Thời gian qua, đại dịch COVID – 19 đã gây ra nhiều thử thách đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung và công tác dân số, KHHGĐ nói riêng. Nhân dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, phóng viên Gia đình Việt Nam đã có cuộc phỏng vấn với PGS.TS Phạm Bá Nhất – Chủ tịch Hội KHHGĐ Việt Nam về những phương hướng, giải pháp và nhiệm vụ cần thực hiện để vượt qua khó khăn, thách thức trong năm mới.

- Thưa PGS.TS Phạm Bá Nhất, năm 2021 vừa qua, tình hình dịch COVID-19 đã ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động của Hội KHHGĐ Việt Nam?

PGS.TS Phạm Bá Nhất: Năm 2021, đặc biệt là từ đợt dịch COVID-19 lần thứ tư (từ 27/4/2021 đến nay) với những diễn biến rất phức tạp đã gây ra những khó khăn chưa từng thấy tại nhiều địa phương trên phạm vi cả nước. Trong hơn 8 tháng ấy, dịch bệnh tác động rất lớn tới nhiều mặt của đời sống Kinh tế - Xã hội nói chung, trong đó có hoạt động của Hội KHHGĐ Việt Nam.

Đợt dịch lần thứ tư bùng phát mạnh đã ảnh hưởng trực tiếp tới hầu hết các tỉnh, thành phố trong cả nước, đặc biệt là TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam. Tính đến ngày 31/12/2021, số ca nhiễm mới của đợt dịch này là 1.725.518 ca, chiếm 99.7% tổng số ca nhiễm kể từ đầu dịch của cả nước 1.731.257 ca, gấp khoảng 300 lần tổng số ca nhiễm của 3 đợt dịch COVID-19 trước đó cộng lại (5.739 ca).

Có thể nói năm 2021, đại dịch COVID- 19 đã gây ra những khó khăn, thách thức chưa từng có đối với hầu hết các tỉnh/thành Hội, đơn vị trực thuộc, nhất là đối với việc thực hiện kế hoạch hoạt động năm 2021 của toàn hệ thống Hội KHHGĐ Việt Nam.

- Trước những khó khăn, thử thách đó, Trung ương và các tỉnh/ thành Hội đã có những giải pháp gì để thực hiện và đạt kết quả thế nào trong kế hoạch năm 2021?

PGS.TS Phạm Bá Nhất: Ngay từ trước khi đợt dịch lần thứ tư bùng phát, trong những tháng đầu năm, một số tỉnh chưa bị ảnh hưởng trực tiếp của dịch bệnh đã chủ động sử dụng kinh phí địa phương để triển khai một số hoạt động như: Tổ chức đại hội nhiệm kỳ, thực hiện hàng chục chuyến dịch vụ lưu động lồng ghép với truyền thông cộng đồng,…tại: Quảng Ninh, Nam Định, Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế, Bình Thuận, TP. Hồ Chí Minh, Nghệ An, Bình Dương, Cần Thơ, Đắk Lắk…

Từ tháng 6/2021, khi đợt dịch lần thứ tư lan rộng, nhiều hoạt động không thể và không được phép triển khai tại cộng đồng. Tuy nhiên, ngay sau khi Chính phủ có Nghị quyết số 128-NQ/CP ban hành quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” đã tạo tiền đề và căn cứ pháp lý để Trung ương cùng các tỉnh/thành Hội chủ động triển khai các hoạt động cộng đồng trong kế hoạch năm 2021 phù hợp với thực tế tình hình dịch bệnh tại địa phương.

Có thể nói Nghị quyết số 128-NQ/CP của Chính phủ đã có tác động quyết định đến việc triển khai kế hoạch hoạt động của các ngành, các địa phương, bao gồm Hội KHHGĐ Việt Nam trong việc chủ động điều chỉnh thực hiện kế hoạch từ việc triển khai đồng loạt các hoạt động về chăm sóc Sức khỏe sinh sản và Kế hoạch hóa gia đình (SKSS/KHHGĐ), truyền thông vận động theo từng quý, từng đợt sang việc lựa chọn triển khai hoạt động ở những địa phương có điều kiện cho phép, phù hợp với tình hình thực tế.

Ví dụ: Dự án tài trợ của Nhật - Dự án JTF, hoạt động cung cấp dịch vụ lưu động đến người lao động di cư là công nhân tại các nhà máy, xí nghiệp. Nhưng khi dịch bệnh bùng phát không thực hiện được, các tỉnh Dự án đã triển khai tại vùng khó khăn từ nguồn kinh phí khác của địa phương năm 2021; đến khi điều kiện cho phép mới tập trung triển khai tại các công ty, xí nghiệp tại địa bàn Dự án.

Trung ương Hội cũng đã hướng dẫn việc điều chỉnh một số hoạt động kế hoạch năm 2021 được phép tiếp tục triển khai sau tháng 12 (tháng 1 và đầu tháng 2/2022). Vì vậy, tình hình thực hiện chỉ tiêu kế hoạch về chăm sóc SKSS/KHHGĐ, truyền thông vận động và các hoạt động khác đã đạt được kết quả tốt hơn:

- Tổng số khách hàng được cung cấp dịch vụ chỉ giảm gần 13% so với năm 2020 và giảm gần 36% so với trước khi có dịch.

- Tổng số Dịch vụ SKSS/KHHGĐ giảm trên 17% so với năm 2020 và giảm gần 40% so với trước khi có dịch.

- Các hoạt động truyền thông triển khai trong điều kiện khó khăn nhất do liên tục thực hiện giãn cách xã hội nên đã giảm gần 50% so với năm trước.

Đây là những kết quả minh chứng cho các giải pháp mà Trung ương Hội cũng như các tỉnh/ thành Hội đã vận dụng linh hoạt, thích ứng với dịch bệnh.

- Dù gặp rất nhiều khó khăn, thách thức nhưng một số tỉnh thành hội vẫn thích ứng linh hoạt và hoạt động tích cực. Ông đánh giá thế nào về sự nỗ lực này?

PGS.TS Phạm Bá Nhất: Như Gia đình Việt Nam đã đưa tin, trong điều kiện dịch bệnh COVID-19 diễn biến rất phức tạp và lan rộng nhưng vẫn có nhiều tỉnh/ thành Hội triển khai kế hoạch đạt kết quả cao, có nhiều hoạt động tích cực như: Quảng Ninh, Hải Dương, Nam Định, Đà Nẵng, Quảng Bình, Bình Thuận, Bình Dương, Cần Thơ....

Tôi đánh giá rất cao về những nỗ lực của các tỉnh/thành Hội nói trên và những đơn vị đã đạt kết quả cao trong năm 2021. Điều này thể hiện sự chỉ đạo triển khai kế hoạch hiệu quả, góp phần quan trọng cùng cả nước thực hiện “mục tiêu kép” vừa phòng, chống dịch, vừa phát triển Kinh tế - Xã hội.

- Sang năm mới 2022, với những khó khăn thách thức cùng những cơ hội phía trước, phương hướng hoạt động và những nhiệm vụ chính của Hội KHHGĐ là gì, thưa Chủ tịch?

PGS.TS Phạm Bá Nhất: Khó khăn lớn nhất là tình hình dịch bệnh rất có thể còn tiếp tục diễn biến phức tạp, đặc biệt trong điều kiện biến chủng mới Omicron đã xuất hiện tại Việt Nam và sẽ ảnh hưởng đến các hoạt động khôi phục Kinh tế – Xã hội của cả nước và các địa phương nói chung.

Tuy nhiên, do đẩy mạnh các hoạt động Hợp tác Quốc tế và tranh thủ nguồn hỗ trợ trong nước, Hội KHHGĐ Việt Nam vẫn tiếp tục huy động duy trì được nguồn lực viện trợ Quốc tế và sự hỗ trợ trong nước, đến thời điểm này đã xác định nguồn lực cho kế hoạch năm 2022 không bị cắt giảm nhiều so với năm trước.

Do đó, phương hướng, nhiệm vụ, kế hoạch hoạt động của Hội KHHGĐ Việt Nam năm 2022 đã được phê duyệt và sẽ thông báo đến các tỉnh/thành Hội theo quy định.

Trong đó, những hoạt động chính như: Truyền thông vận động, dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ vẫn được duy trì. Điều quan trọng nhất mà chúng ta cần quan tâm thực hiện là vẫn phải tiếp tục thực hiện nghiêm túc các chủ trương của Đảng, Nhà nước và hướng dẫn của Bộ Y tế trong phòng, chống dịch; bám sát kế hoạch chung của Hội để có giải pháp thực hiện phù hợp với tình hình diễn biến của dịch bệnh tại mỗi địa phương, đơn vị.

Một số nhiệm vụ quan trọng trong năm 2022 mà Hội KHHGĐ Việt Nam cần tập trung triển khai thực hiện là:

- Tiếp tục thực hiện Kế hoạch Chiến lược hoạt động của Hội giai đoạn 2021-2025, trước mắt tập trung triển khai các dự án về truyền thông giáo dục; cung cấp dịch vụ SKSS/KHHGĐ và huy động nguồn lực đã đề ra.

- Vận dụng các quy định tạm thời về thích ứng linh hoạt, an toàn, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 để chủ động thực hiện kế hoạch năm 2022 đề ra, nhằm đạt kết quả cao nhất.

Nhân dịp năm mới Nhâm Dần, thay mặt Lãnh đạo Hội KHHGĐ Việt Nam, tôi xin gửi lời chúc sức khỏe đến toàn thể cán bộ, nhân viên trong hệ thống Hội, đến bạn đọc Tạp chí Gia đình Việt Nam gặp nhiều may mắn và thuận lợi để nỗ lực hoàn thành tốt kế hoạch của cá nhân, đơn vị mình trong năm mới 2022.

- Xin cảm ơn PGS. TS Phạm Bá Nhất về cuộc trao đổi này!