Báo động từ những vụ ăn thịt cóc gây chết người

Vụ việc gây chấn động vừa xảy ra vào ngày 11/1/2016 khiến anh Nguyễn Văn Cương (SN1960) trú Đông Thạch, xã Nghi Thạch, huyện Nghi Lộc, Nghệ An cùng với vợ là chị Nguyễn Thị Hiên (1961) tử vong.

Trước đó, sau khi ăn thịt cóc khoảng 2 tiếng (khoảng 14h30), chị Hiên đau bụng, nôn mửa và đi tìm chồng để đưa đi bệnh viện thì thấy anh Nguyễn Văn Cương đã tử vong trước đó tại nhà.

Sau đó, chị Hiên được hàng xóm đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa huyện Nghi Lộc. Do bệnh nặng, nạn nhân cũng đã tử vong, đến 17h cùng ngày gia đình đã đưa nạn nhân về nhà để lo thủ tục.

Đáng nói đây không phải những trường hợp tử vong vì ăn cóc đầu tiên. Trước đó, ở nhiều vùng nông thôn, đã có rất nhiều người bị ngộ độc hoặc tử vong vì ăn thịt cóc nhưng dường như nhiều người dân vẫn thờ ơ với độc tố có thể giết người của cóc.

Theo ông Lê Huy Hành - một chuyên gia chống độc thì chất độc của các loại cóc thường tập trung ở da, ruột, gan, cơ bụng và nhiều nhầt ở trứng cóc, vì vậy con cái độc hơn con đực và đặc biệt mùa cóc đẻ trứng.

Một người ăn chỉ 1gram trứng cóc thì sẽ bị nguy kịch đến tính mạng. Vì vậy, nếu ăn thịt cóc mà không sơ chế kỹ, bỏ sót nội tạng hoặc bị dính mủ cóc vào thịt cũng dễ bị ngộ độc, nhẹ thì tạo nên hiệu ứng đau đầu dữ dội, buồn nôn và chán ăn, nặng thì sẽ dẫn đến tử vong. Nếu ăn cóc chưa được chế biến kỹ kết hợp với uống các loại rượu thì mức độ xâm hại của chất độc trong cóc vào cơ thể càng nhanh hơn.

Theo khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện đa khoa tỉnh Đắk Lắk, những năm trước do không có kiến thức hiểu biết nên trên địa bàn có nhiều người ngộ độc cóc và các loại nưa (một loại vật hơi giống con trăn). Nhưng thời gian gần đây, những người bị ngộ độc cóc thường là trẻ em ở các buôn làng vunùng sâu. Có lẽ cũng do thói quen và nghĩ cóc là một loại thức ăn có nhiều dinh dưỡng nên cứ thấy là bắt để ăn mà không chế biến kỹ.

Sau đó kiểm tra kỹ lại một lần nữa xem trong bụng cóc có vướng lại gì không, đặc biệt là trứng cóc. Sau đó để ráo nước rồi mới có thể chế biến các món ăn như mình thích. Món thịt cóc có thể băm nhỏ gói vào lá chanh hay lá lốt làm chả nướng hoặc có thể nấu cháo để ăn có tác dụng chữa trị kinh phong, hen suyễn, suy dinh dưỡng cam tích ở trẻ nhỏ.

Theo các bác sĩ khuyến cáo, cóc là một món ăn bổ dưỡng, có lợi cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, việc ăn thịt cóc lại tiềm ẩn nguy cơ vô cùng nguy hiểm đe dọa đến tính mạng con người bởi trong quá trình chế biến cóc cho dù đã bỏ trứng và mật cóc ra ngoài nhưng trong khi chế biến không thể không tránh khỏi còn sót lại.

Ngộ độc do sử dụng thịt cóc không đảm bảo, do sử dụng những phần chứa độc tố cóc như nhựa cóc (ở tuyến sau tai, tuyến trên mắt và các tuyến trên da cóc), trong gan cóc và trong buồng trứng cóc đã được cảnh báo, khuyến cáo dưới nhiều hình thức nhưng vẫn gây nhiều ca tử vong thương tâm.

Những lưu ý khi chế biến thịt cóc

Chỉ dùng những con cóc có trọng lượng trên 80g. Khi chế biến cóc cần loại bỏ hết tất cả các phủ tạng như gan, mật, trứng… và nhựa cóc, đặc biệt là trứng cóc vì rất độc, mỗi con cóc cái trưởng thành đều có hai buồng trứng rất to, trong đó chứa rất nhiều trứng.

Trứng cóc lầy nhầy, màu xám trông tựa trứng ếch hoặc trứng chão chuộc. Trứng cóc đun chín đều không có mùi gì đặc biệt, trông rất giống trứng ếch hay trứng chão chuộc nên đã có một số người lầm tưởng có thể ăn được. Sau khi ăn trứng cóc sẽ có những biểu hiện ngộ độc: nôn mửa dữ dội, đau bụng, sùi bọt mép... Nếu không cấp cứu kịp thời bằng các phương pháp thích hợp như phương pháp “thổ” (gây nôn) của Đông y, hay “rửa ruột” của YHHĐ sẽ dẫn đến tử vong nhanh chóng. Vì trứng cóc độc như vậy nên khi chế biến cóc cần phải loại bỏ một cách triệt để, nhất là những con cóc có buồng trứng bị sa xuống phía dưới, thường là một bên. Từ buồng trứng trong bụng cóc có một ống nhỏ, đường kính khoảng 2-3mm, trong suốt, kéo dài xuống phía dưới chân, nằm lách sâu trong kẽ bắp cơ đùi và cơ bắp chân của cóc. Trong ống đó có rất nhiều trứng cóc nên nhiều người không biết hoặc không để ý, đã ăn phải trứng cóc ở bộ phận này mà bị trúng độc.

Mặt khác, cho dù đã loại hết các chất độc do cóc gây ra như nhựa cóc, trứng cóc..., song khi ăn thịt cóc dưới dạng nấu canh, nấu cháo... vẫn bị ngộ độc theo kiểu viêm cấp tính đường tiết niệu, gây đái buốt, nặng hơn thì đái ra máu hoặc các lớp màng niêm mạc của đường tiết niệu... Do đó, việc chế biến cóc cần phải hết sức thận trọng.

Triệu chứng khi ngộ độc thịt cóc

Mệt mỏi, lạnh, nhức các chi, chướng bụng, buồn nôn. Đặc điểm là tim đập rất chậm: 40 lần/phút, có khi chậm hơn hoặc loạn nhịp hoàn toàn.

Cách xử lý khi ngộ độc thịt cóc

- Gây nôn, rửa dạ dày bằng dung dịch tanin 2%.

- Cho uống nước cam thảo, nước luộc đỗ xanh, lòng trắng trứng.

- Điều trị triệu chứng.

- Không được dùng Adrenalin, Ouabain.

Thanh Hoa (T/h)