Chuyện chưa kể về hành trình hồi sinh phong độ cho những người hùng thể thao Việt Nam

Những “trận quyết đấu” thầm lặng

Trong trận chung kết AFF Cup đầu năm 2025, tiền đạo trụ cột Nguyễn Xuân Son gục xuống sân với cẳng chân gãy gập. Với một người bình thường, đó là chấn thương nghiêm trọng. Nhưng với một vận động viên đỉnh cao, đó có thể đồng nghĩa với dấu chấm hết sự nghiệp.

Trong khoảnh khắc người hâm mộ cả nước nín thở, BSCKII Vũ Tú Nam - Trưởng khoa Phẫu thuật Nội soi khớp & Y học thể thao, Bệnh viện ĐKQT Vinmec Times City (Hà Nội) - cùng ê-kíp bước vào “trận quyết đấu” thầm lặng, quyết tâm hồi sinh sự nghiệp cho cầu thủ.

Những ngày đầu sau chấn thương là chuỗi giờ căng thẳng: vừa đánh giá tổn thương, vừa xây dựng kế hoạch phẫu thuật, đồng thời phối hợp đa chuyên ngành từ gây mê - giảm đau, phục hồi chức năng, dinh dưỡng đến tim mạch - hô hấp. Mỗi khâu đều gắn với một câu hỏi: liệu Xuân Son có thể trở lại sân cỏ?

8 tháng sau, câu trả lời đã đến. Cầu thủ ấy đã có thể quay trở lại tập luyện với bóng. “Áp lực rất lớn, nhưng hạnh phúc khi thấy bệnh nhân hồi phục và tiếp tục cháy hết mình trên sân cỏ thật sự không thể diễn tả”, bác sĩ Nam chia sẻ.

Nếu ca mổ cho Xuân Son là một cuộc đua với thời gian và áp lực thành tích quốc gia, thì một vận động viên ultra-marathon lại để lại cho bác sĩ Nam một ấn tượng khác: sự kiên cường vượt qua giới hạn con người.

Anh từng là gương mặt quen thuộc của những đường chạy 200km, 300km. Nhưng sau chấn thương đầu gối, mỗi bước chạy vượt quá 10-15 km đều là cực hình. “Mỗi bước chạy như có dao cắt vào khớp gối, khiến tôi phải bỏ dở giấc mơ”, vận động viên chia sẻ.

Với một người bình thường, 15km đã là một thành tích. Nhưng với một người từng sống cả thanh xuân trên đường chạy, con số ấy đồng nghĩa với… đánh mất chính mình.

Hiểu được điều đó, bác sĩ Nam lên phác đồ điều trị tiêm khớp kết hợp hướng dẫn phục hồi chức năng và dinh dưỡng cá thể hóa. Chỉ sau 3 tuần, vận động viên đã có thể quay trở lại chinh phục những chặng đường dài, hoàn thành chặng đua hơn 160km.

“Thực lòng, ban đầu tôi cũng không nghĩ anh có thể trở lại ultra-marathon nhanh đến vậy. Nhưng bằng ý chí và liệu pháp phù hợp, anh ấy đã vượt qua những giới hạn của bản thân. Nhìn thấy bệnh nhân chinh phục đam mê là nguồn động lực lớn cho tôi và ê-kíp”, bác sĩ Nam chia sẻ với nụ cười tự hào.

Mô hình điều trị toàn diện, chuẩn quốc tế ngay tại Việt Nam

Hơn bốn năm qua, bác sĩ Nam đã trực tiếp thực hiện gần 1.000 ca phẫu thuật nội soi khớp và hàng nghìn thủ thuật điều trị. Điểm khác biệt không chỉ là kỹ thuật, mà là mô hình điều trị toàn diện, cá thể hóa theo chuẩn quốc tế mà anh cùng đồng nghiệp xây dựng tại Vinmec.

Kinh nghiệm tu nghiệp ở Nhật Bản, Mỹ, Singapore cho anh thấy: y học thể thao không dừng lại ở ca phẫu thuật, mà là hệ thống chăm sóc đồng bộ - từ phòng ngừa, điều trị đến phục hồi. Tại Vinmec, bệnh nhân được xây dựng kế hoạch điều trị, phục hồi cá thể hóa, nhiều chuyên khoa phối hợp để tối ưu kết quả và rút ngắn thời gian hồi phục.

Nhờ đó, nhiều cầu thủ như Nguyễn Văn Toản, Hồ Văn Ý, Lê Văn Xuân, Thái Thị Thảo, Chương Thị Kiều, Nguyễn Thị Vạn, Nguyễn Kim Nhật, Nguyễn Văn Toàn, Nguyễn Quang Hải, Nguyễn Xuân Son… đã trở lại sân cỏ với phong độ tốt nhất. Không ít người bệnh yêu thể thao khác cũng tìm lại đam mê.

Song song với mô hình điều trị toàn diện, bác sĩ Nam còn tiên phong phát triển kỹ thuật “ánh xạ giải phẫu” trong tái tạo dây chằng chéo trước (ACL). Với kỹ thuật này, MRI 3D khớp gối lành được dùng để tạo “bản đồ giải phẫu” riêng cho từng bệnh nhân, trở thành chuẩn mực phục dựng bên tổn thương.

“Cơ thể không bao giờ hoàn toàn đối xứng, nhưng lấy thông số bên lành làm chuẩn giúp chúng tôi phục dựng gần như nguyên bản nhất bên tổn thương”, BS. Nam lý giải. “Nhờ đó, phẫu thuật chính xác hơn, bệnh nhân hồi phục nhanh hơn và giảm nguy cơ tái chấn thương - yếu tố sống còn với vận động viên đỉnh cao.”

Quyết định gắn bó với Vinmec với BS. Nam là một bước ngoặt và cũng là một bệ phóng trong sự nghiệp. Tại đây, anh tìm thấy môi trường chuẩn quốc tế để vừa thực hành phẫu thuật, vừa nghiên cứu, giảng dạy và tiếp cận công nghệ mới.

“Chúng tôi có đầy đủ trang thiết bị và quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn theo chuẩn quốc tế. Sau gần 1.000 ca nội soi khớp, chưa có ca nào nhiễm khuẩn”, anh khẳng định.

Từ Xuân Son, vận động viên ultra-marathon đến hàng nghìn bệnh nhân thể thao khác, Vinmec không chỉ viết tiếp đam mê cho những người tưởng như đã phải khép lại ước mơ, mà còn góp phần đưa y học Việt hội nhập thế giới.