Cháy quán Karaoke ở Bình Dương: Xử lý trách nhiệm thế nào?

Cơ quan cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Bình Dương đã ra quyết định khởi tố vụ án "Vi phạm về quy định phòng cháy chữa cháy" theo điều 313, Bộ luật Hình sự đối với vụ cháy xảy ra tại cơ sở Karaoke An Phú (thuộc phường An Phú, TP.Thuận An, tỉnh Bình Dương).

Trước đó, khoảng 0h15 ngày 06/9/2022, đã xảy ra vụ hỏa hoạn tại cơ sở kinh doanh Karaoke An Phú khiến 32 người tử vong và 17 người bị thương. Cơ sở Karaoke An Phú do ông Lê Anh Xuân (SN 1980, HKTT: phường An Phú, thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương, chỗ ở hiện tại Thành phố Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh) làm chủ. Cơ sở Karaoke An Phú được thiết kế, xây dựng gồm có 03 tầng với khoảng 30 phòng hát và hoạt động từ năm 2016 cho đến nay.

Lực lượng chức năng điều động xe cứu hoả và xe cứu thương tới hiện trường để dập lửa và giải cứu những người bị mắc kẹt.

Nhìn nhận vụ việc dưới góc độ pháp lý, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) nhận định, đây là vụ hỏa hoạn gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng vì có rất nhiều người thiệt mạng, nhiều người bị thương, thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, gây mất an toàn cho những gia đình xung quanh.

Theo quy định của pháp luật thì kinh doanh Karaoke, vũ trường là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Cơ sở kinh doanh phải có đủ điều kiện đảm bảo an ninh trật tự, an toàn về phòng cháy chữa cháy thì mới được phép hoạt động.

Tại Nghị định 54/2019/NĐ-CP quy định về điều kiện kinh doanh karaoke, vũ trường thì doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh chỉ được kinh doanh dịch vụ karaoke, dịch vụ vũ trường sau khi được cấp Giấy phép đủ điều kiện kinh doanh và bảo đảm các điều kiện theo quy định của Nghị định này cũng như các quy định của pháp luật khác có liên quan.

Vụ cháy gây hậu quả chết người là vụ việc nghiêm trọng, nếu chết nhiều người là rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng. Cơ quan chức năng sẽ làm rõ nguyên nhân của vụ cháy, trong trường hợp có căn cứ cho thấy người quản lý cơ sở kinh doanh đã vi phạm quy định của pháp luật thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự về tội "Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy" hoặc tội "Vô ý làm chết người" tùy theo lỗi vi phạm.

Theo Luật sư Đặng Văn Cường, trường hợp kết quả xác minh của cơ quan điều tra cho thấy nguyên nhân vụ cháy là do cơ sở kinh doanh đã không tuân thủ quy định về phòng cháy chữa cháy, không đủ điều kiện đảm bảo an toàn về phòng cháy chữa cháy dẫn đến chập điện hoặc có những nguyên nhân khách quan khác dẫn đến vụ cháy xảy ra thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự về tội "Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy" để tiến hành điều tra đối với những sai phạm của tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật.

Chủ cơ sở kinh doanh, người trực tiếp quản lý hoạt động kinh doanh của cơ sở này phải chịu trách nhiệm đối với những thiệt hại đã gây ra đối với những nạn nhân trong vụ cháy.

Vụ cháy quán Karaoke An Phú gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khi làm 32 người chết.

Trong trường hợp có căn cứ cho thấy đã có người cố ý "phóng hỏa" để gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án "Giết người" theo quy định tại Điều 123 (BLHS 2015) với tình tiết là giết nhiều người và hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình.

"Tình huống này cũng không loại trừ, bởi vậy cơ quan điều tra sẽ làm rõ nguyên nhân của vụ cháy là khách quan hay chủ quan, lỗi vô ý hay cố ý. Nếu có lỗi cố ý gây ra vụ cháy thì sẽ khởi tố vụ án hình sự về tội Giết người. Nếu có lỗi vô ý gây ra vụ cháy thì khởi tố về tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy hoặc tội vô ý làm chết người theo quy định của Bộ luật Hình sự.", TS.LS Đặng Văn Cường phân tích.

Cũng theo luật sư Cường, trường hợp doanh nghiệp có giấy phép đầy đủ theo quy định thì cơ quan chức năng cũng sẽ làm rõ việc cấp phép có đúng pháp luật hay không, thiết kế phòng cháy, thiết kế kiến trúc của ngôi nhà, các điều kiện đảm bảo để cấp giấy phép có đầy đủ theo quy định của pháp luật hay không.

Nếu có căn cứ cho thấy việc cấp giấy phép không đúng pháp luật, cơ sở không đủ điều kiện cấp giấy phép nhưng vẫn được cấp giấy phép thì cơ quan, tổ chức giấy phép cấp giấy phép phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Trong đó không loại trừ tình huống có thể khởi tố vụ án hình sự về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" hoặc tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Trường hợp cấp giấy phép đúng quy định nhưng khi tổ chức hoạt động không tuân thủ quy định của giấy phép, không đảm bảo các điều kiện an toàn trong quá trình hoạt động, đặc biệt là điều kiện về hệ thống thiết bị phòng cháy; điều kiện về con người được tập huấn về phòng cháy; điều kiện về nguồn nước chữa cháy; điều kiện về đảm bảo an toàn các nguồn điện, nguồn lấy lửa, chống sét dẫn đến cháy nổ thì sẽ xử lý hình sự người quản lý kinh doanh ở đây về tội "Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy".

Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng sẽ làm rõ trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp này đơn vị được phân công trách nhiệm quản lý điều kiện kinh doanh có tiến hành thanh tra, kiểm tra theo quy định hay không.

Theo chuyên gia pháp lý này, trong trường hợp kết quả điều tra, xác minh cho thấy đã có hành vi thiếu kiểm tra, giám sát, buông lỏng hoặc bao che cho sai phạm về phòng cháy dẫn đến hậu quả cháy nổ thì cũng có thể khởi tố vụ án hình sự về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" để xử lý theo quy định của pháp luật.