Bà Rịa-Vũng Tàu: Hướng tới tổ hợp công nghiệp - dịch vụ - đô thị tầm vùng
Trong bối cảnh vùng Đông Nam Bộ đang triển khai hàng loạt dự án giao thông trọng điểm như Vành đai 3, Vành đai 4 TP.HCM và các tuyến cao tốc kết nối liên vùng, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu nổi lên như một cực tăng trưởng mới với mô hình tổ hợp công nghiệp - dịch vụ - đô thị hiện đại, xanh và hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Vị trí chiến lược, không gian phát triển rộng mở, logistics hiện đại
Bà Rịa-Vũng Tàu (BR-VT) giữ vị trí cửa ngõ ra biển của toàn vùng Đông Nam Bộ, tiếp giáp TP.HCM, Đồng Nai và Bình Thuận. Tỉnh sở hữu hệ thống hạ tầng cảng biển quốc tế, sân bay và mạng lưới đường bộ đang được đầu tư mạnh mẽ. Đây là tiền đề để tỉnh phát triển mô hình tổ hợp công nghiệp - đô thị - dịch vụ gắn với logistics quy mô lớn.
Các tuyến cao tốc như Biên Hòa - Vũng Tàu, Bến Lức - Long Thành, Long Thành - Dầu Giây, cùng Vành đai 3, Vành đai 4 TP.HCM khi hoàn thiện sẽ tạo thành trục giao thông liên kết kinh tế đa chiều. Trong đó, Bà Rịa-Vũng Tàu đóng vai trò là trung tâm xuất - nhập khẩu và dịch vụ hậu cần quan trọng thông qua hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải.
Tỉnh đặc biệt chú trọng tiêu chuẩn môi trường, tiết kiệm tài nguyên, phát triển nhà máy điện khí LNG, điện mặt trời và các khu công nghiệp “phát thải thấp”. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu trong bối cảnh các thị trường lớn (EU, Mỹ, Nhật Bản…) siết chặt tiêu chuẩn về phát thải carbon.
BR-VT xác định công nghiệp không thể phát triển đơn lẻ, mà phải gắn với dịch vụ chất lượng cao, hệ thống logistics hiện đại và đô thị văn minh. Đó mới là mô hình bền vững trong dài hạn.
Cảng biển Cái Mép: Động lực kết nối vùng và quốc tế

Cụm cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải là lợi thế vượt trội của BR-VT so với các tỉnh thành trong khu vực. Theo thống kê gần đây, sản lượng hàng hóa thông qua hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải đạt gần 150 triệu tấn, chiếm hơn 20% tổng sản lượng cảng biển cả nước.
Đây là một trong những cụm cảng hiếm hoi tại châu Á có thể đón tàu container lên đến 200.000 DWT, khai thác trực tiếp 30 tuyến hàng hải quốc tế, trong đó có các tuyến đi Bắc Mỹ và châu Âu.
BR-VT đang tiếp tục phối hợp với bộ ngành và các địa phương triển khai Tuyến đường sắt nhẹ Biên Hòa - Cái Mép và kết nối đường bộ cao tốc với cụm cảng, nhằm hình thành trung tâm logistics tầm cỡ khu vực ASEAN.
Tổ hợp đô thị - công nghiệp: Chuyển đổi không gian phát triển
Khác với mô hình khu công nghiệp rời rạc trước đây, BR-VT đang quy hoạch các tổ hợp công nghiệp - đô thị - dịch vụ tích hợp, điển hình tại thị xã Phú Mỹ, huyện Châu Đức, Long Điền và Côn Đảo. Các khu vực này được quy hoạch đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, nhà ở công nhân, trung tâm đào tạo nghề, y tế và các dịch vụ hỗ trợ.

Tỉnh đã ban hành cơ chế khuyến khích doanh nghiệp xây dựng nhà ở cho người lao động, tạo điều kiện để hình thành lực lượng lao động chất lượng cao, gắn bó lâu dài. Song song đó, các khu đô thị mới như Bà Rịa, Phú Mỹ đang được phát triển theo hướng thành phố vệ tinh thông minh, kết nối mật thiết với TP.HCM và sân bay quốc tế Long Thành trong tương lai.
Việc hợp nhất quy hoạch phát triển của BR-VT với vùng đô thị – công nghiệp TP.HCM, Đồng Nai đang mở ra không gian phát triển mới, tạo động lực liên kết vùng mạnh mẽ hơn. BR-VT đặt mục tiêu trở thành “siêu đô thị công nghiệp – dịch vụ – đổi mới sáng tạo”, một cực tăng trưởng quan trọng của cả nước và Đông Nam Á.
Tỉnh phấn đấu đến năm 2030, công nghiệp và dịch vụ sẽ chiếm hơn 95% GRDP, trong đó công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ logistics sẽ là 2 trụ cột chính. Các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, sản xuất thông minh, dịch vụ tài chính – thương mại quốc tế sẽ được ưu tiên phát triển.
Với hạ tầng cảng biển hiện đại, quy hoạch đô thị - công nghiệp đồng bộ, cùng chiến lược phát triển công nghiệp xanh và logistics thông minh, BR-VT đang từng bước trở thành tổ hợp phát triển tầm vùng, đóng vai trò trung tâm trong chuỗi giá trị sản xuất toàn cầu và vành đai công nghiệp - dịch vụ - đô thị của vùng Đông Nam Bộ.
Theo ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh BR-VT, tỉnh đang tập trung quy hoạch lại không gian phát triển, hình thành các tổ hợp tích hợp giữa công nghiệp công nghệ cao, logistics và đô thị thông minh, nhằm đón đầu xu thế chuyển dịch chuỗi cung ứng và hội nhập vào mạng lưới sản xuất toàn cầu.
BR-VT có hơn 15 khu công nghiệp đang hoạt động với tỷ lệ lấp đầy trung bình đạt trên 82%, thu hút khoảng 470 dự án FDI với tổng vốn đầu tư trên 13 tỷ USD. Nhiều khu công nghiệp mới như Sonadezi Châu Đức, Phú Mỹ 3 chuyên sâu, Long Sơn… đang được đầu tư theo hướng công nghiệp xanh, tích hợp dịch vụ và sử dụng năng lượng tái tạo.