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội lý giải, theo Luật Căn cước công dân hiện nay, việc xây dựng dữ liệu dân cư đã được Chính phỉ giao cho Bộ Công an chủ trì thực hiện. Còn theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương thì việc tổ chức quản lý dân cư được giao cho Chủ tịch UBND các tỉnh, thành chịu trách nhiệm quản lý dân cư trên địa bàn và được phép ban hành giá dịch vụ.

Tức là cơ sở dữ liệu dân cư này được tích hợp vào một trung tâm dữ liệu để dùng chung. Các đơn vị như phòng công chứng, ngân hàng… có thể truy xuất dữ liệu này và trả phí. Người dân khi tham gia các dịch vụ này sẽ không phải đem theo chứng minh thư, giấy tờ liên quan như hiện nay đang làm.

Khi thực hiện các giao dịch, người dân chỉ cần cung cấp mã số cá nhân để các đơn vị này truy xuất trên mạng là các thông tin trên chứng minh nhân dân, hộ chiếu. Cái này là để tạo thuận lợi cho người dân.

“Nội dung chúng tôi đề xuất với Chính phủ là giao cho các tỉnh, thành xây dựng các giá dịch vụ để các đơn vị (được chia sẻ dữ liệu dân cư) phải trả phí chứ người dân không phải trả”, ông Chung khẳng định.

Hoàn toàn đúng luật

Cũng theo Chủ tịch Nguyễn Đức Chung, hiện nay TP Hà Nội là đơn vị đầu tiên trong cả nước xây dựng xong cơ sở dữ liệu dân cư. Cơ sở dữ liệu dân cư ở đây chỉ là những thông tin trong chứng minh nhân dân, hộ chiếu và thông tin trong sổ hộ khẩu.

“Các cơ sở dữ liệu dân cư chỉ có nằm trong danh mục của 7 thông số chứ không phải những thông tin về bí mật đời tư, cá nhân nên người dân cứ yên tâm. Đề xuất này hoàn toàn đúng luật, tạo điều kiện thuận tiện cho người dân khi đi làm các thủ tục của mình không cần mang nhiều giấy tờ, tránh phiền hà, lại có thông tin chính xác 100%”, ông Chung nói thêm.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội cũng cho rằng, đề xuất này nằm trong thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Công an giống như Luật Căn cước công dân. Tức là Luật Tổ chức chính quyền địa phương thì việc tổ chức quản lý dân cư thuộc thẩm quyền chia sẻ Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố.

“Việc đề xuất thu phí cơ sở dữ liệu dân cư cũng chỉ nhằm mục đích hoàn tiền cho chi phí phần mềm, trả cho việc thuê đường truyền và các chi phí vận hành kèm theo thôi”, ông Chung cho hay.

Điều 10 luật Căn cước công dân (có hiệu lực từ 1/1/2016) quy định, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là tài sản quốc gia, được nhà nước bảo vệ theo quy định của pháp luật về bảo vệ công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia.

Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là cơ sở dữ liệu dùng chung, do Bộ Công an quản lý.

Cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu chuyên ngành, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội được khai thác thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thuộc phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình; công dân được khai thác thông tin của mình.

Các tổ chức và cá nhân thuộc 2 trường hợp trên có nhu cầu khai thác thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phải được sự đồng ý của cơ quan quản lý quy định của pháp luật.

Nghị định 137/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật căn cước công dân, tại Điều 11 nêu rõ, việc sử dụng thông tin về công dân trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phải bảo đảm bí mật nhà nước, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư của công dân.

Cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội chỉ được sử dụng thông tin về công dân trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao hoặc giải quyết thủ tục hành chính.

Xe khách bốc cháy ngùn ngụt khi đang lưu thông trên đường