Thay đổi sóng não như thế nào để đạt được hiệu quả mong muốn?

Vào những thời điểm khác nhau trong ngày, chúng ta trải nghiệm những tần số sóng não khác nhau, đưa ta đến những mức độ khác nhau của ý thức. Ví dụ: Khi đang tỉnh táo, bạn sẽ ở trạng thái sóng não khác với khi đang ngủ.

Để đạt được trạng thái ý thức như mong muốn, bạn có thể thay đổi cấu trúc sóng não. Chẳng hạn, nếu buổi tối bị khó ngủ vì căng thẳng, có thể sử dụng âm nhạc để đồng bộ hóa sóng não sang kiểu tần số phát ra khi đang ngủ.

Có thể dùng thiền định hoặc nhạc sóng não để đưa não bộ chuyển sang những trạng thái mong muốn.

Phương pháp thay đổi sóng não (brainwave entrainment) bao gồm các kỹ thuật đồng bộ hóa tần số sóng não bằng kích thích bên ngoài. Khi tiến hành phương pháp này, tần số sóng não được điều chỉnh tới tần số của âm thanh bên ngoài, tạo ra các loại tần số của các loại sóng não mong muốn như Alpha, Beta, Theta,...

Tuy nhiên, nếu biết cách thiền định, bạn không cần những kích thích bên ngoài này. Trong quá trình thiền, bạn sẽ đạt tới trạng thái bình tĩnh và thư giãn, mà đây chính là trạng thái Alpha của ý thức. Khi thiền càng nhập tâm, bạn sẽ cảm thấy mình càng bình tâm và tập trung hơn nữa, mức sóng não dần đạt tới trạng thái Theta và cuối cùng là Delta.

Bài viết tập trung vào thay đổi sóng não bằng nhạc sóng não.

Nhạc sóng não - cách thay đổi sóng não phổ biến nhất

Cách thay đổi sóng não phổ biến nhất là sử dụng nhạc sóng não. Đây là là loại kích thích âm thanh giúp thay đổi trạng thái đầu óc của bạn, chia thành 2 loại song âm và đơn âm. Cách thức này có thểmang lại hiệu quả tuyệt vời – thường là ngay lập tức – phù hợp với nhiều mục đích khác nhau. Khi nghe nhạc sóng não, nên sử dụng tai nghe để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Nhạc song âm (binaural beats)

Làm sao để con người có thể nghe được âm thanh với tần số thấp hơn 20 Hz? Câu trả lời nằm ở 1 loại âm thanh đặc biệt được gọi là song âm, tạo ra bằng cách chơi nhạc ở 2 tần số khác nhau ở mỗi tai. Não bộ sẽ phát hiện sự khác biệt này và tự chuyển vào một tần số (hay trạng thái) thứ 3.

Cách thức hoạt động của nhạc song âm.

Ví dụ: Nếu bạn sử dụng âm thanh ở 325 Hz tác động vào tai phải, 315 Hz tác động vào tai trái (dùng đài hoặc headphone) thì não bộ sẽ tự động chuyển sang tần số thứ 3 là 10 Hz, là chênh lệch của 2 tần số trên. 10 Hz chính là tần số của sóng não Alpha, loại sóng não mang lại thư giãn nhẹ nhàng, thiền định và tư duy sáng tạo.

Ví dụ nhạc song âm.

Nhạc đơn âm (isochronic tones)

Nhạc đơn âm có tác dụng mãnh liệt hơn song âm. Đơn âm sử dụng âm ở 1 tông duy nhất bật và tắt ở một cấu trúc nhất định. Mỗi tông của mỗi trạng thái sóng não hoàn toàn khác biệt và có khoảng cách ngang bằng với nhau, đủ để tạo ra 1 ấn tượng dài lâu trên não.

Ở nhạc đơn âm, các âm thanh thuộc cùng 1 tông được bật và tắt thông qua những cấu trúc dự đoán được, tạo ra hiệu ứng xung động. Hiệu ứng này cực kỳ hiệu quả trong chữa bệnh.

Về cơ bản, khi nghe đơn âm, não bộ sẽ phải làm việc ít hơn mà vẫn tạo ra hiệu quả giống như khi nghe song âm – tức là đều giúp ta thư thái, tiến vào trạng thái thiền định mạnh mẽ và yên bình hơn, có thể hình dung tốt hơn. Tương tự với song âm, khi nghe đơn âm cũng nên dùng tai nghe. Những người mà nghe nhạc song âm không có kết quả thường khá hợp với nhạc đơn âm.

Ví dụ nhạc đơn âm giúp não chuyển sang trạng thái Delta

Chú ý khi dùng nhạc sóng não

Sử dụng nhạc sóng não hợp lý có thể nâng cao hiệu quả làm việc, tăng sự tập trung, cải thiện óc sáng tạo. Tuy nhiên, nếu dùng bừa bãi (ví dụ nghe nhiều loại nhạc sóng não cùng một lúc) thì loại nhạc này có thể khiến não bộ bị rối loạn. Để hướng tới trạng thái tinh thần thay đổi lâu dài thì phương pháp sử dụng nhạc sóng não chỉ nên là phụ trợ, công cụ chính phải là các phương pháp thiền định truyền thống. Bởi lẽ, thiền có thể biến đổi cấu trúc não bộ theo cách mạnh mẽ và tích cực.

Lam Lan