Bảo vệ luận án tiến sĩ về “Hành vi nịnh trong tiếng Việt”

Ngày 07/8/2015, dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Phạm Hùng Việt và PGS.TS. Cầm Tú Tài, tại Hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấp Học viện, số 477 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội, NCS Nguyễn Thị Thanh Huệ đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ Ngôn ngữ học với đề tài: “Hành vi nịnh trong tiếng Việt”; chuyên ngành: Ngôn ngữ học; Mã số: 62 22 02 40.

Nịnh là hành vi ngôn ngữ xuất hiện thường xuyên, phổ biến trong giao tiếp xã hội. Đây là một hành vi ngôn ngữ thuộc nhóm hành vi biểu lộ, và là một hành vi rất đặc biệt, vì muốn thực hiện nó phải có những điều kiện nhất định, trong những tình huống giao tiếp nhất định. Để nhận biết hành vi nịnh cần căn cứ vào cả phương tiện phi ngôn ngữ (như cử chỉ, điệu bộ, tư thế, vẻ mặt, ánh mắt...) và phương tiện ngôn ngữ, bao gồm các yếu tố kèm lời (như giọng điệu, ngữ điệu, cường độ, trường độ...) và các yếu tố tại lời (như từ xưng hô, tiểu từ tình thái, các hành vi mượn lời...).

GS.TS. Nguyễn Văn Hiệp thay mặt Học viện Khoa học xã hội tặng hoa chúc mừng NCS Nguyễn Thị Thanh Huệ

Việc nghiên cứu các phương tiện ngôn ngữ thực hiện hành vi nịnh và sự chi phối của các nhân tố xã hội đến việc sử dụng hành vi nịnh là một vấn đề cần thiết. Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn chưa có một công trình riêng biệt nghiên cứu một cách hệ thống về hành vi nịnh. Vì vậy, đề tài nghiên cứu Hành vi nịnh trong tiếng Việt có ý nghĩa cả về mặt lý luận và thực tiễn.

Mục đích nghiên cứu của luận án là nghiên cứu hành vi nịnh trong tiếng Việt để góp phần minh chứng cho lí thuyết của Ngữ dụng học về hành vi ngôn ngữ và làm rõ bản chất của hành vi nịnh trong tiếng Việt từ các phương diện: khái niệm, tiêu chí nhận diện, các phương tiện ngôn ngữ thực hiện và sự chi phối của các nhân tố xã hội đến việc sử dụng hành vi nịnh.

Luận án đã xây dựng khái niệm hành vi nịnh; xác định vị trí và chức năng của hành vi ngôn ngữ nịnh, xác định tiêu chí nhận diện hành vi nịnh trong tiếng Việt để từ đó phân biệt hành vi nịnh với các hành vi ngôn ngữ gần gũi với nó (như hành vi khen); tìm hiểu các phương tiện ngôn ngữ được sử dụng để thực hiện hành vi nịnh; tiến hành khảo sát chủ đề nịnh của một số cặp vai giao tiếp tiêu biểu như vai giao tiếp xét từ góc độ giới, vai giao tiếp xét từ góc độ quan hệ xã hội, vai giao tiếp xét từ góc độ quan hệ gia đình.Đối tượng nghiên cứu của luận án là hành vi nịnh trong tiếng Việt.

Luận án chỉ tập trung nghiên cứu hành vi nịnh ở mặt ngôn ngữ và khảo sát hành vi nịnh trên các phương diện: các phương tiện ngôn ngữ thực hiện hành vi nịnh; nội dung nịnh nhìn từ góc độ vai giao tiếp. Ngữ liệu nghiên cứu của luận án là 1028 phát ngôn được xem là biểu hiện của hành vi nịnh trong tiếng Việt. Các ngữ liệu này được thu thập từ các nguồn: Kênh văn bản; Kênh truyền hình và Hội thoại thực tế.

Luận án được đánh giá là có một số đóng góp về mặt lý luận và thực tiễn. Về mặt lí luận, luận án góp phần củng cố lí thuyết về hành vi ngôn ngữ và lí thuyết hội thoại. Trên cơ sở lí thuyết chung đó, luận án đã nghiên cứu và làm rõ hơn bản chất của hành vi ngôn ngữ nịnh trong tiếng Việt. Về mặt thực tiễn, kết quả luận án có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo phục vụ công tác giảng dạy và học tập về hành vi ngôn ngữ cho người Việt và người nước ngoài học tiếng Việt.

Luận án đã được Hội đồng bỏ phiếu thông qua với 7/7 phiếu tán thành.

Theo Gass.edu