Vắc xin Covid-19 phòng được biến chủng BA.5 không?

Với việc biến chủng mới BA.5 xâm nhập vào Việt Nam, nhiều người đặt ra câu hỏi liệu vắc xin phòng COVID-19 hiện nay có hiệu quả như thế nào?

Trao đổi về vấn đề này, PGS Đỗ Văn Dũng - Trưởng khoa Y tế Công cộng, Trường Đại học Y dược TP.HCM cho biết: "Cũng tương tự như các biến chủng phụ Omicron trước, BA.5 có khả năng né tránh vắc xin một phần. Nhưng vắc xin vẫn giữ được hiệu quả giảm diễn tiến nặng và tử vong đối với BA.5.

Vì vậy người dân cần đi tiêm chủng khi có chỉ định tiêm chủng. Người cao tuổi hoặc người có bệnh nền cần tiêm mũi 4 (mũi nhắc lại lần 2) khi đã qua 4 tháng kể từ lúc tiêm mũi 3".

Biến chủng BA.5 được đánh giá có khả năng lây lan nhanh BA.1 và BA.2 trước đó (Ảnh minh họa)

Theo PGS Đỗ Văn Dũng, hiện nhiều người có suy nghĩ là nếu đã nhiễm Omicron rồi thì sẽ có miễn dịch tốt hơn nên không cần tiêm mũi 4. Điều này không đúng vì các nghiên cứu cho thấy nếu nhiễm Omicronn BA.1 và chưa tiêm chủng thì lượng kháng thể trung hòa tạo ra rất kém.

Nếu đã nhiễm Omicron BA.1 sau khi đã tiêm chủng thì kháng thể sẽ bảo vệ chống lại biến chủng Delta và Omicron BA.1, nhưng kháng thể đã có không bảo vệ với Omicron BA.4 và BA.5. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của tiêm các mũi nhắc lại của vắc xin COVID-19 để đối phó với làn sóng dịch này do BA.5.

"Người dân cần cảnh giác nhưng không nên quá lo lắng với biến chủng phụ này. Và nhớ rằng BA.5 không phải là biến chủng cuối cùng, vì vậy người dân cần tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng chống dịch phù hợp với hoàn cảnh và sinh hoạt, cũng như tiêm chủng vắc xin theo lịch tiêm được ngành y tế khuyến cáo", PGS Đỗ Văn Dũng nhấn mạnh.

Theo TS Vương Ánh Dương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), các bằng chứng khoa học cho đến hiện nay đã chỉ ra rằng hiệu quả bảo vệ của vắc xin để phòng mắc COVID-19 là trên 50%.

Ông Dương dẫn chứng: "Nghiên cứu gần đây do tạp chí y khoa hàng đầu thế giới NEJM công bố cho thấy hiệu quả bảo vệ sau tiêm mũi thứ 4 có thể ghi nhận ở cả 5 cấp độ của bệnh.

Cụ thể, hiệu quả bảo vệ khỏi mắc COVID-19 là 52%; hiệu quả bảo vệ khỏi mắc ở thể nhẹ có triệu chứng là 61%; hiệu quả bảo vệ khỏi nguy cơ nhập viện do mắc COVID-19 là 72%; hiệu quả bảo vệ khỏi mắc COVID-19 ở thể nặng, nguy kịch là 64%; hiệu quả bảo vệ khỏi nguy cơ tử vong do mắc COVID-19 là 76%.

"Vắc xin vẫn là lá chắn bảo vệ để phòng, chống dịch COVID-19 lây lan trong cộng đồng, người dân cần tiêm phòng vắc xin đầy đủ theo khuyến cáo của Bộ Y tế", ông Dương nhấn mạnh.

Các chuyên gia cho rằng, vắc xin vẫn là lá chắn bảo vệ để phòng, chống dịch COVID-19 (Ảnh minh họa)

Với tình hình dịch hiện tại, PGS.TS Trần Đắc Phu - nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), nói thêm: “Chúng ta cần đánh giá đúng nguy cơ, nguy cơ đến đâu đáp ứng đến đó. Tránh hiện tượng đánh giá nguy cơ thấp, ảnh hưởng kết quả chống dịch hoặc ngược lại, đánh giá nguy cơ quá cao gây ra cấm đoán làm ảnh hưởng kinh tế, đời sống”.

PGS.TS Phu cũng cho biết, đến hiện tại, với các biến thể của Omicron vắc xin vẫn là giải pháp hữu hiệu. Ông Phu so sánh 2 đợt dịch (tại miền Nam năm 2021) và đợt dịch gần đây nhất. Trước đó, do chưa có vắc xin, số ca mắc cao gây quá tải y tế, số tử vong cao. Đợt dịch vừa rồi số mắc nhiều, trong đó có trẻ em, người già… nhưng hệ thống y tế không bị quá tải, tử vong thấp, điều đó cho thấy hiệu quả của vắc xin.

“Chúng ta thanh toán được bệnh bại liệt, đậu mùa, giảm được viêm não… là nhờ có vắc xin. Vắc xin phòng chống Covid-19 mặc dù hiệu quả chưa thật cao như các loại vắc xin sởi - tiêm một mũi miễn dịch suốt đời, nhưng nó có bảo vệ, đặc biệt giảm ca mắc nặng, không gây quá tải hệ thống y tế và giảm tử vong”, PGS.TS Trần Đắc Phu khẳng định.

Cũng theo chuyên gia, do vắc xin phòng chống Covid-19 miễn dịch không bền vững, sau một thời gian miễn dịch giảm nên sau tiêm 2 mũi vắc xin (liều cơ bản), người dân nên tiêm mũi bổ sung, mũi nhắc lại để kích thích hệ thống miễn dịch.

-->> Biến chủng BA.5 làm tăng số ca mắc nhưng chưa phải bùng dịch