Chắc chỉ còn …giả cầy là thật

Một anh bạn của tôi đã nói như vậy khi chứng kiến vụ bình cứu hỏa bị làm giả vừa bị cơ quan công an khởi tố. Đến bình cứu hỏa, một dụng cụ sát kề lằn ranh sinh tử cũng giả thì liệu còn thứ gì người ta không dám làm giả?

Quê tôi cách đây mấy chục năm có câu chuyện, tuy là “ngụ ngôn, dân gian” nhưng cũng chứa một phần sự thật. Đó là chuyện vỏ cây sa mộc (phi lao), và bạch đàn được bóc tách, phơi khô, tẩm ướp hương liệu rồi “hô biến” thành quế, một lại dược liệu quý vừa có thể chữa bệnh vừa có thể sử dụng làm gia vị, mỹ phẩm…Sản phẩm được “marketing truyền miệng" khắp nơi, người dân ở những vùng không có cây quế, chưa nhìn thấy cây quế bao giờ dễ dàng bị lừa nên vừa nhấm nháp vị quế rởm vừa ngân nga câu ca: “Em như cây quế giữa rừng/Thơm cay ai biết, ngát lừng ai hay”.

Sau quế giả, đến lượt rượu bia rởm. Đó là bia “Chòm Tre” và rượu “vừa đi vừa nấu”. Chuyện thế này: Hồi đó, khi bia còn là mặt hàng rất hiếm bởi cả nguồn sản xuất và thương mại đều bị hạn chế thì ở xóm Chòm Tre, bia vẫn chảy tràn khắp quán xá. Giỗ chạp, nhà ai nhà nấy vẫn có thể cụng ly giá rẻ. Không hiểu bằng cách gì, cái mùi “khai khai” vẫn tung bọt trắng xóa trên cốc, vẫn tem nhãn xanh xanh, đỏ đỏ như thường. Thế nên dân gian mới chế ra câu hỏi của chủ quán hỏi khác, mà nếu bây giờ thì gọi là viral của giới trẻ: “Các bác uống bia gì để nhà cháu còn dán nhãn?”.

Rồi thì rượu giả. Thứ rượu không cần men, không cần gạo, không cần quy trình ủ, chưng cất vẫn thành rượu. Người ta gọi vui nhưng nghe đắng cả cổ họng, ấy là loại rượu “vừa đi vừa nấu” – rượu pha cồn.

Tức là người bán rượu chỉ cần một lượng cồn công nghiệp pha với nước lã bằng phương pháp "thủ công nguyên thủy", theo tỷ lệ "một cồn bốn nước" thế là thành rượu. Thứ đồ uống rất sốc, có thể phá nát thành tá tràng, dạ dày, gan ruột, phèo phổi trong chốc lát, tỉnh rượu vẫn như bị mê sảng, đầu đau như búa bổ. Ấy vậy mà một thời, biết là cồn pha nước lã, thị trường vẫn tiêu thụ đều đều. Dân gian quê tôi minh họa rượu cồn bằng một câu chuyện cười ra nước mắt. Chuyện rằng, có một bà chuyên nấu rượu pha cồn đi bán hàng lúc đã vãn chợ nhưng còn nhiều người mua. Không kịp chạy về giếng nhà múc nước lã, vội quá, bà ta tiện tay múc nước ao pha với cồn. Vì thế khi rượu rót ra chai cho khách, bèo hoa râu nổi lấm tấm. Người ta bèn đó là thứ rượu “bèo” có thể vừa đi đường vừa …nấu là vì thế.

Bây giờ, lợi dụng công nghệ tiên tiến, việc sản xuất, kinh doanh hàng giả ngày càng tinh vi. Không biết có bao nhiều mặt hàng từng bị làm giả. Từ đường sữa, bánh kẹo, quần áo, phấn son đến xăng dầu, thuốc thang cũng giả. Rồi bằng cấp giả, kiến thức giả, thương binh giả, bệnh án giả, từ thiện giả hay đến cả…nghèo cũng giả để xà xẻo ngân sách hỗ trợ. Tất cả những thứ tôi liệt kê ở trên chưa đủ, chưa hết và hoàn toàn không còn là chuyện …dân gian có nhiều dị bản mà là sự thật, là chính bản. Thứ duy nhất, như cách giễu nhại của ông bạn tôi, đó là chỉ món giả cầy là thật. Bởi trên đời chẳng có ai lại đi dùng thịt chó nấu giả cầy bao giờ.