7 sai lầm khi dùng điều hoà khiến tiền điện tăng vọt trong hè

Thực tế, trong những tháng cao điểm mùa hè, mức tiêu thụ điện sinh hoạt có thể tăng từ 30 – 50% so với bình thường, chủ yếu do nhu cầu sử dụng thiết bị làm mát, đặc biệt là điều hòa. Thống kê cho thấy, điều hòa chiếm tới 40 – 60% tổng lượng điện tiêu thụ trong hộ gia đình, tùy theo tần suất sử dụng và công suất thiết bị.

Một chiếc điều hòa phổ biến công suất 1HP (~9000 BTU) tiêu thụ khoảng 0,8 – 1,0 kWh mỗi giờ, tương đương khoảng 2.000–3.000 đồng/giờ sử dụng. Nếu bật 8–10 tiếng mỗi ngày, chỉ riêng tiền điện cho điều hòa có thể lên tới 500.000–900.000 đồng/tháng, chưa kể các thiết bị điện khác.

Vấn đề là nhiều người dù sử dụng điều hòa liên tục vẫn chưa hiểu rõ nguyên lý hoạt động hoặc duy trì những thói quen tưởng chừng vô hại như bật/tắt liên tục, đặt sai nhiệt độ, không vệ sinh định kỳ… khiến lượng điện tiêu thụ tăng gấp đôi mà hiệu quả làm mát lại không được cải thiện đáng kể.

Vậy đâu là những sai lầm phổ biến nhất khi dùng điều hòa và làm sao để sử dụng thiết bị này hiệu quả, tiết kiệm hơn trong mùa nắng đỉnh điểm?

Bật/tắt điều hòa liên tục

Nhiều người có thói quen tắt điều hòa khi thấy phòng đủ mát và bật lại khi bắt đầu nóng, với suy nghĩ sẽ tiết kiệm điện. Tuy nhiên, đây là một trong những sai lầm phổ biến và gây tốn điện nhất.

Giống như xe máy, điều hòa tiêu hao nhiều năng lượng nhất ở thời điểm khởi động lại máy nén để làm lạnh. Việc bật/tắt liên tục không chỉ làm tăng đáng kể lượng điện tiêu thụ mà còn gây hại cho máy nén – bộ phận quan trọng và đắt tiền nhất của điều hòa. Thay vào đó, nên duy trì mức nhiệt ổn định từ 26 – 28°C để máy hoạt động hiệu quả. Với các dòng điều hòa Inverter, việc duy trì công suất thấp còn giúp tiết kiệm điện hơn so với khởi động lại nhiều lần.

Cài đặt nhiệt độ thấp nhất (16°C) để mát nhanh

Nhiều người có thói quen cài điều hòa ở mức thấp nhất, thường là 16°C với mong muốn làm mát phòng nhanh hơn. Tuy nhiên, điều này không giúp giảm thời gian làm lạnh mà chỉ khiến máy phải hoạt động hết công suất trong thời gian dài gây tốn điện và dễ quá tải.

Trên thực tế, điều hòa làm mát theo cơ chế tuần hoàn và tốc độ làm lạnh không phụ thuộc vào mức nhiệt cài đặt thấp hay cao. Mức nhiệt lý tưởng nên duy trì từ 26 – 28°C kết hợp với quạt trong vài phút đầu để không khí lạnh được lưu thông nhanh hơn.

Không vệ sinh lưới lọc bụi bẩn

Khi tấm lưới lọc bị bám đầy bụi bẩn, luồng không khí vào dàn lạnh sẽ bị cản trở, buộc máy phải hoạt động với công suất cao hơn để hút đủ gió. Hệ quả là điều hòa tốn điện hơn, làm mát kém và dễ hư hỏng.

Ngoài ra, lớp bụi tích tụ còn là môi trường lý tưởng cho nấm mốc, vi khuẩn phát triển, phát tán theo luồng gió gây hại cho hệ hô hấp. Người dùng nên vệ sinh lưới lọc định kỳ 2–4 tuần/lần để đảm bảo thiết bị vận hành hiệu quả và an toàn.

Không đóng kín cửa để hở các khe thoát nhiệt

Dù đã đóng cửa chính nhưng việc quên đóng cửa sổ, thông gió hay để khe hở dưới chân cửa sẽ khiến không khí lạnh liên tục thất thoát ra ngoài, trong khi không khí nóng từ bên ngoài tràn vào. Khi đó, điều hòa phải hoạt động liên tục để bù lại lượng nhiệt bị mất, dẫn đến quá tải và tốn điện. Người dùng nên kiểm tra kỹ các điểm thoát nhiệt, sử dụng rèm cửa dày và nẹp chắn dưới chân cửa để giữ nhiệt ổn định trong phòng.

Tuy nhiên, không nên áp dụng cực đoan vì phòng kín trong thời gian dài cũng ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng, do lượng khí CO2 tăng lên, tạo cảm giác bức bí, đau đầu, khó chịu. Để khắc phục, nên bật quạt mức nhỏ, lắp quạt thông gió hoặc mở cửa lấy khí tươi sau 3 – 5 giờ sử dụng. Nếu không có quạt thông gió, có thể đục lỗ thông hơi nhỏ hoặc dùng cửa có ô thoáng để giúp lưu thông không khí.

Lắp đặt dàn nóng sai vị trí

Lắp đặt dàn nóng sai vị trí là lỗi từ khâu thi công ban đầu nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm mát và mức tiêu thụ điện. Nếu dàn nóng bị đặt ở nơi bí, thiếu thông gió hoặc phơi trực tiếp dưới nắng, khả năng tản nhiệt sẽ giảm, khiến máy nén phải hoạt động nhiều hơn, dễ quá tải và tiêu tốn điện năng. Dàn nóng nên được đặt ở nơi râm mát, thoáng gió, cách tường ít nhất 10–15cm. Nếu không tránh được nắng, nên lắp thêm mái che để giảm nhiệt trực tiếp.

Không sử dụng chế độ hẹn giờ (timer) khi ngủ

Cho điều hòa chạy suốt đêm ở nhiệt độ cố định là thói quen gây lãng phí và ảnh hưởng sức khỏe. Về đêm, nhiệt độ môi trường và thân nhiệt đều giảm, nên không cần làm lạnh liên tục. Việc để máy chạy xuyên đêm dễ dẫn đến khô da, khô họng và cảm lạnh. Người dùng nên sử dụng chế độ hẹn giờ (Timer) hoặc Sleep/Night để điều hòa tự tăng nhiệt hoặc tắt trước khi thức dậy, vừa tiết kiệm điện vừa bảo vệ giấc ngủ.

Chọn sai chế độ hoạt động (mode)

Nhiều người chỉ sử dụng chế độ làm lạnh “Cool” trong mọi trường hợp nhưng vào những ngày nóng ẩm, chế độ “Dry” mới là lựa chọn hiệu quả hơn. Khi độ ẩm trong không khí cao, chế độ “Dry” (hình giọt nước) sẽ giúp hút ẩm, tạo cảm giác khô ráo, dễ chịu mà tiêu tốn ít điện năng hơn so với “Cool”. Nên sử dụng “Cool” vào những ngày nóng khô và chuyển sang “Dry” khi trời oi ẩm để tối ưu hiệu quả làm mát và tiết kiệm điện.