Trí thông minh bẩm sinh sẽ đóng góp bao nhiêu phần trăm thành công trong tương lai của một đứa trẻ? Chỉ số IQ có gắn liền với thu nhập của một người hay không? Hầu hết câu trả lời là 25%, thậm chí 50%. Nhưng theo nhà kinh tế học James Heckman, trí thông minh bẩm sinh chỉ chiếm từ 1 - 2% trong thành công sau này của một đứa trẻ.
Vậy nếu IQ chỉ là một yếu tố nhỏ trong thành công, thì điều gì phân biệt những người có thu nhập thấp với những người thu nhập cao? Hay nói một cách khác, vì sao nhiều người trí thông minh cao nhưng không thành công?
Khoa học không có câu trả lời dứt khoát, mặc dù may mắn chắc chắn đóng một vai trò lớn. Nhưng một yếu tố quan trọng khác chính là tính cách. Thành công về tài chính liên quan mật thiết với những phẩm chất của sự bền bỉ tận tâm: Tự giác, kiên trì và cẩn trọng.
Thành công về tài chính liên quan mật thiết với những phẩm chất của sự bền bỉ tận tâm (Ảnh minh họa)
Những người luôn thận trọng và đáng tin cậy thường làm việc hiệu quả hơn, thăng tiến nhanh hơn, kiếm được nhiều tiền hơn và cảm thấy hài lòng hơn với công việc của mình. Hay nói cách khác, sự tận tâm chính là yếu tố dự đoán sự hài lòng với công việc, thu nhập và khả năng thăng tiến trong tương lai.
Heckman tin rằng bản lề thành công không chỉ dựa vào khả năng bẩm sinh mà còn về các kỹ năng sống được dạy. Nghiên cứu của riêng ông cho thấy tính cách dễ uốn nắn hơn chỉ số IQ. Tuy nhiên, chỉ số IQ vẫn đóng vai trò quan trọng. Một người có IQ 70 sẽ không thể làm những việc dễ dàng như người có IQ là 190.
Nhà tâm lý học Angela Duckworth của Đại học Pennsylvania phát hiện ra rằng điểm số IQ cũng phản ánh động lực và nỗ lực của một người. Những đứa trẻ siêng năng, có động lực sẽ làm việc chăm chỉ để trả lời những câu hỏi hóc búa hơn những đứa trẻ thông minh nhưng lười biếng hơn.
Chúng ta có thể không thông minh hơn người, không tài năng xuất chúng, không có nhiều quan hệ, môi trường phát triển hay nền tảng giáo dục thuận lợi. Nhưng bạn có thể thay thế tất cả bằng sự nỗ lực. Cứ cố gắng mỗi ngày, chúng ta sẽ được đền đáp, nỗ lực sẽ mang lại kỹ năng và kinh nghiệm. Sự bền bỉ và tính tự giác là những thứ bạn có thể kiểm soát được, là những yếu tố có tác động lớn nhất đến thành công của bạn.