Máy bay Malaysia MH17: Mối nguy hại của hệ thống tên lửa BUK

Nhiều chứng cứ cho thấy máy bay MH17 bị bắn bằng tên lửa BUK

Thông tin được các tờ Daily Mail và Telegraph của Anh đăng tải dẫn các nguồn tin từ giới chức Ukraine.

Theo đó, một lái xe tại Nga đã ghi lại được hình ảnh một xe tải quân sự không có lực lượng hộ tống chở một hệ thống phóng tên lửa BUK của Nga khi đang tiến vào thị trấn Torez, ở Đông Ukraine chỉ 2 tiếng trước thảm họa. Thông tin này dẫn tới những đồn đoán rằng máy bay Malaysia MH17 bị bắn tại Ukraine bởi hệ thống tên lửa này.
Đoạn phim được người lái xe này ghi lại bằng camera hành trình trên xe vào khoảng 20h45' ngày 19/7.

Máy bay Malaysia MH17 được cho là bị bắn rơi bởi hệ thống tên lửa tầm trung BUK do Nga sản xuất. Cả quân đội Ukraine lẫn phe ly khai đều sở hữu loại vũ khí tối tân này (Nguồn: RIA Novosti)

Người lái xe đã đi theo chiếc xe tải quân sự chừng 2km trên một tuyến đường chính trong “khu vực biên giới” của Nga, trước khi đăng tải đoạn clip lên Internet.

Đoạn clip đi kèm chú thích: “Một người viết blog tại Nga đã quay phim được tên lửa BUK M1 tại Nga, thủ phạm bắn hạ chiếc Boeing”.

Mặc dù đoạn phim có thể rõ ràng thấy được quay tại Nga thay vì Ukraine, địa điểm chính xác không được công bố.

Igor Sutyagin, nhà nghiên cứu về Nga đến từ một viện nghiên cứu của hoàng gia Anh tin rằng máy bay Malaysia MH17 đã bị bắn hạ bởi các binh sỹ ly khai đóng tại huyện số 3 của Torez.
Tiến sỹ Sutyagin cho biết, những bằng chứng cho thấy các phần tử ly khai phải chịu trách nhiệm là rất rõ ràng, và thậm chí còn có thông tin cho thấy hệ thống phóng tên lửa BUK được điều khiến bởi các binh sỹ từ Nga.

“Các phần tử ly khai đã khoe khoang trên Twitter việc có được một hệ thống phóng tên lửa BUK SA11 hôm 29/6, và vài giờ trước khi máy bay rơi tại Torez, những người dân địa phương khẳng định đã nhìn thấy hệ thống phóng tên lửa BUK và cờ của lực lượng ly khai quanh thị trấn này”, ông Sutyagin nói.

Chính phủ Ukraine cũng đã đưa lên Youtube một đoạn video quay cảnh một hệ thống tên lửa BUK ở Donetsk. Đoạn video cho thấy cảnh xe bệ phóng tên lửa BUK di chuyển trên đường. Trên trang Facebook cá nhân, Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Arsen Avakov khẳng định đó chính là hệ thống tên lửa đã bắn rơi máy bay MH17.

Chuyên gia vũ khí phân tích mối nguy hại của tên lửa BUK

BUK, một biến thể của tên lửa SA6, là tên dùng để gọi cả một hệ thống tên lửa phòng không hoàn chỉnh sản xuất dưới thời Liên Xô, với mỗi tên lửa được lắp các đầu đạn nặng 70kg.

Đây là loại tên lửa đất đối không tầm trung tự hành thường được gắn trên xe bánh xích. Hệ thống tên lửa Buk được sử dụng rộng rãi ở cả Nga và Ukraine, chịu trách nhiệm bắn hạ tên lửa hành trình, máy bay, trực thăng và máy bay không người lái.

Tên lửa BUK hoàn toàn có thể đánh hạ các mục tiêu đang bay ở độ cao tối đa 22-24 km, cao hơn nhiều so với độ cao trên 10.000m mà MH17 đang bay trước khi bị rơi, ông Doug Richardson, biên tập viên chuyên về tên lửa và rocket của tạp chí quốc phòng IHS Jane's, nhận định.

Đồ họa về tầm bắn của tên lửa BUK (Nguồn: ABC News)

Loại tên lửa này có thể di chuyển với vận tốc gấp 3 lần vận tốc âm thanh và có thể mang theo đầu đạn 70kg. Có hai phiên bản tên lửa Buk: Buk-M1 và Buk-M2, NATO gọi là SA-11 Gadfly và SA-17 Grizzly, theo ông Richardson.

Hiện cả quân đội Ukraine và Nga vẫn đang sử dụng hệ thống tên lửa này. Hãng tin Itar-Tass (Nga) dẫn lời một người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Nga ngày 18/7 cho rằng không có bất kỳ hệ thống tên lửa nào hoặc bất kỳ vũ khí nào của Nga vượt biên giới sang Ukraine. Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng các tên lửa BUK được bắn từ thành phố Torez, do chính phe ly khi kiểm soát ở miền đông Ukraine bắn, theo Daily Mail.

Doug Richardson cho Telegraph biết rằng một hệ thống BUK thường gồm ba đơn vị độc lập, với mỗi đơn vị đều đặt trên xe bánh xích riêng. Chúng gồm một xe radar, một xe phóng tên lửa và một xe chỉ huy. Dưới các tình huống bình thường, hệ thống quan sát rõ hoạt động di chuyển trên không, hoàn toàn phân biệt được máy bay địch và máy bay dân sự.

Các hệ thống tên lửa BUK cần kỹ thuật viên có trình độ cao điều khiển nó và họ thường cần tới vài tháng huấn luyện để thành thục công việc. Tuy nhiên Richardson nói rằng có khả năng các tay súng ly khai từng đi nghĩa vụ quân sự cũng biết cách điều khiển hệ thống.

Ông Rich nói thêm, loại tên lửa này có thể mang theo đầu đạn nặng 70kg được kích hoạt bởi một radar chịu trách nhiệm xác định xem nó đã ở gần mục tiêu hay chưa. Tên lửa BUK thường chỉ phát nổ cách mục tiêu vài mét hoặc vài chục mét và bắn các mảnh vỡ chết chóc về phía mục tiêu gây nên những thiệt hại cho động cơ máy bay và hệ thống điều khiển, dẫn đến thiệt hại thứ cấp vì nổ nhiên liệu, cánh và thân máy bay bị vỡ.

L.Hiền (Tổng hợp)