Mùa hè đến cũng là lúc các hoạt động du lịch trong nước sôi động trở lại sau 2 năm tạm lắng vì dịch bệnh. Với lợi thế bờ biển trải dài, các bãi biển đẹp nổi tiếng, du lịch biển ở Việt Nam luôn hút khách nhiều nhất.
Du lịch là nghỉ ngơi, thư giãn nhưng bên cạnh đó, yếu tố an toàn cũng phải được đặt lên hàng đầu. Tuy nhiên, du lịch biển cũng ẩn chứa nhiều nguy hiểm, không phải ai cũng nắm vững được các kỹ năng sinh tồn khi không may gặp dòng chảy xa bờ - một trong những mối nguy hiểm hàng đầu trên bờ biển, gây ra nhiều vụ tai nạn thương tâm.
Theo thống kê, dòng chảy xa bờ là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các vụ tai nạn đuối nước trên biển (Ảnh minh họa)
Dòng chảy xa bờ nguy hiểm đến mức độ nào?
Dòng chảy xa bờ (Rip) được coi như là một trong những nguyên nhân tiêu biểu của việc chết đuối khi tắm biển. Nó được ví như một dòng chảy cực mạnh, kéo mọi vật rơi vào nó ra thẳng giữ biển khơi.
TS Nguyễn Bá Xuân - Nguyên cán bộ Viện Hải dương học Nha Trang cho rằng, dòng chảy xa bờ không phải là một hiện tượng thiên nhiên bí ẩn, mà thực chất đó là một bộ phận đặc biệt của hệ dòng chảy tổng cộng xảy ra ở khu cực gần bờ trong vùng sóng đổ.
Đó là một luồng nước mạnh chảy theo hướng vuông từ bờ ra biển, tuy với kích thước rất nhỏ, nhưng tốc độ có thể đạt cực đại tới 2 m/s. Với vận tốc này, trong khoảng thời gian 1 phút, dòng chảy có thể cuốn trôi người tắm biển ra xa khoảng 120m. Khi đó, hầu như không ai có khả năng bơi ngược nó để vào bờ.
Do có kích thước của dạng hoàn lưu tế bào, nên dòng Rip rất nhạy cảm với sự biến đổi của thời tiết. Bởi thời tiết thay đổi thì trường gió biến đổi, hướng gió thay đổi thì sóng vào bờ thay đổi, xói lở bờ biển thay đổi, từ đó hình thành các dòng Rip. So với sóng biển thì dòng Rip chỉ nhỏ như các tế bào, nên rất khó nhận diện.
Dòng Rip có bề rộng dọc bờ từ 3 - 30m và chiều dài ra biển từ 100 - 150m. Với sự tồn tại của dòng Rip chảy xoáy ở các bãi tắm, người tắm biển nếu chủ quan, không hiểu biết và không nắm được cách phòng tránh thì rất nguy hiểm và dễ bị chết đuối khi bị rơi vào dòng Rip.
Dòng chảy xa bờ cực mạnh, kéo mọi vật rơi vào nó ra thẳng giữa biển khơi (Ảnh minh họa)
Nhận diện dòng chảy nguy hiểm
Theo TS Nguyễn Bá Xuân, dòng chảy xa bờ xảy ra tại các bãi biển do có các yếu tố cấu thành tạo khác nhau, nên vị trí, thời gian và chu kỳ xuất hiện rất khác nhau.
Tại một số bãi biển, dòng chảy xa bờ có thể tồn tại quanh năm, tồn tại theo mùa, theo tháng, ngày, giờ và phút. Tuy nhiên đại bộ phận các dòng rút xa bờ đều có thời gian sống rất ngắn, trung bình vào khoảng vài phút. Và dòng chảy xa bờ có thể xuất hiện ở bất cứ vùng biển nào, đặc biệt là những vùng biển có cấu trúc địa hình đáy ít ổn định.
Dòng Rip thường tồn tại chủ yếu ở những vùng biển có sự tồn tại của các đỉnh nhọn địa hình cố định nhô ra biển, như trên đầu và bên cạnh các bờ kè, đê chắn sóng, cầu cảng và các công trình nhân tạo khác xây sát bờ biển.
Dòng Rip xảy ra tại các bãi biển không phải khi nào chúng ta cũng có thể phân biệt được, vì nó là một hiện tượng thủy thạch động lực học biến đổi rất phức tạp, nên rất khó có thể dự báo trong mọi thời điểm và tại mọi nơi của các bãi tắm. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp chúng ta có thể dễ dàng nhận biết sự tồn tại của các dòng Rip tại các bãi biển.
Bằng mắt thường hoặc ảnh kỹ thuật số, máy quay camera, chúng ta có thể nhận thấy dòng Rip xuất hiện trên nền chung tương đối đồng nhất của nước biển tại các bãi tắm, nơi các dòng Rip xuất hiện thường để lại những dấu vết khác biệt có thể dễ nhận biết.
Vị chuyên gia khuyến cáo, du khách tắm biển hoặc những người làm những công việc ven biển cần quan sát và nhận biết những dấu hiệu như vậy để đề phòng dòng Rip, đặc biệt đối với những người không biết bơi, bơi yếu hoặc trẻ em chơi đùa trên bãi biển thiếu sự theo dõi của những người lớn.
Người tắm biển cũng có thể tự bản thân mình nhận biết dòng Rip tác động ở khu vực mình đang tắm, thông qua dấu hiệu sụt lún dần dần của cát dưới chân chỗ mình đang đứng. Tức là khi bạn đang đứng ở khu vực mình đang tắm, nếu bạn nhận thấy cát nằm dưới chân mình từ sụt lún xuống rất nhanh, điều này có nghĩa là bạn đang bị tác động của hiện tượng dòng Rip.
"Khi dòng Rip hoạt động mạnh, dòng sẽ cuốn nước cùng với cát biển ở khu vực gần bờ chảy ngược ra khơi. Trong trường hợp này thì bạn nên rời khỏi ngay vị trí bạn đang đứng càng nhanh càng tốt", TS Nguyễn Bá Xuân cảnh báo.