Nước mắt sau bão

Xã Phong Mỹ, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế từng được biết đến là địa phương trồng cây cao su đầu tiên tại tỉnh này và hiện là thủ phủ cây “vàng trắng” của địa phương khi những năm qua, cây cao su đã trở thành ngành kinh tế chủ lực cho hơn 1.800 hộ dân trên địa bàn.

Tuy nhiên, sau khi bão số 5 (Noul) đổ bộ, chỉ tính thiệt hại cây cao su không kể cây trồng khác, 1.600 hộ dân tại xã Phong Mỹ đã bị thiệt hại nặng nề. Trong đó, đa số các hộ dân bị thiệt hại từ 2 đến 4ha, khoảng 30 hộ thiệt hại từ 10 đến 15ha.

Hàng nghìn ha cao su ở xã Phong Mỹ (Phong Điền) bị đổ gãy sau bão số 5

Hàng trăm héc ta cây xanh đổ gãy

Về Phong Mỹ trong những ngày này, tiếng máy cưa, máy nổ đang rền vang cả một vùng quê vốn dĩ rất yên bình. Cây cao su đang độ lớn được cắt ra thành từng đoạn dài chừng hơn 1m tập kết thành đống. Một lượng lớn gỗ cao su đang được bốc lên xe ô tô tải bán cho các đầu mối thu mua ở tỉnh Quảng Trị.

Bên diện tích cây cao su gãy đổ nằm la liệt, ông Nam (thôn Hưng Thái, xã Phong Mỹ) ngậm ngùi cho biết, gia đình ông có gần 10 héc ta cao su, được trồng từ năm 1995 - 1996 đã thu hoạch 3 đến 4 năm, nhưng bão số 5 ập đến đã làm đổ gãy, tan hoang.

“Hầu hết các hộ trong xã đều bị thiệt hại. Phải tranh thủ cưa cây bán vớt vát được đồng nào hay đồng đó chứ cây cao su bị gãy đỗ nhiều quá, vài ba ngày nữa nhà máy họ không mua xuể”, ông Nam nói.

Người dân đang cưa hạ những gốc cao su bị đổ gãy để bán củi

Đưa chúng tôi đến vườn cao su mới mua lại của một người khác, anh Trần Thanh Ngọc (37 tuổi) chia sẻ, anh không phải là người dân ở địa phương nhưng sang xã Phong Mỹ lập nghiệp gần 1 năm nay. Gia đình anh vay ngân hàng, đầu tư cả vốn liếng gần 700 triệu đồng nhưng chưa thu lại được gì thì đã bị bão làm hư hỏng.

"Số cây cao su bị hư hại nếu bán gỗ tạp cũng chỉ được vài chục nghìn/cây. Số cây trụ lại được đều nghiêng ngả cả, thêm một trận gió lớn nữa sẽ bật gốc chắc cũng cưa bán luôn chứ không để lại làm gì. Vay tiền ngân hàng với mong muốn làm kinh tế thoát nghèo, nhưng giờ rơi vào tình thế này chắc phải bỏ rẫy về lại với ruộng", anh Ngọc than thở.

"Vàng trắng” đem bán củi

Gia đình bà Vân có 11 héc ta cây cao su đang tuổi thu hoạch mủ. Vườn cây này chủ yếu trồng từ năm 1996 - 2003, trong đó có 3 héc ta cây hơn 10 năm mới mua hơn 700 triệu đồng vừa thu hoạch mới được vài đợt nay bị thiệt hại nặng.

Theo bà Vân, người trồng cây cao su đầu tư rất nhiều công sức, sau hơn 7 năm mới bắt đầu khai thác mủ được, nhiều hộ mới khai thác được 1- 2 năm nay bị thiệt hại. Những người tự trồng đỡ thiệt hại hơn còn người bỏ tiền mua lại mới khai thác được 1- 2 năm thì điêu đứng.

Số lượng lớn gỗ cao su được bán cho những đầu mối thu mua ngoài tỉnh Quảng Trị.

Ông Trần Minh Tân – Trưởng thôn Hưng Thái cho biết, mỗi tấn thân cây cao su có kích cỡ như trên chở ra tới nhà máy ở Khu công nghiệp Quán Ngang (tỉnh Quảng Trị) được bán với giá khoảng 1,5 triệu đồng/tấn.

Giá ở nhà máy vẫn bình thường nhưng thực tế có nhiều người họ mua được thì mua không thì thôi. Còn phần củi cây cao su thì bán như lấy tiền công, tiền xe chứ không được mấy tiền.

Loại này chở ra đến Quảng Trị bán được khoảng 520.000 - 550.000 đống/tấn, trong đó tiền công cưa ít nhất 160.000 đồng/tấn, tiền xe chở 230.000 đồng còn lại chỉ khoảng 100.000 đồng/tấn.

Cao su đỗ gãy khiến nhiều hộ gia đình ở xã Phong Mỹ rơi vào tình cảnh lao đao

Cây sao khu khi đứng bán còn được giá, một cây như thế được mấy tạ gỗ, bây giờ gãy đổ có cây chỉ lấy được một vài khúc nên không được mấy tiền.

"Cách đây 1 tháng, có vườn cao su to và đẹp của một người dân trên địa bàn đã được trả giá 400.000 đồng/cây nhưng không bán, bây giờ cũng bị gãy la liệt gần hết rồi”, một người dân cho biết thêm.

Trao đổi với báo Gia đình Việt Nam, ông Nguyễn Hữu Chung – Chủ tịch UBND xã Phong Mỹ cho biết, địa phương từ lâu nay chưa có cơn bão nào gây thiệt hại nặng và nhanh như cơn bão số 5 vừa qua. Hiện ước tính thiệt hại riêng diện tích cao su trên địa bàn là 250 tỷ đồng. Nhanh nhất thì phải khoảng 1 tháng người dân mới có thể bán hết được số cây cao su bị đổ gãy.

Theo ông Chung, trước việc vườn cao su bị đổ gãy, đơn vị đã tham mưu lên huyện khuyến khích người dân trong thời gian tới chuyển đổi sang cây trồng khác hoặc là trồng lại theo mật độ phù hợp nhằm tạo công ăn việc làm và kiếm thêm thu nhập.

“Xã đang thống kê mức độ thiệt hại về cao su của từng hộ dân để có tờ trình xin cấp trên hỗ trợ khắc phục", ông Chung nhấn mạnh.

Nhìn cả rừng “vàng trắng” gãy đổ la liệt đang chờ cưa hạ, người dân nơi đây như đứt từng khúc ruột. Bao nhiêu kỳ vọng tốt đẹp nay bỗng chốc rơi vào cảnh nợ nần.