Năm Kỷ Hợi đi tìm ý nghĩa con heo vàng trong văn hóa dân gian Việt Nam

Heo (lợn) là một loài vật vô cùng thân thiết với con người, xếp thứ 12 trong bộ linh vật 12 con giáp. Trong 12 con giáp, Heo là loài vật được cho là có cuộc sống an nhàn.

Hình tượng con heo vàng có ý nghĩa cầu chúc cuộc sống an nhiên, tự tại, không phải lo nghĩ phiền muộn. Heo còn tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở, gia đình con đàn cháu đống, hạnh phúc trọn vẹn trong cả năm.

Heo gắn bó mật thiết với con người trong đời sống hàng ngày, nhất là đối với các vùng thôn quê. Thời xưa dân ta quan niệm nhà nào muốn giàu có sung túc, tăng gia sản xuất thì phải nuôi heo, chính bởi vậy con heo tượng trưng cho sự no đủ, đầy đặn.

Con Heo là biểu tượng cho sự an nhàn, sung túc

Hình ảnh quen thuộc hàng ngày ta thường bắt gặp đâu đây nơi quê cũ: Đi làm đồng về, người chồng dựng vội cái cày, cái cuốc, với cái ấm tích, cái điếu cày, làm một hơi sảng khoái, trong khi bà vợ tất tả ném vội nắm thóc cho đàn gà, ngó vào chuồng lợn để chuẩn bị một nồi cám thơm phức. Những chú lợn đói ăn ủn ỉn giục giã, cuống quýt trong chuồng. Cả một không gian ấm cúng, quen thuộc tự bao đời. Trong cái nồng ngái của mùi rạ rơm, phảng phất mùi cám lợn trong khói bếp bảng lảng... ta như được sống trọn vẹn trong một không gian an bình nơi quê hương gần gũi.

Bởi gần gũi, gắn bó, thương yêu quá, nên người bình dân đã cho phép hình ảnh những con vật thân quen được hiện hữu trong văn học, thi ca, hội họa và cả trong nền văn hóa cổ thần bí Phương Đông. Heo cũng là một trong số 12 con vật tượng trưng cho chu kỳ 12 năm của Địa Chi trong nhiều tính toán liên quan tới Can-Chi của người Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Triều Tiên...

Còn trong quan niệm văn hóa dân gian Việt Nam, con heo thuộc dòng Âm ôn hòa nhã nhặn. Heo sinh nở đầy đàn nên yếu tố phồn thực được đề cao trong loại tranh dân gian, chúc tụng năm mới gặp nhiều may mắn, con cháu đông vui, phúc lộc đầy nhà.

Tựu trung lại, dù là trong văn hoá dân gian, hay tín ngưỡng phong thuỷ phương Đông, hình ảnh con heo vàng luôn mang lại những ý nghĩa tốt lành và may mắn đến cho chủ nhân. Có lẽ cũng xuất phát từ những đức tình hiền lành, vui vẻ và đáng yêu của chúng trong thực tế, một loài vật nuôi và cũng là bạn thân thiết của con người. Ngoài ra, con heo thường có hình dáng tròn trịa, béo tốt nên tượng trưng cho phúc khí, tài lộc dồi dào.