Vì sao động đất gây đổ nhà, làm gì để được an toàn?

India Today dẫn thông tin từ Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) cho biết, trận động đất mạnh 7,7 richter độ xảy ra ở Myanmar lúc 12h50 ngày 28/3 (13h20 giờ Hà Nội) với tâm chấn nằm gần Sagaing, chỉ cách thành phố 16 km về phía Tây bắc. Độ sâu của động đất được ghi nhận ở mức 10 km và rung chấn có thể cảm nhận rõ ở xa tới Bangkok, Thái Lan, khiến nhiều cư dân vội vã chạy ra đường trong cơn hoảng loạn. Nhà cửa rung lắc, nhiều bể bơi tràn nước.

Chính quyền quân sự Myanmar đã ban bố tình trạng khẩn cấp ở 6 vùng và kêu gọi cộng đồng quốc tế giúp đỡ. Giới chuyên gia cảnh báo khả năng thiệt hại rất cao do có nhiều khu dân cư đông đúc dọc đường đứt gãy,

Vì sao sóng động đất khiến các tòa nhà sụp đổ?

Nguyên nhân chính gây ra thiệt hại cho công trình xây dựng do động đất là hiện tượng cộng hưởng.

Hiện tượng cộng hưởng có nghĩa là sự rung động của một vật thể sẽ gây ra sự rung động của vật thể khác. Tần số rung động của hai vật càng gần nhau thì biên độ rung động do cộng hưởng tạo ra càng lớn. Đồng thời, cộng hưởng có tác dụng tích lũy. Khi điện trở nhỏ, sự cộng hưởng liên tục sẽ làm cho biên độ dao động ngày càng lớn hơn.

Một cây sào mỏng chưa chắc đã gãy nếu chỉ cần vung mạnh một lần. Tuy nhiên, nếu chúng ta lắc cực theo định kỳ, biên độ dao động của cực sẽ tăng lên. Sự thay đổi này đặc biệt đáng chú ý khi tần số dao động gần với tần số tự nhiên của chính cực.

Hầu hết thời gian, bề mặt Trái Đất không di chuyển mạnh. Nhưng khi động đất xảy ra, "bàn" trái đất sẽ rung chuyển dữ dội, và các "khối xây dựng" trên bàn cũng sẽ rung chuyển qua lại. Khi tần suất rung lắc gần với tần suất rung lắc tự nhiên của công trình và lực động đất cực lớn thì tần suất rung lắc của công trình sẽ ngày càng lớn và cuối cùng dẫn đến sụp đổ.

Cần làm gì khi xảy ra động đất?

Nếu đang ở trong nhà khi xảy ra động đất, bạn nên chọn một vị trí tương đối an toàn để tránh bị sốc chẳng hạn như trốn dưới gầm giường trong phòng ngủ, trong phòng tắm hoặc dưới các đồ nội thất chắc chắn khác. Đồng thời, che miệng và mũi bằng khăn hoặc quần áo để tránh hít phải khói và bụi.

Tránh các vật thể không ổn định dễ đổ sập có thể dễ dàng rơi xuống phía trên cơ thể, đồng thời mở rộng và ổn định không gian sống của bạn. Sử dụng gạch, củi và những thứ khác để chống đỡ đống đổ nát nhằm ngăn chặn môi trường tiếp tục xấu đi sau các cơn dư chấn.

Nếu bạn không thể tìm được lối thoát khỏi nguy hiểm, hãy cố gắng tiết kiệm sức và sử dụng đá để đập vào các vật thể có thể phát ra âm thanh để gửi tín hiệu cấp cứu.

Nếu đang ở ngoài trời khi xảy ra động đất nên cố gắng ẩn náu ở nơi thoáng đãng và tránh xa các vật thể nguy hiểm như nhà cao tầng và cây cối. Nếu đang lái xe, cần dừng xe bên lề đường, không ra khỏi xe cho đến khi động đất dừng lại. Với những người dân ở vùng đồi núi, cần tránh xa chỗ dốc đứng, quả đồi nghiêng vì chỗ đó có thể bị lở đất .

Nếu đang ở trong một tòa nhà cao tầng khi xảy ra động đất và không có thời gian để xuống cầu thang, bạn nên thực hiện các biện pháp sau: mở cửa để dễ dàng thoát ra ngoài sau trận động đất; tắt công tắc nguồn và van gas để tránh thảm họa thứ cấp do động đất gây ra; không được đi thang máy hoặc nhảy ra khỏi tòa nhà để thoát thân.

Nếu không may động đất xảy ra khi đang ở trong thang máy, bạn cần nằm xuống sàn, bảo vệ đầu bằng tay, đợi cho đến khi thang máy bắt đầu làm việc trở lại, ra khỏi thang máy ở tầng tiếp theo và sử dụng cầu thang bộ.

Sau động đất, người dân cần tránh xa các bức tường bằng gạch vì chúng có thể bị suy yếu và có thể lật đổ trong các đợt dư chấn. Không bao giờ chạm vào đường dây điện bị rơi hoặc bất kỳ vật thể nào tiếp xúc với chúng. Nếu bị kẹt trong đống đổ nát, cần gõ vào vật cứng để báo vị trí của mình cho cứu hộ…