Có nên dạy trẻ học chữ và số sớm?

Xét về mặt phát triển ngôn ngữ - số học, trẻ cần có 3 yếu tố phát triển song song: 1. Phát triển về nhận thức và cảm xúc, 2. Phát triển về trí tuệ, 3. Phát triển nhận thức về ngôn ngữ -con số.

Nếu thiếu 1 trong 3 yếu tố thì việc nhận dạng mặt chữ-con số chỉ nằm ở tính chất tạm thời, không có điều kiện để trở thành kỹ năng cho bé. Não bộ cần có các liên kết để tạo "điều để nhớ", việc lập lại " điều để nhớ" này nhiều lần sẽ tạo thành kỹ năng, những kỹ năng tạo thành trí tuệ.

VD: Không bao giờ 1 đứa trẻ chỉ nhìn/nghe 1 lần có thể biết hình con mèo, gọi là "con mèo" Nếu bé lặp lại được ngay khi được dạy thì gọi là "lặp lại từ mẹ nói", nhưng để "đọc ngữ âm của từ "mèo" là chưa và cần 1 vài mối nối liên kết khác. Mối nối liên kết này cần: Hình ảnh, màu sắc, chạm lông mèo (nếu có), lâu lâu thấy con mèo mẹ lại gọi con mèo (bé nghe lặp lại) và còn nhiều liên kết ngẫu nhiên.

Các liên kết này chỉ có thể được nối khi hội đủ 2 yếu tố kể trên là cảm xúc và trí tuệ:

*Cảm xúc là lúc bé tiếp cận nó có vui và thích thú, việc học chữ có phải trò chơi hay là 1 điều bắt buộc nhàm chán.

*Trí tuệ thể hiện ở việc trẻ có tham gia vào trò chơi/việc dạy của bạn không: VD. Khi đọc sách, bé có cố chạm trang sách không, có cố chỉ trỏ và nói bập bẹ gì không, hoặc có cố giành lật trang không? Nếu có, đó là thể hiện bé phát triển trí tuệ. Nếu không, bạn cần phải khuyến khích cho bé cơ hội tham gia vào hoạt động của bạn.

Do đó, hai yếu tố này sẽ kết hợp các liên kết cần có trong yếu tố ngôn ngữ-con số để tạo nên trí thông minh và học hỏi của trẻ.

Việc học chữ-số sớm có liên quan gì đến 3 yếu tố trên? Trên thực tế, điều này không chỉ liên quan, mà nói cách khác đó là lý thuyết để não bộ của trẻ hoạt động.

Có nên dạy trẻ học chữ và số sớm?

Nếu áp dụng thì phải làm tốt và đúng khoa học não bộ dù bất cứ phương pháp học nào. Nếu không áp dụng đúng khoa học thì không nên làm vì sẽ không mang lại lợi ích lâu dài cho não bộ. Về những tác hại về việc học từ-số sớm thì chưa thấy, nhưng nếu việc dạy này gây áp lực và ảnh hưởng không gian vui chơi của trẻ là sẽ chắc chắn mang ảnh hưởng không tốt đến trẻ.

Độ tuổi thích hợp để trẻ học chữ và số sớm

Theo Gs. Smith P.K, tác giả quyển sách Understanding children's development, đã nói về sự phát triển trí tuệ theo độ tuổi, và so sánh với cảm xúc và nhận thức ngôn ngữ. 18 tháng tuổi là độ tuổi bắt đầu có đủ giao thoa 3 yếu tố kể trên ở mức tương đối. Trước 17 tháng tuổi, trẻ vẫn đang học về không gian khi thả rơi vật (thuật ngữ gọi là casting), tìm kiếm đồ chơi ở góc thường nhìn thấy (chỉ ban đầu có sự liên kết) và nhận dạng vật thể giống nhau hoặc chỉ biết 2 người có nét giống nhau (quần áo, nét mặt, kiểu tóc) trong 6 mét. Từ 18 tháng tuổi, trẻ có khả năng tham gia vào hoạt động nào đó và phát triển nhận thức vui thích khi tham gia.

* Từ 18 tháng - hết 24 tháng: Đừng quá 200 từ trước 2 tuổi

Cố gắng ghép 1-2 từ trong 1 câu

Đếm 1-10, đừng quá 20

Phép cộng 1-5

Màu sắc 3-5 màu

* Từ 3-5 tuổi: Đừng quá 5000 từ trước 5 tuổi

Ghép 2-3 từ trong câu

Chỉ bé phân biệt câu hỏi: tại sao, cái gì, bao nhiêu, nơi đâu để diễn tả ý bé muốn làm.

Đếm 1-20, không quá 100

Phép cộng 1-20, phép trừ 1-10

Màu sắc không giới hạn, có thể dạy thêm màu kết hợp trong lúc chơi vẽ tranh.