Đề xuất phụ nữ sinh con thứ hai được nghỉ thai sản 7 tháng

Chia sẻ tại cuộc cung cấp thông tin báo chí về dự thảo Luật Dân số do Bộ Y tế tổ chức sáng 7/11, bà Đặng Quỳnh Thư - Trưởng phòng Quy mô dân số và Kế hoạch hóa gia đình kiêm Trưởng Phòng tổ chức cán bộ, Cục Dân số thông tin, dự luật Dân số xác định việc quyết định thời điểm, số con và khoảng cách sinh là quyền của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân, song Nhà nước khuyến khích duy trì mức sinh thay thế.

Hiện mức sinh trên toàn quốc đang có xu hướng giảm dưới mức sinh thay thế, giảm từ 2,11 con/phụ nữ (năm 2021) xuống 2,01 con/phụ nữ (năm 2022), xuống 1,96 con/phụ nữ (2023), và năm 2024 là 1,91 con/phụ nữ. Đây là mức sinh thấp nhất trong lịch sử và được dự báo là sẽ tiếp tục giảm trong các năm tiếp theo.

Vì thế, mục tiêu duy trì mức sinh thay thế rất quan trọng. Trong Dự thảo Luật Dân số đưa ra nhiều chính sách như phụ nữ sinh con thứ hai được nghỉ thêm một tháng thai sản; nam giới được nghỉ thêm 5 ngày làm việc khi vợ sinh con. Phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi, phụ nữ dân tộc thiểu số và ở địa phương có mức sinh thấp được hỗ trợ tài chính theo chính sách của Nhà nước.

Dự luật cũng bổ sung quy định ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội đối với phụ nữ sinh đủ hai con, hoặc nam giới nuôi hai con mà vợ đã mất.

Bà Thư cho hay thực tế theo quy định hiện hành, phụ nữ đã nằm trong đối tượng ưu tiên mua nhà ở xã hội. Việc bổ sung vào dự thảo Luật Dân số để tăng khả năng tiếp cận cho các gia đình có đủ hai con, cũng là chính sách nhằm khuyến sinh.

"Hiện nay, có thể quỹ nhà ở xã hội còn ít, nhiều đối tượng ưu tiên nhưng vẫn khó tiếp cận. Tuy nhiên trong tương lai, quỹ nhà ở có thể nhiều hơn, khi đưa vào luật sẽ giúp sau này các gia đình sinh đủ hai con vẫn có cơ hội mua, thuê nhà ở xã hội", bà Thư cho hay.

Ngoài ra, các địa phương được giao căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội từng thời kỳ để quy định cụ thể, bảo đảm tính linh hoạt và phù hợp ngân sách. Thêm nữa là chính quyền có thể mở rộng các phúc lợi xã hội cho gia đình sinh đủ hai con như giảm học phí, ưu tiên dịch vụ giữ trẻ, hỗ trợ giáo dục mầm non.

"Các chính sách này nhằm khuyến sinh, giúp gia đình, vợ chồng, cá nhân có hai con sớm an cư, giảm bớt gánh nặng tài chính, tập trung cho việc chăm sóc, nuôi dạy con cái", BS Thư nói.

Đại diện Cục Dân số cũng cho hay mục đích ban hành luật nhằm tạo cơ sở pháp lý thống nhất, đồng bộ để góp phần thể chế hóa chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng về dân số và khắc phục các hạn chế, tồn tại; đáp ứng yêu cầu công tác dân số phát triển trong tình hình mới.

"Giải pháp thực hiện chính sách này đã được rà soát, đảm bảo tính quy phạm khả thi, thống nhất với pháp luật hiện hành, tạo hành lang pháp lý đồng bộ để duy trì vững chắc mức sinh thay thế", BS Thư nói.

Tuy nhiên, giải pháp này cũng có một số tác động tiêu cực nhưng không đáng kể cần sửa đổi, bổ sung một số khoản của Bộ luật Lao động, Luật Bảo hiềm, Luật Nhà ở, để đảm bảo sự đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Đối với tác động về kinh tế - xã hội, thực hiện chính sách này sẽ khuyến khích cá nhân, cặp vợ chồng sinh đủ 2 con, đảm bảo mức sinh thay thế trên cả nước, tránh tình trạng già hoá dân số nhanh, giảm thiểu mức sinh để có nguồn lực phát triển bền vững, cũng là để ổn định lực lượng lao động, quy mô dân số và tác động tích cực đến chất lượng nguồn nhân lực.

BS Thư cho hay, duy trì mức sinh thay thế đặt ra mục tiêu hết sức nhân văn là khắc phục được chênh lệch mức sinh giữa các vùng, giảm thiểu về chênh lệch kinh tế - xã hội giữa các vùng.

Người dân được thụ hưởng chính sách, hỗ trợ phần phần nào giảm gánh nặng về chi phí sinh con và nuôi con, cũng khắc phục được tình trạng nhiều cặp vợ chồng không sinh đủ 2 con như hiện nay.